20 november 2019 Column
De stelling 'je moet jezelf graag zien alvorens je anderen graag kan zien' klopt niet. Het is veeleer: je ziet jezelf graag als anderen je graag zien of gezien hebben.
'Jezelf graag zien', 'jezelf aanvaarden zoals je bent', 'durven uitkomen voor wie je echt bent', het zijn adviezen die je in heel veel zelfhulpboeken terug vindt. Hoe je dat dan juist moet invullen, is vaak veel minder duidelijk. Want wat is dat, jezelf graag zien en hoe uit zich zoiets?
Wat alvast niet werkt zijn de vele tips die hierin meegegeven worden, stijl: kijk dagelijks in de spiegel en zeg tegen jezelf: je bent de moeite, je bent het waard liefde te krijgen, je bent fantastisch...Het grote misverstand is immers, dat jezelf graag zien een persoonlijke keuze is, een individueel proces, los van anderen. Eigenliefde is relationeel, niet individueel.
In wezen hebben we het over zelfvertrouwen wanneer het gaat over 'jezelf graag zien'. Je hebt er vertrouwen in dat, zoals je bent, anderen je graag zien. Je hebt er ook vertrouwen in dat anderen er voor jou zullen zijn, dat je het waard bent om geholpen te worden in nood, maar ook, dat anderen een beroep op jou zullen doen als zij in nood zijn, dat zij vertrouwen hebben in jouw vermogen om graag te zien.
Eigenliefde komt er dus altijd vanuit de liefdesrelaties met anderen, het staat niet op zichzelf. Hoe evenwichtig en gefundeerd die eigenliefde is, zie je trouwens enkel dan als mensen liefdesrelaties aangaan. Het vertrouwen waarmee ze zichzelf geven, om betrokkenheid vragen en die ook zelf aanbieden, spreekt daarin altijd voor zich. Waar die eigenliefde, dat zelfvertrouwen er onvoldoende is of zelfs helemaal niet, zie je dat mensen in relaties wegblijven van echte intimiteit. Ze zetten zichzelf en hun partner vast in een dynamiek die er voor zorgt dat ze zich minder kwetsbaar voelen, dat hun gebrek aan zelfvertrouwen, aan eigenliefde gecompenseerd wordt. Ze lopen daar ook altijd op vast. Relaties zijn immers niet bevredigend, de ander leunt te veel aan of toont zich emotioneel te weinig, men heeft het gevoel niet zichzelf te kunnen zijn of niet erkend of gezien te worden.
Via therapie lukt het mensen om daarin te groeien, maar de meest helende ervaring op het vlak van eigenliefde en zelfvertrouwen is een 'goede' relatie, een relatie waarbinnen er echt sprake is van intimiteit, waarin mensen durven aanleunen, maar ook zelf steun geven, waarin men durft uitkomen voor wie men is en wat men denkt, maar ook begrijpt dat de ander niet verantwoordelijk is voor alle moeilijke dingen die op ons pad komen. Bij wie dat vertrouwen er niet is vanuit vorige relatie-ervaringen, is communicatie de sleutel. (Zelf)vertrouwen is er dan immers niet spontaan, maar het groeit omdat men bespreekt, aftoetst, bevraagt...wat moeilijk loopt. Het is een traject dat vaak jaren of zelfs een leven in beslag neemt.Jezelf graag zien, los van anderen, lukt dus enkel als mensen al bevredigende relaties hadden. In die zin klopt de stelling 'je moet jezelf graag zien alvorens je anderen graag kan zien' niet. Het is veeleer: je ziet jezelf graag als anderen je graag zien of gezien hebben.