S.O.S. Relatie onder druk

Bart (47) en Karin (48) zijn 20 jaar gehuwd en hebben twee dochters van 16 en 17. Bart is onlangs thuis vertrokken en woont voorlopig op hun appartement aan zee. Hij is het agressief gedrag van Karin beu. Ze willen uitzoeken of hun huwelijk nog te redden is.

Karin
Ik leerde Bart kennen toen ik 24 was, via zijn beste vriend die ook bevriend was met mijn broer. Ik vond hem vooral fijn gezelschap, we deden veel dingen samen, wat altijd tof was. Bart adoreerde mij en deed er alles aan om mij te gelukkig te maken, te veel denk ik nu. Ik werd ondanks al die aandacht verliefd op zijn beste vriend, een passie die me niet losliet, dus ging ik weg bij Bart en trok ik nogal impulsief in bij Filip. Daar kreeg ik snel spijt van. Filip was enkel met zichzelf en zijn carrière bezig. Ik miste Bart, vroeg hem om een tweede kans, die hij me direct bood. Vrij kort daarna zijn we getrouwd en een paar jaar later zijn onze kinderen er gekomen. Bart is van bij aanvang altijd heel ambitieus geweest. Hij moest en zou me het leven van een prinses aanbieden, verwende me materieel, maar was er zelf erg weinig. Dat ging na een tijdje doorwegen, ik voelde me eenzaam, alleen met de kinderen. Op het werk ben ik twee keer een affaire gestart, niet omdat ik Bart niet graag zag, maar omdat ik van die mannen wel de aandacht kreeg die Bart me niet gaf. Als ik met Bart daarover probeerde te praten, ging hij dat altijd uit de weg. Ruzie maken met hem is trouwens onmogelijk. Bart vertelde ook niet veel over de dingen die hij professioneel ondernam. Ik wist dat hij risicovolle investeringen deed, met moeilijke projecten bezig was, wat me vaak angst aanjaagde. Als ik daarover begon, was het altijd dat ik vertrouwen moest hebben, hem moest steunen in plaats van kritiek te geven. Ik heb toen beslist van onze bezittingen strikt te scheiden, ook op aanraden van mijn familie. Mocht hij failliet gaan, dat ik er niet in betrokken zou zijn. Wonder boven wonder, ik denk dat hij veel geluk heeft gehad, is alles altijd goed afgelopen en werd Bart vermogend. Ik heb volgens velen een luxeleven, omdat Bart me veel geld geeft en ook alle rekeningen betaalt, ik niet hoef te werken. Maar, er is een maar, ik moet het altijd allemaal vragen. Hij vindt vandaag dat zijn succes alleen van hem is, terwijl ik er altijd was, thuis en voor de kinderen, en dus mee aan de basis lig van zijn huidige financiële situatie. De laatste jaren hadden we daar veel ruzie over, maar hij wou geen duimbreed wijken. Ook over de opvoeding van de kinderen verschillen we nogal van mening. Hij is heel streng, ik probeer mijn oorlogen een beetje te kiezen, ben ook veel meer samen met hen. Ik had nooit gedacht dat Bart zijn koffer zou gepakt hebben, nooit. Ik vind het erg dat hij mij en de kinderen in de steek laat, begrijp het ook niet na al die tijd. Ik zou het liefst opnieuw proberen, vandaar deze stap.

Bart
Toen ik Karin leerde kennen had ik weinig relationele ervaring. Ik kreeg wel veel aandacht van vrouwen omdat ik er goed uitzag, maar zelf kreeg ik maar interesse in relaties toen ik al twintiger was. Dat had alles te maken met wat ik thuis heb gezien. Mijn ouders hadden een heel turbulent huwelijk. Zo had mijn moeder jaren een minnaar en ook mijn vader had regelmatig affaires. Intense ruzies waren dagelijkse kost en bovendien betrokken ze er ons als kinderen altijd bij. Het maakte dat ik al vroeg erg op mijn hoede was voor elk conflict uit schrik weer uren meegesleept te worden in destructieve discussies. Ik kon ook nooit goed doen: als ik de ene steunde, viel de andere me aan en omgekeerd. Tot op vandaag ben ik daardoor allergisch voor toestanden. Verheft iemand zijn stem, dan ben ik weg. In de eerste twee jaar met Karin maakten we nooit ruzie. Tot ik ontdekte dat ze al een tijdje aanhield met mijn beste vriend. Ze zei dat ik te lief was, ze viel voor zijn pittige kant, zijn zakelijke drive ook. Ze vertrok, maar stond een paar maanden later terug voor mijn deur, vol van schuldgevoel. Ik was gelukkig, want zag haar nog altijd heel graag. We praatten er niet meer over en pikten de draad op waar hij verbroken was geweest. Trouwen, kinderen een huis, het kwam er allemaal snel. Ik zette alles op alles om het professioneel te maken. Ik heb vaak risico"s genomen, wat Karin me altijd enorm verweten heeft, maar ik ben er wel geraakt en ben vandaag financieel vrij. Ik heb daar Karin altijd laten van meegenieten, al stond ze nooit achter mij. Zo heeft ze een persoonlijk maandelijks budget van 5000 euro. Toch is het voor haar nooit genoeg. Als ik haar eisen niet direct inwillig, zwijgt ze soms dagen na elkaar of doet ze alsof ik er niet ben. Ze is dan poeslief voor iedereen, kookt lekker voor zichzelf en de kinderen, maar zet voor mij geen bord. Toen ik me onlangs zelf opschepte, pakte ze zwijgend mijn bord en gooide ze het gewoon de vuilbak in. Eigenlijk kan ze niet tegen mijn succes. Ze stopte zelf met werken, voelt zich nu klein en betekenisloos en werkt dat uit op mij. Ze heeft me de afgelopen jaren ook een aantal keren bedrogen. Ik heb haar dat telkens vergeven, we gingen altijd weer verder, maar leuk is anders. Toen ze een paar weken geleden opnieuw over geld begon, dat ze een grote som ineens wou waar ze zelf mee kon doen wat ze wou, ze heel de tijd conflicten zocht, had ik het ineens helemaal gehad. Ik heb mijn reiskoffer gepakt, heb er de meest essentiële dingen ingestopt en ben ik naar mijn appartement aan zee gereden. Ik zal heel goed voor haar zorgen, altijd, ze zal nooit iets te kort komen, maar of ik nog verder wil, ik weet het niet.

Hoe het verder ging
In de relatie tussen Bart en Karin hebben zich door de loop der jaren heen veel kleine en grote vertrouwensbreuken opgestapeld, al lijken zij daar licht over te gaan. Karin heeft Bart ettelijke keren bedrogen en Bart schijnt haar dat gewoon te vergeven. ‘Wat voor zin heeft het om daarbij stil te staan, je kan beter vooruitkijken, er is niets meer aan te doen." Ook in de lange periodes dat ze Bart negeert, zet hij onverstoorbaar zijn weg verder. Als ik peil bij Bart wat dat overspel met hem doet, antwoordt hij daarop ‘ik vind het natuurlijk niet leuk, maar het is voor mij wel altijd een motor geweest om hard te werken, mezelf te bewijzen, zeker tegenover mijn vroegere beste vriend." Hierdoor wordt het duidelijk dat telkens als een slecht gevoel bij Bart de kop opsteekt, hij het uit de weg gaat door te ‘doen", waardoor hij niet moet voelen. Hij geeft ook aan dat hij eigenlijk medelijden heeft met Karin. ‘Hoe triestig dat ze dit nodig heeft, ze heeft toch alles?" Door de gesprekken legt Bart uit hoe extreem conflictvermijdend hij is. ‘Ik wil geen ruzie en ik weiger ook ruzie te maken. Als iets me niet aanstaat ben ik weg." Waarop Karin aangeeft dat ze dit verschrikkelijk vindt. ‘Ik voel me dan altijd zo machteloos en niet begrepen, zo gefrustreerd en zelfs agressief." ‘Dat is de reden waarom ik geen ruzie wil, al die agressie, ik heb dat thuis gezien en wil dat mijn kinderen nooit aandoen." Het ontwrichtende van overspel en van conflicten daarover is voor Bart zo groot, dat hij daar op geen enkele manier naartoe wil gaan. Ik heb het erover dat een meningsverschil nog geen conflict hoeft te betekenen en het uiten van verschillen of verlangens een belangrijke vorm van intimiteit is in een relatie. Maar zodra we proberen om rond zo een geschilpunt een dieper gesprek te hebben, haakt Bart af. ‘Kijk, ik ben zoals ik ben en zal niet veranderen. Karin is vrij, ik wil die ruimte ook." ‘Eigenlijk maakt het hem niets uit. Er zit een teflonlaag op waar alles vanaf loopt, wat ik ook probeer." We komen tot het inzicht dat alles wat Karin doet - het overspel, het zwijgen en negeren, het aanvallen - manieren zijn om Bart alsnog te raken, een emotionele reactie bij hem los te weken die haar het gevoel kan geven dat hij emotioneel in de relatie zit. Tegelijkertijd is de conclusie ook dat wat Bart doet geworteld is in zijn angst om vast gezet te worden in een relatie waarin aanval en het zoeken van conflict de manier is geworden om dichtbij te komen. Toch geraken we niet verder dan dit inzichtniveau. Bart geeft aan er niet in te geloven dat Karin kan veranderen en besluit om de scheiding aan te vragen. Karin bericht me een paar maanden erna dat ze een regeling getroffen hebben. Op alles wat ze gevraagd heeft, heeft hij ja gezegd, en ze heeft het allemaal gekregen. ‘Weer heeft hij het laatste woord", zegt ze en daar voelt ze zich opnieuw slecht bij. ‘Misschien had ik meer moeten vragen", besluit ze.