13 maart 2019 Column
Luc (48) en Hilde (42) wonen drie jaar samen. Luc heeft twee grote dochters die hij maar af en toe ziet, Hilde heeft twee puberzonen. Het contact tussen Luc en zijn stiefzonen verloopt moeizaam en dat leidt tot veel conflicten met Hilde.
Hilde
Ik leerde Luc kennen tijdens een workshop vegetarisch koken. Ik had direct een goed gevoel bij hem: we denken over veel dingen hetzelfde, leven bewust, op een niet-materialistische manier, we houden ook van dezelfde dingen, literatuur, klassieke muziek, filosofie, kunst. Met Luc had ik mijn zusterziel gevonden, zo voelde het toen. We trokken veel met elkaar op en na een paar maanden besloot Luc bij me in te trekken. Aanvankelijk ging het goed, ook met de kinderen. Die voedde ik toen op in co-ouderschap, waardoor we als koppel telkens tijd hadden voor onszelf. Ik miste hen wel verschrikkelijk. Toen ze beslisten bij mij te komen wonen, was ik heel blij. Luc minder, al zal hij dat nooit toegeven. Van toen af ging het de verkeerde richting uit. Ik heb mijn kinderen altijd heel vrij opgevoed. Wat niet schaadt, kan. Luc zag dat duidelijk anders. Hij wou over alles afspraken maken, regels vastleggen, duidelijkheid: het uur van slapen gaan, etenstijd, wanneer er een bad werd genomen. Hij zeurt ook heel vaak over centen, wil ook daar alles duidelijk hebben, terwijl ik toch meer leef van moment tot moment. Ik wil me echt geen zorgen maken over wat er gebeurt als morgen mijn auto in panne valt. Dat los ik wel op als het zich aandient. Natuurlijk begrijp ik dat het uiteindelijk niet zijn kinderen zijn, en ik allicht wat meer kan hebben, maar kinderen zijn toch kinderen, niet. Ik begin de laatste tijd ook almaar beter te snappen waarom het contact met zijn kinderen zo beperkt is. Ik denk dat ze het gevoel hebben dat ze bij hem niet echt zichzelf mogen of kunnen zijn, niet revolteren, maar wel wegblijven. Tegen hem revolteren is trouwens zo moeilijk. Luc maakt zich nooit kwaad, wil alles altijd in overleg bespreken en tot compromissen komen, maar dat is zo vermoeiend en leidt altijd opnieuw tot lange discussies waarin ik totaal geen zin heb. Ik word dan kwaad, wil dat het gewoon beslist wordt en doe uiteindelijk waar ik zin in heb of laat de kinderen doen waar ze zin in hebben. Nu lijkt het wel elke dag een soort van parlementaire zitting waar we door moeten. Ik weet niet of ik op deze manier verder kan. Ik zie Luc graag, maar zal nooit mijn kinderen achtersteken voor hem. De druppel die twee weken geleden de emmer deed overlopen was een al maanden aanslepende discussie over TV-gebruik. Luc kan het geluid niet hebben en vindt de programma"s waarnaar ze kijken maar niets. Hij eist dat als hij er is, ze een koptelefoon dragen of de TV uitzetten. Komaan zeg, dat verwacht je toch niet van pubers. Hij wil dit in overleg met hen bespreken, maar daar zie ik dan weer het nut niet van in. Ik heb hen gezegd waar het op staat, zonder meer en daar hebben ze zich nu wel bij neergelegd. Ze zijn niet gelukkig, uiteraard niet, en daarmee heeft hij het nu opnieuw moeilijk, zo blijven we toch bezig.
Luc
Toen ik Hilde leerde kennen was ik drie jaar gescheiden van Lieve. We hadden een heel conflictueus huwelijk, gingen nog in therapie, maar dat hielp niet. Ik besloot te vertrekken, want voelde me vooral op en eenzaam. Ook seksueel zat mijn huwelijk heel slecht. Met Hilde was dat anders. We deelden direct heel veel op alle vlak en ook de seks is tot op vandaag heel goed. Ook al hebben we een enorme ruzie gehad, daarin vinden we elkaar toch altijd opnieuw. Toch wegen de vele ruzies van de laatste tijd enorm door. Ik zit nu al twee maanden thuis van het werk omdat ik me niet goed voel, wat nauw samenhangt met de spanningen in ons gezin. Hilde verwijt me controledrift en dominantie. Ze ziet in mij haar vader, een heel autoritaire en harde man. Dat klopt niet. Ik ben geen ruziemaker, wil de dingen oplossen door er over te praten, maar wil me ook niet zomaar neerleggen bij alles wat zij of de kinderen beslissen. Nu heb ik vaak het gevoel dat ik alleen nog ja mag zeggen. Ik voel me daardoor vaak een vreemde in huis, alsof ik geen plekje krijg. Ik verdien die plek, want draag op alle vlak bij. Ik betaal zelfs meer voor de kinderen dan hun vader en betaal ook voor het huis. Als ik daarover iets zeg wordt Hilde boos. Ik moet het niet doen zegt ze en als ik het doe moet het van harte zijn, niet om mijn wil op te leggen. Dat soort discussies hebben we vaak. Onze ruzies gaan uiteraard ook over Mathieu en Jack. Eigenlijk zijn het best lieve jongens, maar zodra ik iets verwacht, een duidelijke afspraak wil maken of een samenleefregel wil bepalen, kan dat niet en negeren ze me. Het is ook niet dat ik dingen wil opleggen, integendeel. Ik geloof juist heel erg in overleg, in het gezamenlijk tot een standpunt of afspraak komen die dan ook door iedereen gedragen en gehonoreerd wordt. Hilde vindt dat nonsens, gelooft er niet in dat je met pubers kan onderhandelen of afspraken kan maken. Bovendien geeft ze ook vaak aan dat als het erop aan komt, zij nog altijd de eindbeslisser is, het uiteindelijk toch haar kinderen zijn. Ik mag dus voorzien in van alles en nog wat, meehelpen, maar niet mee beslissen. De ruzie te veel ging over het TV-kijkgedrag van de kinderen. Ze kijken veel naar pulp en het staat ook altijd zo luid. Ik krijg daar hoofdpijn en stress van. Als ik dat aangeef, wordt er niet gereageerd, ik moet als het ware gewoon ondergaan. Ik vroeg om overleg, maar dat weigerde Hilde, opnieuw omdat ze vindt dat je met kinderen niet onderhandelt. Uiteindelijk heeft zij hen gezegd dat de TV uitblijft als ik er ben, zonder dat ik er bij was. De jongens nemen mij dat uiteraard kwalijk, zien in mij de grote boosdoener. Ik ben toen ook eens boos geworden, wat Hilde deed besluiten dat het tijd was voor een stap in deze richting.
Hoe het verder ging
In het eerste contact met Hilde en Luc krijg ik het gevoel dat ze empathisch met elkaar omgaan, maar dat blijkt schijn. Onder een schild van zelfbeheersing, sluimert een permanent ongenoegen. In hun relatie is een hardnekkige machtsstrijd aan de gang. Als uitgangspunt van onze gesprekken nemen we hun laatste ruzie over de TV. Hilde valt direct aan, verwijt Luc dominantie. ‘Op een zachte manier legt hij toch altijd zijn wil op. TV-kijken met een koptelefoon, komaan zeg, dan kan je evengoed niet kijken, wat zijn uiteindelijke doel is. Zogezegd een compromis willen, maar dan wel eentje waarbij hij geen toegeving moet doen." Luc antwoordt: ‘Zo gaat het altijd als ik iets vraag. Ik ben dominant en onredelijk." We hebben het over hun visie op opvoeding. Hilde laat haar kinderen vrij, en de weinige regels die er zijn, legt ze op. Luc houdt van duidelijkheid, maar wil onderhandelen en tot een consensus komen. We exploreren deze overtuigingen en daaruit blijkt dat Hilde in haar huwelijk en kindertijd het gevoel had bij overleg altijd het onderspit te delven. ‘Mijn vader liet ons wel aan het woord, maar brak onze ideeën dan af en nam de eindbeslissing. Ik wou naar de academie, hij vond dat stom en stuurde me naar de normaalschool, schilderen kon ook in mijn vrije tijd. Wat gaf hem het recht te bepalen wat ik wel of niet kon doen?". Terwijl Hilde dit uitspreekt wordt ze boos. Luc blijft rustig. ‘Uiteindelijk zet Hilde me altijd voor voldongen feiten. We leven samen, ik krijg verantwoordelijkheden, maar geen mandaat, geen zeggenschap over de kinderen. ‘Het probleem met de TV is toch opgelost. Waarom is het nog niet goed?" ‘Omdat jij legt regels oplegt waarvan ze verdomd goed weten dat ze van mij komen. Zo ben ik weer de boeman." We praten over het aangaan van coalities binnen een gezin, wat beiden begrijpen. Dat ik denk dat als Hilde zich achter de kinderen schaart, Luc zich uitgesloten voelt en via ‘onderhandelen" toch zijn plaats wil verwerven. Luc beaamt dit, maar Hilde voelt zich terecht gewezen en vindt dat ik teveel het standpunt van Luc inneem. De week erna is er een nieuwe escalerende ruzie geweest over een dure hobby van Jack. Luc wil er niet voor betalen, volgens Hilde een manier om zich te laten gelden. Ze schaart zich volledig achter de kinderen. Als ik met hen bespreek hoe zij als koppel tot een gezamenlijk standpunt zouden kunnen komen dat dan naar de kinderen kan gecommuniceerd worden, wuift Hilde dit weg. ‘Ik kan op zo een moment niet de kaart van Luc trekken. Ik zie dan mijn vader voor me. Ik wil ook nooit dat er iemand tussen mij en de kinderen komt te staan." De therapie wordt beëindigd, maar het koppel beslist om het toch verder te proberen. Zes maanden later mailt Luc dat Hilde hem gevraagd heeft het huis te verlaten.