Liefde en hoe ze te vinden
25 juli 2015
De liefde en hoe ze te vinden. Vanaf maandag op Eén in Vind je lief. Naar aanleiding daarvan een persoonlijke voorbeschouwing van Rika Ponnet in De Morgen.
13 maart 2019 Column
Annelies (43) en Peter (49) hebben sinds 4 jaar een geheime relatie. Annelies is gescheiden en heeft drie kinderen, Peter is gehuwd en heeft ook drie kinderen. Hij worstelt al twee jaar met de vraag of hij wil scheiden of blijven, wat zijn relatie met Annelies enorm onder druk zet. Ze komen op gesprek.
Annelies
Ik was een jaar gescheiden toen ik Peter persoonlijk leerde kennen op een vernissage. Hij was zoals voor de meesten in de regio wel al een bekende. Als kunsthandelaar geniet hij internationaal faam en hier in de streek wordt hij op handen gedragen. Hij sponsort veel events, komt uit een voorbeeldfamilie, heeft een voorbeeldgezin en gaat op een gemoedelijke en vriendelijke manier met iedereen om. We voelden diezelfde avond al een sterke aantrekking tot elkaar, maar het heeft toch een tijdje geduurd alvorens we daar echt iets mee deden. Het initiatief kwam telkens van zijn kant. Zo stond hij op een avond voor mijn deur. Hij had via via mijn adres achterhaald, het was sterker dan hemzelf zei hij en hij wou weten of mijn gevoel hetzelfde was. Ik liet hem binnen en we zijn diezelfde avond een passionele verhouding gestart. Dat liep van bij aanvang behoorlijk moeilijk. Iedereen kent hem en elkaar in het openbaar zien was dus uitgesloten, toch bij ons in de regio. Naarmate onze relatie duidelijkere vormen aannam, kreeg Peter schuldgevoelens en op een avond biechtte hij alles op aan zijn vrouw. Omdat haar reactie zo heftig was, ze vertelde het ook direct aan de kinderen die zich tegen hun vader keerden, zijn we toen uit elkaar gegaan. Maar binnen de maand stond hij opnieuw voor mijn deur. Hij was 8 kilo afgevallen, ook ik miste hem ontzettend en we hebben toen besloten dat onze relatie verder zetten niet eenvoudig zou zijn, maar het te sterk is, we niet zonder elkaar kunnen. We zijn nu meer dan een jaar verder en eigenlijk is er tot op vandaag nog niets veranderd. Ik begin te verlangen naar wat meer zekerheid, duidelijkheid ook. Ik voel ook dat de eenzaamheid weegt. Vakanties, feestdagen zijn het lastigst. Peter is dan thuis bij zijn gezin en familie, terwijl ik vaak alleen zit. Mijn moeder die ook alleenstaande is, zet me ook enorm onder druk. Ze heeft het altijd over haar eigen situatie, hoe spijtig ze het vindt dat ze haar beste jaren heeft laten passeren, had ze het geweten ze vroeger bij mijn vader weg was gegaan en een andere partner had gezocht en ik nu mijn beste jaren aan Peter verspeel. Volgens haar zal hij nooit weggaan thuis, eet hij gewoon heel comfortabel van twee walletjes. Ik weet dat het zo niet is, zie goed genoeg hoe hij met alles worstelt, maar haar boodschap hakt er natuurlijk wel in en maakt me onrustiger dan ik wil. Ik heb me laatst voorgenomen om er misschien toch een tijdslimiet op te zetten, Peter te verplichten een keuze te maken en anders verder te gaan met mijn leven, zonder hem. Maar de gedachte alleen al maakt me ziek en doet me panikeren. Ik wil hem niet kwijt, voel me zwak en slecht en weet eigenlijk niet goed meer hoe het verder moet.
Peter
Ik ben dit jaar 25 jaar gehuwd met Heleen. We hebben dat gevierd, zoals dat in onze familie gaat, met een groot tuinfeest, maar het voelde voor mij allemaal erg onecht aan. En toch. Ik ben niet in staat om achter dat verhaal een punt te zetten. Als ik aan de consequenties denk, krijg ik het bijzonder benauwd. Heleen weet ondertussen al langere tijd dat Annelies er is en dat ik haar niet opgeef, ook de kinderen weten dat er moeilijkheden zijn geweest, maar gaan ervan uit dat ik beslist heb om te blijven. Voor de rest weet niemand iets van mijn dubbelleven. In de ogen van mijn ouders ben ik de ideale zoon, in die van mijn schoonouders de ideale schoonzoon. Voor al onze vrienden lijkt het alsof wij het perfecte huwelijk en een heel geslaagd gezinsleven hebben. Heleen speelt dat ook zo, wat ik soms heel confronterend vind. Wij slapen ondertussen al langere tijd apart. Zij verwacht van mij ook niets meer, behalve dat ik blijf en ons gezinsleven verder zet zoals voorheen. Ze bespeelt daarbij vooral mijn schuldgevoel, ze weet ook dat dit werkt. Dat ik het niet kan maken tegenover onze kinderen, de schande, het opbreken van hun thuis, dat iedereen weet hoe traumatiserend dat is. Mijn ouders, hoe hun wereld zou instorten, mijn vader die een hartziekte heeft zou het niet overleven. Ze geeft ook altijd weer aan dat ze weigert een gescheiden vrouw te zijn en mocht ik de stap overwegen ze er alles aan zal doen om mijn vertrek te verhinderen. Ik vraag haar vaak of zij zo verder wil leven, in deze leugen en waarom we het niet op een nette manier kunnen proberen regelen, maar dat weigert ze. Zij ziet het als een nederlaag, het is allemaal ook mijn schuld en geen denken aan dat ze het ooit zal voorstellen als iets wat we samen beslist zouden hebben. Ik weet ook dat ze er alles aan zal doen om onze kinderen tegen mij op te zetten. Ze hebben even geweten van de relatie met Annelies en reageerden daar toen extreem kwaad op, mijn jongste dochter wou zelfs niet meer met me spreken en zou dat nooit meer doen mocht ik voor die vrouw mama in de steek laten. Dat maakt dat ik me constant vastgezet voel. Ik zie Annelies heel graag, op alle vlak klikt het tussen ons fantastisch, maar moeten kiezen tussen een leven met haar zonder alles wat ik opbouwde of een leven zonder haar, het is een onmogelijke opdracht die me diep tormenteert. Ik voel ook dat Annelies ongeduldig wordt, van mij een echt engagement verwacht, maar hoe kan ik dat in deze context? Bovendien ben ik er zeker van dat ik ook zakelijk in de problemen zou komen. Veel van mijn klanten kopen bij mij in vertrouwen. Een aantal onder hen zijn heel conservatief en beschouwen scheiden als iets marginaals. Al die dingen samen zie ik toch als een enorme berg waar ik voor sta en die ik me niet zie te beklimmen. Zoveel onzekerheid, het kan me soms helemaal verlammen. Ik weet het soms allemaal niet meer.
Hoe het verder ging
Als Peter en Annelies langs komen, getuigen ze direct met overgave over hun liefde voor elkaar. Toch zitten er voor mij in plaats van gelukkige, twee duidelijk getormenteerde, uitgeputte mensen. Als ik hen vraag wat ze verwachten van de gesprekken bij mij, geven ze aan dat ze dat zelf niet goed weten, maar vooral zo niet verder kunnen. Annelies vraagt zich af wat andere mensen in zo een geval doen, wat de juiste stappen of keuzes zijn. Ik geef aan dat geen twee situaties dezelfde zijn, het vaak tijd vergt en mensen uiteindelijk de voor hen best mogelijke keuze maken. Over het moeilijke van kiezen hebben we het uitgebreid. Hoe ze allebei samen en ook apart lijstjes hebben gemaakt met alle pro"s en contra"s, maar het daardoor nog onduidelijker leek. ‘Ja, hoe doe je dat eigenlijk, kiezen, als er tegenover elke winst een zwaar verlies komt te staan?", vraagt Peter. Ook Annelies ervaart het zo. ‘Het lijkt alsof vooral Peter voor een dilemma staat, maar het geldt evengoed voor mij. Als wij verder gaan, zal ik mee betalen voor alles wat op zijn bord komt. Zal hij mij dan niet gaan verwijten, als het eens minder gaat, dat hij voor mij zoveel opgegeven heeft?" Ik voel dat beiden vooral door een bril van angst hun keuzeopties bekijken en geef aan dat angst een slechte raadgever is, verlamt. Ik merk ook dat beiden naar zichzelf kijken als incompetent, zwak, ruggengraatloos, schuldig en als ik dat aangeef, bevestigen ze dat. In een volgend gesprek bespreek ik met hen dat ik al vaker gemerkt heb, dat als mensen er niet in slagen een keuze te maken, dit meestal wil zeggen dat ze niet klaar zijn om te kiezen. Ik vraag hen ook of die keuze vandaag zo dwingend is als ze voorgesteld wordt. ‘Ik vind het uiteraard niet fijn, zou graag samenleven met Peter, maar ik weet ook dat onze levens complex zijn en kan daar doorgaans wel mee om." zegt Annelies. ‘Ik kies voor Annelies, maar ik weet vandaag niet of ik, wij sterk genoeg zijn om de gevolgen te dragen." We hebben het over twijfel en hoe het soms gewoon goed is, de twijfel toe te laten, die te nemen voor wat het is. Dat twijfel immers niet altijd hoeft te betekenen dat men niet zeker is, wel dat men onzeker is over de wijze waarop en de consequenties en misschien ook over het al dan niet geschikte moment. Als ik heel duidelijk aangeef, ‘jullie hoeven vandaag niet te kiezen, probeer vanuit het hier en nu en met zelfvertrouwen het van dag tot dag te bekijken", voel ik dat ze dat allebei als heel versterkend en bevrijdend ervaren. Ik sluit ook af met de boodschap dat twijfel, en de daarmee gepaard gaande onrust, dragen, vaak meer moed vergt dan te breken. Annelies stuurt me na onze drie gesprekken een berichtje dat ze zich allebei gesterkt voelen en hiermee verder kunnen. Alles blijft voorlopig zoals het is en deze beslissing alleen al brengt veel rust.