WARM AANBEVOLEN >> Tweedaagse voor singles die opnieuw willen uitreiken!
20 februari 2024
WARM AANBEVOLEN! Samen met Kathleen Tobback organiseert collega Catherine een tweedaagse voor singles op 22 en 23 maart in Mechelen. Spread the word!
14 september 2021
Tim en Eva uit Gent zijn nu al twaalf jaar samen, hebben twee zonen maar vertellen liever niet dat ze stiefbroer en stiefzus zijn. “Ergens is het logisch dat we voor elkaar zijn gevallen. Onze ouders deden dat ook.”
Verschenen op nieuwsblad.be - Tekst: Lotte Debrouwere
Eva zat in de zetel. Ze was zeven. Ze keek met haar broer naar Samson. Plots kwamen haar mama en papa bij hen zitten. “Mama voerde het woord”, vertelt ze. “Zij en papa zouden scheiden. Ik weet nog dat ik gewoon zei: Ja, oké, mag ik nu verder televisie kijken. Ik wou doen alsof het er niet was.” Er werd nog niet gezegd dat haar mama een ander had. De papa van Tim.
Tim zat aan tafel. Hij was twaalf en speelde UNO met zijn broer. “Ook mijn papa en mama kwamen bij ons zitten en vertelden het nieuws. Mijn mama huilde, dus huilde ik ook. Maar daarna speelden we met zijn allen samen UNO en dat vond ik heel fijn. Omdat er de laatste tijd vaak ruzie was geweest. Nu leken ze heel rustig.” Een paar dagen later zou blijken dat zijn papa een ander had. De mama van Eva.
Tims vader en Eva’s moeder waren halsoverkop verliefd geworden. Ze hadden elkaar leren kennen op het werk. Ze hadden lang geaarzeld. Aantrekken, afstoten. Hun partner verlaten of niet? Het waren lastige maanden geweest. Alles in het geniep, met een groot verlangen naar elkaar. Uiteindelijk hadden ze de knoop doorgehakt. Ze kochten een huis en gingen direct samenwonen. Niet snel na de aankondiging van hun respectievelijke breuken zeiden ze aan de kindjes dat er inderdaad een nieuwe liefde was. Er ontstond direct een soort nieuw samengesteld gezin. Eva moest altijd in het nieuwe huis gaan wonen, Tim alleen in de weekends.
Eva: “Ik kende Tim al van op school. Zijn broer had nog in mijn klas gezeten. Ik weet nog dat hij ooit met een liefje zat te knuffelen op de speelplaats. Ik was toen nog klein, dus ik was onder de indruk.” Tim herinnert zich Eva gewoon als een meisje uit de klas van zijn broer. “Verder was ze me niet opgevallen. Logisch, ze was vier jaar jonger.”
Eva: “Ik weet nog weinig van in het begin. Ik heb nooit problemen gehad met mijn stiefpapa. Nooit het gevoel gehad: Die komt nu de plaats van mijn papa inpikken. Tim had dat ook niet met zijn stiefmama. “Ze zijn ook niet echt uit elkaar gegaan voor elkaar, er zijn dingen fout gelopen in beide gezinnen. Ik was al lang blij dat er rust was. Kalmte. Alleen was mijn stiefmama wel strenger dan mijn mama. Eva was het ukje dat daar rondliep. Ik was niet echt bezig met haar, ze was te klein. Ik zag haar als een soort zusje. Of een stiefzusje. Hoe je het ook wil noemen. Omdat ik enkel in de weekends kwam, had ik er ook geen last van. Af en toe las ik uit een strip van Jommeke voor. Of trok ik gekke bekken. Dat vond ze fantastisch.”
“Wanneer begin je elkaar echt op te merken?”, vragen ze zich nu af. Eva: "Tja, je wordt ouder. Ik was twaalf, hij zestien. Ik werd dertien, hij zeventien. Tim was een slimme gast. We begonnen gezelschapsspelletjes te spelen. Hij kende alle vlaggen van de wereld. Alle hoofdsteden. Ik keek daarnaar op.”
Tim: “Plots zie je dat je stiefzus verandert. Het kinderlijke gaat eruit, ze wordt langer en smaller. En je begint anders naar haar te kijken. Niet per se seksueel, maar je merkt het wel op.”
Eva: “Ik was veertien toen ik in de zomer op hem verliefd ben geworden. Maar dan vooral op zijn karakter, dat fysieke, dat kwam pas later, daar was ik nog te jong voor. We waren samen op reis in Turkije, met de hele familie. Hij wist allerlei weetjes, vertelde honderduit over presidenten, landen en de natuur. Ik hing aan zijn lippen. Zag hij cactussen, dan wist hij de naam. Zag hij een vissersboot, dan wist hij welke soort vis er allemaal in de zee zat. Het was ook onschuldig. Ik genoot ervan als hij me in het water gooide of als we samen lachten.” Tim had niets in de gaten. “Het was kalverliefde”, zegt Eva. “Toen hij op een dag een knuffelbeertje kocht voor zijn liefje, viel de hemel een beetje op mijn kop. Ik besefte toen dat hij me niet zag zoals ik hem zag. Maar ik was veertien. Ik was er niet kapot van. Mijn verliefdheid doofde braaf weer uit.”
Eenmaal terug uit vakantie hernam het gewone leven zich. Eva zag Tim enkel in de weekends en keek daar altijd erg naar uit. Toen het gezin een jaar later weer op vakantie vertrok, Eva inmiddels vijftien was en Tim negentien, toen gebeurde het. “Nu was het veel minder onschuldig. Ik zag nu ook het fysieke”, zegt Eva. “Hij was niet alleen slim, maar ik was ook zot van zijn lijf. Zijn brede schouders en zijn gespierde lichaam. En Tim had geen lief meer. Hoezee.” Ook Tim zag zijn stiefzus niet meer als zijn stiefzus. “Ik zag een jonge vrouw, met een mooie boezem, ellenlange benen en ogen om in te verdrinken. Terwijl ik die ogen al die jaren ook al had gezien, maar niet op die manier.”
In de Middellandse Zee, op een luchtmatras, kwamen de eerste tekenen. “Eva en ik dobberden daar urenlang rond. Schouder aan schouder.” Eva grijnst. “Altijd maar die subtiele, lichamelijke spelletjes. Flirten, elkaar in het water duwen. Hoeveel keer hebben we elkaar niet ingesmeerd met zonnecrème? Dan maakte jij hartjes op mijn rug.” Tim weet nog elk detail. “Je droeg een witte bikini, met zwarte spikkeltjes.” Waarop Eva: “En jij een zwarte zwembroek met een rode streep.” De eerste kus viel op een zwoele nacht. Eva glipte weg uit haar kamer en ging bij hem liggen. Daar, onder het licht van de maan, hebben ze elkaar voor het eerst gekust. “Plots zoende ik mijn stiefzus”, lacht Tim. “En het was geweldig.”
Of haar ma en zijn pa niets in de gaten hadden? Eva: “Ze vertelden achteraf dat ze wel in de gaten hadden dat wij veel samen zaten. Mijn moeder zag dat haar dochter verliefd was. Ze dacht: Ik kan dat niet tegenhouden. Ze hoopte dat ik niet gekwetst zou worden, want dan zou er echt wel wrijving in ons gezin komen. Ondertussen lachten wij het weg. Werden we rood als ze er een opmerking over maakten en deden we alsof dat allemaal onzin was.”
Het voordeel aan stiefbroer en stiefzus zijn, is dat je elkaar kent. “We waren het gewoon om elkaar in pyjama te zien. Om onze tanden naast elkaar te poetsen. We deelden ons hele leven lang dezelfde badkamer hé. Zelfs een scheetje laten bij je lief, dat was voor ons niet bijzonder. We hadden dat al eerder gedaan als stiefbroer en stiefzus.” Eva grijnst. “Ik had Tims bovenlijf ook al eerder gezien. Zijn onderbroeken ook. Als je een heel deel van je leven samen bent, samen opgroeit, dan ken je de gewoontes van de ander. Alles voelde vertrouwd.” Tim knikt. “Ik had ook een soort beschermend gevoel naar haar toe. Ze was mijn stiefzusje, ik zou haar geen pijn doen. Het goeie is ook dat je je schoonvader of schoonmoeder niet meer moet leren kennen. Je kent ze al.”
Of ze zelf ooit dachten dat het ongewoon was, stiefbroer en stiefzus? “Voortdurend. Het wrong, maar het was al te laat”, zegt Tim. “De verliefdheid was te groot.” Eenmaal thuis zag Eva haar nieuwe lief weer minder, omdat hij vooral bij zijn mama woonde. “Maar ik kwam verdacht veel op bezoek.”
Honderd keer vroegen haar ma en zijn pa of ze een koppel waren. Nee, antwoorden ze telkens opnieuw. Tot ze het toegaven. “Mijn mama vond het tof. Zo moeder, zo dochter, zei ze. Ze was er bijna trots op. Omdat ze Tim ook kende. Ze wist dat hij een goeie gast was, dat hij goed voor mij zou zorgen. Ik mocht plots langer uitgaan omdat ze wist dat Tim erbij was.” Voor de mama van Tim lag het iets anders. Haar zoon was samen met de dochter van de nieuwe vrouw van haar ex-man. “In het begin wrong het wat, maar toen ze Eva eenmaal leerde kennen, draaide ze snel bij.” Ze zag dat haar zoon ook echt gelukkig was. “Op de een of andere manier zorg ik er nog altijd voor dat ik niet te veel op mijn mama lijk als ik bij haar ben”, zegt Eva. “Uit schrik dat het toch nog zou kwetsen.”
Tim: “Soms bemiddelen onze ouders zelfs, als wij eens ruzie hebben. Mijn pa kent Eva goed, ze was zijn stiefdochter sinds haar zevende.” Eva lacht. “Mijn schoonvader is mijn stiefvader. Hij heeft me in bad gestoken, geholpen met mijn huiswerk, boekjes voorgelezen, voor me gezorgd toen ik ziek was en me getroost toen ik verdrietig was. Mijn schoonvader heeft me opgevoed hé. Hij kent me, zegt dan waarom ik zo reageer en hoe Tim het moet aanpakken. Hij wil ook niet dat ik gekwetst word.” Eva herkent ook veel van haar stiefpapa in Tim. “Hij en zijn papa zijn de rustige, degene die temperen. Mijn mama en ik zijn de opgejaagde, de zottere.”
Maar er was een schaduwzijde. De reacties van de buitenwereld. Tim: “Sommigen vonden ons abnormaal en waren zeer veroordelend. Dat is een soort incest, zeiden ze.” Tims voetbalmaat reageerde met de gevleugelde woorden: “Man, dat is awkward.” En nog een ander begon gewoon te lachen. Ook al is Eva inmiddels getrouwd met haar stiefbroer en hebben ze twee zonen samen, dan nog zal ze nooit spontaan vertellen dat Tim eigenlijk haar stiefbroer is. “Ik heb het lang problematisch gevonden. Ik schaamde me ervoor. Ik verzin nu nog altijd een verhaal over hoe ik hem heb leren kennen. Dan zeg ik dat dat via zijn broer is. Soms zeg ik dat ik samen ben met de zoon van de nieuwe man van mijn moeder. Dan hoef ik het woord ‘stiefbroer’ niet uit te spreken. We durfden ook heel lang niet hand in hand over straat te lopen. Pas toen Tim op kot in een andere stad zat, hebben we dat voor het eerst gedaan. Er hangt toch ergens een taboe rond, ook al is er geen sprake van een bloedband.”
Tim knikt. “Ik kreeg ook af en toe de opmerking van: Ach, hoe is het nog met je stiefzusje, maar ik zie haar niet meer als mijn stiefzus. Eva is mijn vrouw en de moeder van onze zonen. Doordat we samen zijn opgegroeid, is onze band zeer diep. Zeer stabiel en hecht.” Kortom, ze leefden nog lang en gelukkig. De man die samen is met de dochter van de vriendin van zijn vader. En het meisje dat samen is met de zoon van de vriend van haar moeder.
“De diversiteit in gezinnen is gigantisch toegenomen. Er zijn niet alleen stiefbroers en stiefzussen, of om het mooier te zeggen: plusbroers en pluszussen, er zijn ook halfbroers en halfzussen. Met daarnaast verschillende zorgfiguren: plusmama’s en pluspapa’s, maar ook bijkomende grootouders, tantes, nichten en neven. We leven ook niet meer de hele tijd onder hetzelfde dak met altijd maar dezelfde mensen. Eigen aan dit soort gezinnen is dat ze geen 365 dagen op een jaar bij elkaar zijn. Soms zijn ze met zes, soms met twee, soms met vier. In dit verhaal was het ook zo.”
“De band tussen de twee kan je vergelijken met mensen die opgroeien met elkaar als buurjongen en buurmeisje. Altijd bij elkaar over de vloer gekomen, altijd met elkaar gespeeld. Kortom, de ander is er altijd geweest. Daardoor kan er een zeer duurzaam verbond zijn. Je ziet dat nog bij koppels die elkaar al kennen van hun veertiende of vijftiende. Als stiefbroer en stiefzus ken je de gezinsachtergrond van de ander. Je kent de vader, de moeder, je bent ermee opgegroeid. Je hebt al een geschiedenis samen, terwijl andere koppels die geschiedenis niet delen en in het reine moeten komen met elkaars geschiedenis. Ook de opvoeding van hun kinderen zal in dezelfde lijn liggen. Dat is een domein waar veel conflicten kunnen ontstaan omdat je normaal elk uit een andere gezinscontext komt met andere waarden en normen, een ander kader. Bij een stiefbroer en stiefzus, die uit eenzelfde gezinsverhaal komen, zal er minder botsing zijn. Ze hebben daardoor een zeer solide basis.”
“Je zou kunnen zeggen dat het eigenlijk niet zo slecht is, dat stiefbroer en stiefzus samen zijn. In dit geval is dit zo. Omdat harmonie en acceptatie aanwezig waren. Maar in de meerderheid van zulke situaties loopt het niet van een leien dakje. Kan er zelfs sprake zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag als relaties met een groot leeftijdsverschil binnen een gezin op zo’n jonge leeftijd ontstaan. Het is heel belangrijk dat de man en vrouw die in het nieuw samengestelde gezin de ouderrol hebben, waakzaam zijn en open communiceren. In plaats van een angstreactie te hebben, een grote draagkracht en bespreekbaarheid tonen. Wat gebeurt hier? Is dit een oprecht verhaal? Klopt het van beide kanten?”
“Wat dit verhaal nog betreft: Eva komt er niet voor uit dat ze samen met haar stiefbroer is. Ik vind dat wijs. Niet zozeer omdat het een taboe zou zijn, maar ze is gelukkig, ze ziet iemand graag, ze weet wat de waarde is en stelt zich bewust niet bloot aan de eventuele bagger. Ja, we kunnen en mogen vandaag alles zeggen, je ziet het elke dag in de meningenstroom, maar soms is het verstandig om dat niet te doen. Wat is de prijs die je betaalt om het naar buiten te brengen? Soms is het goed om te zwijgen. Om stil te zijn. En het moois, wat deze relatie toch is, te bewaken en te bewaren.”