28 februari 2019 Magazine
De liefde is niet eenvoudig. Daarom proberen we vaak om liefde aan te pakken met ons verstand. En minder met onze gevoelens. Dat maakt het wellicht eenvoudiger, denken we. Maar volgens Rika Ponnet klopt dat niet. Volgens haar moeten we net meer durven te voelen. Daarom schreef ze het boek ‘Alleen met jou." Artikel voor Lynn Claerhout voor Wablieft
Gevoelens
Wablieft: Je moet dus meer je gevoelens volgen.
Rika Ponnet: Dat is natuurlijk heel eenvoudig gezegd. Want wat zijn gevoelens? We reageren heel snel op wat ons overkomt in relaties. Je ziet bijvoorbeeld de sokken van je partner op de grond liggen. Je wordt meteen boos. Je hebt het gevoel dat je partner niet naar jou luistert. Je wil meer respect. Wat zit er onder die gevoelens? Diepere gevoelens. Je wil dat je partner toont of zegt dat je waardevol bent. Je wil dat iemand je graag ziet.
Zijn mensen ook vaak bang?
Ja, heel veel mensen hebben faalangst. Ze zijn bang dat ze niet genoeg zijn. Ze zijn bang om gekwetst te worden. Zeker jongeren. Dat is een kenmerk van onze tijd. Er is nu veel meer angst dan 30 of 40 jaar geleden. Want we hebben het idee dat alles in het leven ‘maakbaar" is. Wat betekent dat? Als we hard ons best doen en alle tips volgen, zullen we gelukkig zijn. Gaan de dingen niet goed? Dan denken we dat we het niet goed gedaan hebben. We geven onszelf vaak de schuld. Maar het echte verhaal is vaak veel breder. Neem bijvoorbeeld het einde van een relatie. Dat betekent niet dat de partners gefaald hebben.
Wat is dan het belang van gevoelens in een relatie?
Als ik mensen vraag: wanneer voel je je goed bij iemand? Dan antwoorden ze altijd: als ik mezelf kan zijn. Als ik me niet moet afvragen of ik dingen wel goed doe. Gaat de ander mij niet stom vinden? Ben ik goed zoals ik ben? Mag ik als vrouw een korte rok en hakken dragen? En mag ik ook in mijn kersttrui in de zetel hangen? Sommige mannen willen dat hun vrouw altijd een korte rok en hakken draagt. Dan kan ze niet zichzelf zijn. Je kan niet altijd sterk en stoer zijn. Je wil jezelf kunnen zijn en de dingen doen die jou gelukkig maken.
Wat is er nog van belang?
Verlangens in een relatie. Ook daarbij wil je jezelf zijn. Je moet kunnen verlangen naar verbondenheid. Je wil dat de je partner er is voor jou. Jij hebt soms je partner nodig, maar hij of zij heeft jou soms ook nodig. Dat is echte verbondenheid. Je hebt allebei verlangens en noden. En daarmee kan je terecht bij de andere. Anders gaan mensen controleren, zagen, ruzie zoeken, ... Ze willen weten: ben jij er voor mij?
Romantische liefde
Je spreekt ook over de terugkeer van de romantische liefde. Wat is romantische liefde?
De romantische liefde is vaak de start van een relatie. Het start met verliefdheid. Dat zie je vaak in films. Denk aan een koppel dat hand in hand wandelt op het strand. Ben je ooit verliefd geweest? Dan weet je dat het een geweldig gevoel is. Als de ander hetzelfde voelt. Maar het zorgt ook vaak voor angst. Als je verliefd bent, voel je je ook heel kwetsbaar. Je bent er veel mee bezig. Heeft je partner nog geen bericht gestuurd? Dan word je snel bang. Verliefde mensen hebben veel bevestiging nodig. De willen weten dat hun partner hen leuk en mooi vindt. Maar als de relatie al wat langer duurt, dan is de romantische liefde anders. Dan overheerst ze niet meer alles.
Waarom vinden sommige mensen romantiek belachelijk?
Omdat we soms denken dat romantiek het enige is. Maar die verwachtingen maken je ongelukkig.
Wat is romantische liefde dan nog meer?
Het is ook de pijn en het lijden. Die horen erbij. De onmogelijke liefde. De droefheid. De angsten. Want liefde maakt ons heel kwetsbaar. Als iets niet wordt wat we verwachtten, lijden we erg. Dan ervaren we liefde ook als iets heel moeilijks.
Lijstjes
Waarom vind jij romantische liefde nodig?
We lijden vaak onder de liefde. Veel relaties blijven niet duren. Daarom zeggen mensen: kies ook een beetje met je hoofd. Je ziet dan dingen als ‘Blind getrouwd". Of feestjes waarop kenners een partner voor jou kiezen. Je daarvoor een lijst met vragen invullen. In welke provincie moet je partner wonen? Welke hobby"s moet hij of zij hebben? Zulke vragen moet je beantwoorden. Want we denken: als ik graag loop en hij of zij ook, dan zullen we een mooie relatie hebben. Alsof dat een relatie maakt of kraakt. Dat is echt niet zo. Maar zo gaan mensen wel denken dat liefde maakbaar is. We denken dat onze partner bijna een kopie moet zijn van onszelf. Daar heb ik het heel moeilijk mee. Want zo gaan veel mensen op een
verkeerde manier zoeken naar een partner. We denken dat onze partner dezelfde politieke ideeën moet hebben. Maar je kan prima van mening verschillen en toch een goede relatie hebben.
Liefde is dus helemaal niet ‘maakbaar".
Inderdaad. Er bestaan geen formules voor de liefde. Sommige mensen, zelfs psychologen, denken van wel. Dat kan ik niet geloven. Liefde hangt af van heel veel verschillende dingen die niet vastliggen. We weten er ook nog niet alles over.
Groeien in relaties
Mensen veranderen en groeien, toch?
Inderdaad. Er is dus niet één perfecte partner. De persoon waarop je valt, is op dat moment altijd de juiste keuze. Want dat is de persoon die op dat moment het meest aansluit bij hoe jij staat in je leven. Het is als een spiegel voor jezelf.
Sommige mensen kiezen voor een partner die heel anders is dan zijzelf. Waarom is dat zo?
Vaak vult je partner je aan. De ene is bijvoorbeeld de sterke, de zorgende. De andere verwacht meer, heeft zorg nodig. De ene laat dan te weinig zien wat die nodig heeft. Die mocht als kind wellicht niet veel aandacht vragen. Die moest flink zijn. Maar zo kunnen die mensen niet goed groeien.
Het verleden heeft dus een grote invloed op je relatie.
Ja, heel erg. Dat wil niet zeggen dat je ouders schuld hebben. Ook andere opvoeders spelen een rol.
Toeval
Is het toeval ook niet belangrijk in relaties?
Ik geloof niet in het toeval. Wie je tegenkomt, is natuurlijk toevallig. Maar op wie je verliefd wordt, is niet toevallig. Als je geleerd hebt om altijd flink en zelfstandig te zijn, kies je graag voor die rol. Je kiest dan wellicht een partner die jou leuk vindt als je flink bent.
Dat wil niet zeggen dat die partner zelf flink is.
Nee, zeker niet. Maar als je alleen flink mag zijn, loopt de relatie vaak mis.
Opvoeding
We krijgen op school seksuele opvoeding. Maar we krijgen geen les over relaties. Moeten we dat volgens jou wel krijgen? Of is het niet mogelijk?
Volgens mij is dat wel mogelijk. Seksualiteit is niet alleen maar seks. Het is een relatie-taal. We moeten meer leren over relaties. Want er is altijd eerst een relatie en dan seksualiteit. Ook als je één keer met iemand naar bed gaat, is er een relatie. Er is dan een soort van verbinding.
Is er iets waar jongeren meer over moeten leren?
Bij jongeren zijn relaties met vrienden heel belangrijk.Wat is de betekenis van hun relaties? Hoe gedraag ik mij en wat betekent dat? Hoe kan ik gedrag in relaties begrijpen? Als je daarover leert op school, weet je later dat je daarover een boek kan lezen. Dan kan je relaties beter begrijpen en er anders mee omgaan.