‘Geen liefdesepos is zo bekend als ‘Belle & het Beest’, waarbij de schoonheid valt voor de lelijkaard. Volgens sommige wetenschappers is dat zo gek niet. Maar klopt dit wel? Factchecker (Knack) gaat het na. Tekst Stefanie Van Den Broeck
‘Geen liefdesepos is zo bekend als ‘Belle & het Beest", waarbij de schoonheid valt voor de lelijkaard. Volgens wetenschappers is dat zo gek niet. Vrouwen worden er zelfs gelukkiger door", lazen we begin deze maand in Metro. In de krant wordt verwezen naar een onderzoek van Florida State University dat in januari 2017 verscheen in het tijdschrift Body Image. Wanneer we dat onderzoek onder de loep nemen, blijkt dit vooral te gaan over de drang om gewicht te verliezen: 113 pasgetrouwde koppels kregen een score op hun uiterlijk en moesten vragenlijsten invullen over hun verlangen om slanker te zijn. Wat bleek? Vrouwen die minder aantrekkelijk zijn dan hun man, voelen meer behoefte om te diëten.
De stelling in Metro is nogal kort door de bocht, vindt geluksexpert Leo Bormans. ‘Maar er schuilt een grond van waarheid in. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen een partner kiezen op basis van "nabijheid": iemand die op hen lijkt op het vlak van opleidingsniveau, interesses, intelligentie en ook uiterlijk. Dat maakt ons gelukkiger, omdat we dan minder bang zijn voor kapers op de kust. Dat wordt nog versterkt door het "matching effect": mensen in een relatie beginnen met de tijd steeds meer op elkaar te lijken. Koppels die gaan trouwen, groeien qua gewicht vaak zelfs naar elkaar toe: de ene wordt wat voller, de andere wat slanker. Dat heeft te maken met de angst voor afwijzing. In die zin is het logisch dat vrouwen met een knappere man iets ongelukkiger zijn: ze zijn bang om die man te verliezen."
Dat die vrouwen met een knappere partner ongelukkig worden, heeft volgens Bormans nog andere redenen. ‘Als je partner knapper en slanker is dan jezelf, kan dat afgunst opwekken, iets wat ons altijd ongelukkig maakt. Het werkt op twee niveaus: je bent jaloers op je partner én op eventuele liefdesrivalen." Daarnaast speelt ook de ‘focus-illusie" van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman een rol. ‘Mensen denken vaak dat ze gelukkiger zullen worden als één aspect van hun leven verandert, zoals hun financiële status of hun werk. Daarop gaan ze extreem focussen. Maar ze overschatten de impact. Poolse onderzoekers hebben aangetoond dat dit ook voor ons uiterlijk geldt: we denken dat een slanker lichaam ons in één klap gelukkig zal maken, maar dat klopt niet. Wie neigt naar jaloezie en een knappere echtgenoot heeft, zal daar dus extra op focussen en ongelukkiger worden."
De onderzoekers van Florida State University verwijzen in hun artikel ook naar eerder Amerikaans onderzoek. Daaruit bleek dat zowel mannen als vrouwen zich beter gedragen in hun relatie als de man minder aantrekkelijker is dan de vrouw. ‘Fysieke schoonheid weegt voor de gemiddelde man sterker door in een relatie dan voor de gemiddelde vrouw", vertelt relatiedeskundige Rika Ponnet. ‘Als mannen een vrouw aan de haak slaan die aantrekkelijker is dan zijzelf, zullen zij meer tijd, energie en geld in die relatie stoppen, om die vrouw aan zich te binden. Mannen die knapper zijn dan hun vrouw daarentegen, vertrouwen erop dat zij vanzelf blijft en zijn zelfs vaker geneigd om hun aantrekkingskracht op de relatiemarkt uit te testen. Lees: ze gaan vaker vreemd. Als vrouw kan het dus slim zijn om een minder knappe man uit te kiezen. Al moet je dit wel relativeren: ‘Belle en het beest" zou in werkelijkheid niet werken. Het gaat om een partner die minder aantrekkelijk is, maar daarom nog niet "lelijk". Als het verschil in aantrekkingskracht té groot is, zal de man te zeer willen pleasen, wat ook weer afstoot."
Conclusie
Bij koppels waarbij de vrouw iets knapper is dan de man, voelt de vrouw zich beter in haar vel en doen beide partners meer hun best. Maar het uiterlijke verschil mag ook niet té groot worden. Daarom beoordeelt Knack deze stelling als grotendeels waar.