26 februari 2019 Dagblad
Nu de gulle decemberheiligen, Sint en Santa weer het land uit zijn, vuurwerk en champagneflessen ons knallend hielpen om 2019 in te zetten, kan ik opnieuw opgelucht ademhalen. Elk jaar voel ik het aan als een bevrijding, als de verjaardag der verjaardagen - die van het jaar - erop zit.
Ik hield als kind van de magie van kerst en nieuw. Ik hou vandaag niet van ‘de" feestdagen. Beklagen we onszelf een heel jaar wegens het teveel aan moetens in ons leven, lijken we net dat, in die allerlaatste maand van het jaar, uitvergroot te vieren. De obligate kerstmenu"s met kalkoen, de overdaad aan drank en eten, het teveel aan lawaai en artificieel licht, de overbodige cadeaus en foute truien, slecht zittende feestkledij en knellende schoenen, de verplichte familienummers, nietszeggende stereotiepe wensen, gelukkig zijn op bevel en boven alles de tips om al deze moetens te overleven.
De afgelopen jaren groeide het onbehagelijke gevoel van algehele betekenisloosheid in die mate dat ik dit jaar een poging waagde om de reden achter deze consumeermanie te achterhalen. Mijn tijdlijn op Facebook bood op 31 december verrassend inspiratie met de passerende tegeltjeswijsheid "Be loyal to your future, not to your past". Spijtig dat alleen absolute ‘waarheden" zo helder en goed klinken, bedacht ik. Dat het leven zich altijd opnieuw zoveel taaier toont. Want al vind ik het prima dat mensen vooruit kijken, het uitgeleefde 2018 achterlaten en 2019 als een blik vol goede voornemens opentrekken, het werkt als strategie alvast in mijn praktijk niet zo. Een jaar laat zich niet wissen als een bestand. Maar vooral: een jaar is geen paar loopschoenen dat je vervangt door nieuwe als het versleten is.
Aan de basis van die quote vermoedde ik iemand met een dwingend verlangen om los te laten wat moeilijk was, om te vergeten wat tot op vandaag trekt, stoort, spookt of herinnert aan al die kanten van zichzelf die hij of zij het liefst vergeet.
Het was in 2018 in essentie de vraag die het vaakst in mijn praktijk werd gesteld: hoe laat ik los, zodat ik opnieuw kan kiezen? De ex die jij nog wil, de geliefde die overleed, de kinderen die uitvliegen, de angst om opnieuw te falen, de angst om niet te voldoen, de angst om niet goed genoeg te zijn, de angst om niet te vinden. Maar omdat graag zien zich niet laat dwingen en dus ook het loslaten ervan niet, verbaas ik me telkens opnieuw over de talrijke methodes die we toepassen in de hoop te controleren wat niet te controleren valt. We knippen banden door, we dekken potten af, we maken lijstjes, we eisen en verwerpen, we doen alsof het ons niets kan schelen, we vergeten door te feesten of vullen ons bestaan zo dat er gewoon geen ruimte meer is voor wat gelost moest worden. Tot we ontdekken dat knippen, afdekken, controleren, weglopen en opvullen illusies zijn. Dat op de meest onverwachte momenten het spook dat we weg wensten, er plots weer staat.
Zou dit niet de echte reden zijn van al het lawaai, al de drukte, al de pakjes, al de knallen, al het gedruis op het einde van een jaar? Het uit de weg gaan van alles wat moeilijk is geweest, voor onszelf de illusie creëren dat de plof van een champagnekurk oerknalgewijs ons een maagdelijk jaar instuurt waarin we eindelijk die betere, liefdevollere versie van onszelf zullen zijn, en het leven die betere versie van ons leven zal zijn? En moet het jaarlijks net niet daarom harder knallen? Omdat we onszelf willen doen geloven dat het volgend jaar te gebeuren staat, als we dat voorafgaande jaar nu maar gewoon vergeten.
Ik heb de illusie intussen allang gelost. Daar hebben het afgelopen jaar opnieuw honderden mensen in mijn praktijk voor gezorgd: de almaar diepere overtuiging dat er in het leven niets eindigt en ook niets begint, dat alles schakelt zolang het doorgaat en vandaag er maar is omdat er een gisteren was, we vandaag maar grijpen omdat we geloven in die morgen. Dat het altijd opnieuw over de weg gaat en de bereidheid om die te blijven bewandelen. 2019 als een verkeersbord langs een bochtige, eindeloze route.
En hoe ik dit inzicht ook altijd opnieuw probeer over te dragen bij iedereen die zichzelf denkt te moeten bevrijden: je hoeft niets los te laten, je hoeft niets af te sluiten. Wat blijft, hoort er en dat weten we alleen door de tijd. Be loyal to your past in order to be able to be loyal to your future.
Laat ons vandaag allemaal even aan dat verkeersbord gaan staan en beseffen: 2020 zal er zijn door 2019, dat er is dankzij 2018. Reden voor een feestje.
Rika