01 maart 2009 Dagblad
Ze gaan door het leven als poema's. Vrouwen die iets hebben met een jongere man. Afgaande op het liefdesleven van onze bekende medemens is het een trend. Bij ons is het een sluimerend verschijnsel. Maar daarom is het niet minder intrigerend.
De Standaard - Tekst: Lieve Van de Velde
Ze heeft niets van een poema, de vrouw die me samen met haar veertien jaar jongere man staat op te wachten aan het Gentse station. Ik weet niet wat ik me had ingebeeld, noch wat ik me bij een poema moet voorstellen. Immense hakken, een enorm decolleté? Opgespoten lippen en een overdosis botox? Alsof dat net de dingen zijn die een jongere man voor een oudere vrouw doen vallen? Niet dus.
Viv heet ze, en ze is net de vijftig voorbij. Zwarte broek, hupse laarsjes, sportief jasje, blond kort haar. De man naast haar is 36. Jeans, fleece en sportieve schoenen. Vijf jaar geleden keken ze voor het eerst in elkaars ogen, ergens in het feestgedruis op de Gentse Feesten. Hij was 31, zij 45. De vonk sprong over, en na de nodige ups en downs besloten ze in 2006 te trouwen. Ze zitten tegenover me aan de koffie. Kunnen niet van elkaar afblijven. Verliefd als pubers.
'Nog evenveel kriebels als bij die eerste ontmoeting', lacht Viv. Het blijft intrigerend, een vroege dertiger die zijn hart verliest aan een midveertigster. Of wist hij niet dat er zo'n leeftijdsverschil tussen hen zat? 'Ze was iets slanker dan nu en had langer haar, maar ik zag meteen dat ze ouder was. Niet dat dat echt een probleem was. Integendeel. Ik heb altijd geweten dat ik iets zou hebben met een oudere vrouw. Ik was de jongen die op school verliefd werd op de juffrouw, niet op de meisjes van de klas. Vraag me niet waarom. Ik denk dat ik een rijpere vrouw gewoon volmaakter vind.'
Viv zelf denkt er anders over. 'Had je mij twintig jaar geleden gezegd dat ik ooit ging trouwen met een vijftien jaar jongere man, ik had je wandelen gestuurd', lacht ze. 'Ik was getrouwd met een man die iets ouder was dan ik. Een heel burgerlijk huwelijk. Na meer dan twintig jaar was het voorbij, hij liep een jongere vrouw tegen het lijf. Maar ik ben nooit op zoek gegaan naar een jongere man. En zelfs toen ik met Thierry in bed belandde, dacht ik niet: zie mij hier nu liggen met die jonge kerel. Neen, het was gewoon heel erg vanzelfsprekend en spontaan. Geen seconde heb ik op dat moment stilgestaan bij ons leeftijdsverschil.'
Ann (53) deed dat wel. Zij werd tien jaar geleden verliefd op Patrick (44). Bij de eerste kus waren ze respectievelijk 43 en 34, intussen zijn ze drie jaar gelukkig getrouwd. 'Ik heb er wel even mee gezeten, vroeg me af of ik me zo'n relatie wel kon permitteren. Ik had al zoveel geleefd, kinderen gekregen, en hij moest nog beginnen.'
De twee koppels hierboven tuimelden spontaan in een liefdesverhaal, en daarbij is leeftijd minder belangrijk dan voor mensen die actief op zoek gaan naar een relatie. Lees: een relatiebureau of datingsite inschakelen. En dat zijn er nogal wat in deze solitaire tijden.
Rika Ponnet van het relatiebemiddelingsbureau Duet kan het aantal relaties tussen oudere vrouwen en jongere mannen die in haar bureau ontloken zijn, op een paar vingers tellen. 'Wanneer je elkaar gewoon leert kennen en het klikt', zegt ze, 'dan kijk je zo door dat leeftijdsverschil heen. Bij ons maken mensen echt een rationeel lijstje van hun relatiewensen, en dan is er geen enkele man die spontaan een oudere vrouw op zijn wishlist zet. Hoe cru dat ook mag klinken. Ik zie wel vrouwen van veertig en vijftig die aanstippen dat ze een man willen die een paar jaar jonger is, maar voor hen vind ik geen gegadigden. Waarom? Simpel: het eeuwige taboe. Het cliché van de man die zijn status hoog wil houden door met een aantrekkelijk jong ding aan zijn arm te lopen, gaat echt nog altijd op. Ga ze maar zoeken, de mannen van 35 die aan hun vrienden vertellen dat ze iets hebben met een vrouw van vijftig, en zich daar ook nog eens goed bij voelen.'
Laat dat nu net de situatie zijn waarmee ook Viv en Thierry ooit geconfronteerd werden. ‘We waren nog niet zolang samen. Ik had mee zijn verjaardagsfeest helpen voor te bereiden, maar op de avond zelf had hij liever dat ik niet kwam. Zijn vrienden zagen dat niet zo zitten, zo'n oudere vrouw erbij, ook al hadden ze mij nog nooit gezien. Later heb ik hen leren kennen en het is allemaal wel goed gekomen. Het was gewoon die eerste reactie.'
Die eerste reacties blijven ook nu nog steeds spelen, blijkt. Viv: ‘Ik heb het zelf echt maar heel zelden moeilijk met ons leeftijdsverschil, maar andere mensen confronteren me er wel vaak mee, en dat maakt het lastig. Wanneer ze me aanzien voor Thierry's moeder bijvoorbeeld. Onlangs nog een verzekeringsagent. ‘Laat je moeder dat maar tekenen', zei die. Geloof me, zoiets is echt geen uitzondering. Wanneer ik Thierry aan nieuwe mensen voorstel, betrap ik me er steeds vaker op dat ik het er expliciet bij zeg: ‘Dat is mijn man, en hij is een pak jonger dan ik.' Alsof ik me vooraf al wil wapenen tegen mogelijk onbegrip. Hij doet dat niet, maar staan we bijvoorbeeld aan een kassa, dan begint hij me wel overdreven te knuffelen (lacht). Dat is ook een manier om het duidelijk te maken, natuurlijk.'
Wat is het belangrijkste verschil met een relatie tussen leeftijdsgenoten? Op die vraag weten Thierry en Vv niet meteen een antwoord, net omdat elke relatie anders is. ‘Toch denk ik', begint Viv, ‘dat ik in een relatie met een oudere man minder verantwoordelijkheden zou nemen. Wanneer er nu zware knopen moeten worden doorgehakt, ben ik degene die het doet.' Niet tot algehele tevredenheid, blijkt uit de morrende reactie van Thierry. ‘Waarom, ja, dat vraag ik mij vaak af', zegt hij. ‘Het lijkt vaak alsof ze geen vertrouwen heeft in mijn advies. Op financieel vlak, bijvoorbeeld. Zij beslist, punt.' Het gevreesde woord valt: een moeder-zoonrelatie? ‘Neen, dat zeker niet. Schrijf vooral niet dat ik op zoek ben naar een moederfiguur', lacht Thierry.
Dat cliché van de moederfiguur, het laat zich steevast horen wanneer dit soort relaties op tafel ligt. Spek voor de bek van relatietherapeute Mieke Mievis. Of zij een idee heeft waar de aantrekkingskracht van oudere vrouwen zit? ‘Het heeft zeker niet altijd te maken met zoeken naar een moederfiguur. Vaak gebeurt het ook onbewust. Zeker de laatste jaren. Vrouwen zien er gewoon langer goed uit, al is het met wat botox of plastische chirurgie. Hun echte leeftijd is niet altijd makkelijk te achterhalen, en dus worden jongere mannen sneller "misleid". De twee groepen vinden elkaar zo wellicht iets gemakkelijker dan vroeger.'
‘Maar er zijn natuurlijk ook mannen die bewust op zoek gaan naar een rijpere vrouw omdat ze iemand willen die voor hen zorgt, iemand die stevig in het leven staat. Mannen ook die genoeg hebben van het giechelige bakvissengedoe van jongere vrouwen, die dat allemaal net iets te vermoeiend vinden. En iets wat ik ook echt vaak hoor in mijn praktijk, is dat het voor dertigers gewoon ook fijner vrijen is met een oudere vrouw. Meer ervaring, minder complexen, zo simpel is het.'
Een mei-decemberkoppel, zo worden ze ook nog genoemd. Hij nog in de fleur van zijn leven, zij tegen het wintereinde aan. Mieke Mievis: ‘Letterlijk. Je zit met twee mensen in verschillende levensfasen. En dat is iets wat, meer dan het leeftijdsverschil op zich, een probleem kan zijn. Een oudere vrouw heeft vaak al kinderen. Wil ze er op latere leeftijd nog eentje bij? En zo ja, hoe loopt dat dan, met een puber en een baby in huis? En wat met de opvattingen over opvoeding? Ook die lopen vaak heel erg uiteen. Vanaf een verschil van zeven jaar zit je echt met een generatiekloof. Maar dat, geef ik toe, speelt net zo goed in de omgekeerde situatie, bij een oudere man met een jongere vrouw.'
‘Wat wel typisch is voor een relatie waarbij de vrouw ongeveer tien jaar ouder is dan de man, is dat zijn midlifecrisis ongeveer samenvalt met het einde van haar menopauze. Je krijgt dan onder één dak een vrouw met allerlei libidoproblemen en een man die zichzelf nog eens volop seksueel wil bewijzen. Dat kan een beetje complex worden.'
Tja, wat denk je als man als je weet dat je binnen afzienbare tijd leven en bed gaat delen met een vrouw die een pak sneller dan jezelf haar bladeren gaat verliezen? Viv: ‘We lachen dat eigenlijk weg. Thierry heeft me beloofd dat hij het zal zijn die mijn luiers ververst wanneer ik in het bejaardentehuis zit.' Het klinkt als een grapje om bestwil. Maar Thierry is overtuigd: ‘Ik vind haar mooi en sexy en ik heb voor haar gekozen, en dat is voor altijd, wat er ook gebeurt.' Viv: ‘Ja, maar wanneer we gaan dansen, ben ik het die de dansvloer opstuift, en dan staat hij maar wat suffig tegen de muur. Ik voel me dan een pak jonger dan hij. En ik draag een bikini op het strand, weet je! Ook al heb ik lang niet meer het figuur van een meisje van 25. Maar ik houd ze wel in het oog, die meisjes van 25. "Heb je dat mooie poepje gezien?", vraag ik dan. Alsof ik niet wil dat hij ze eerst in het oog krijgt. Hij doet dan altijd alsof hij niets gezien heeft.' Thierry: ‘Neen, dat zegt me echt niets, ik kan me eerlijk niet inbeelden dat ik een jongere vriendin zou hebben.'
Viv en Thierry hebben op de valreep nog een paar IVF-pogingen gedaan en een adoptieprocedure in gang gezet. Allebei zonder resultaat. Viv heeft drie kinderen uit haar eerste huwelijk, maar wil er gerust nog meer. Thierry wou er altijd wel, maar heeft zich nu neergelegd bij de feiten: er komen er geen. ‘Dat zegt hij, maar ik geloof dat eigenlijk niet helemaal', zegt Viv. ‘Ik blijf ervan overtuigd dat er ooit een dag gaat komen waarop hij een jongere vrouw tegen het lijf loopt met wie hij wel nog kinderen zal willen. En dan, zo heb ik beslist, is hij vrij om te gaan.' Ook bij Ann (53) lag de kinderkwestie gevoelig. ‘Ik had al twee kinderen', zegt ze, ‘en dat was voor mij genoeg. Patrick heeft mij er al vrij snel van overtuigd dat hij ook al een heel leven achter de rug had en dat eigen kinderen niet noodzakelijk zijn in zijn leven.'
Jaloezie dan. Hoe zit het daarmee? Een beetje soapschrijver zou zich er makkelijk kunnen toe laten verleiden om de vrouw in zulke verhalen krengerig jaloers te maken op de jongere vrouwen die zich al dan niet in de directe omgeving van mijnheer ophouden. Ann: ‘Soms, wanneer ik een mooie jonge vrouw zie passeren, en ik merk dat mijn man die ook gezien heeft, dan voel ik wel eens een steek van jaloezie. Maar dat gebeurt zelden. Ik wil ook niet echt concurreren met die vrouwen. Ik heb mijn leeftijd, amen en uit. Ik vind vrouwen die een zekere rijpheid uitstralen trouwens wel mooi. En die paar rimpels horen daar nu eenmaal bij. Al die anti-agingtoestanden hoeven niet voor mij.'
Een iets ander verhaal bij Viv en Thierry. Daar is jaloezie wel een probleem. Niet van haar, maar van hem. ‘Thierry denkt snel dat ik sta te flirten', zegt Viv. ‘Als ik een sms'je krijg, dan zou hij ongelukken doen om eerst bij die telefoon te zijn.' Waarop hij: ‘Jij bent ook zo'n vlotte babbel, je windt mannen zo rond je vinger, natuurlijk ben ik jaloers.' (lacht)
Bottomline: er is weinig exotisch aan zo'n poemarelatie, wel de problemen, vraagstukken en pleziertjes die een mens in een gewone relatie ook heeft. ‘Alleen', stipt Mieke Mievis nog aan, ‘een jongere man houdt een vrouw echt wel langer jong en energiek. Dat is geen fictie. Ik zie het bij veel van mijn cliënten. Mannen met een jongere vrouw weten dat al langer.'