10 oktober 2017 Dagblad
In enkele dagen tijd sprak zowel Steven Van Herreweghe als Bieke Ilegems openlijk over hoe ontrouw hun relatie in zwaar weer bracht. En daar raakt Vlaanderen maar niet over uitgepraat. Want kán het werkelijk ooit nog hetzelfde worden na overspel? En waaróm rijden mensen eigenlijk een scheve schaats? Kan dit op een bepaalde manier worden vermeden? Experts leggen uit.
Hoeveel koppels krijgen met ontrouw te maken?
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat een groot deel van de bevolking ontrouw is. Het Grote Monogamie Onderzoek van Het Nieuwsblad Magazine liet dit voorjaar bijvoorbeeld nog zien dat liefst 28 procent van de Vlamingen aangeeft al één of meerdere keren seks te hebben gehad met iemand anders dan hun partner terwijl ze in een vaste relatie zaten. Er bleek ook een verschil te bestaan tussen mannen en vrouwen: van de mannen zegt 32 procent ooit een scheve schaats te hebben gereden, van de vrouwen is dit 25 procent. Daarnaast komt ontrouw volgens relatietherapeut en professor emeritus Alfons Vansteenwegen (KU Leuven) ook "significant" meer voor bij holebi"s dan bij hetero"s.
Waarom gaan mensen vreemd?
"De redenen voor slippertjes zijn erg divers", zegt Vansteenwegen, die een hoofdstuk van zijn boek Hoe overleef je een liefdesaffaire? aan de vraag wijdde. "Sommigen doen het uit verveling, uit een drang naar avontuur, of omdat ze vrijere seksuele ideeën hebben dan hun partner. Anderen doen het om het evenwicht te herstellen tegenover een dominante partner, of omgekeerd omdat hun relatie zó goed is dat ze bang worden en tijdelijk willen vluchten. Daarnaast zijn zakenreizen, flexibele uren en onvoorspelbare uurroosters de voorbije jaren ook mogelijkheden gaan creëren: wie lang van huis is, wordt sneller in de verleiding gebracht." Volgens Vansteenwegen is er telkens wel één grote constante: verliefdheid. "Dat is altijd dé poort naar overspel."
Zit overspel in de genen?
Genetische aanleg voor overspel werd nog niet vastgesteld, maar onderzoek heeft wel aangetoond dat wie vaak impulsief reageert en graag risicogedrag vertoont, ook in de liefde snel aan verleiding toegeeft. "Ook zeker is dat ouders een invloed hebben", zegt Vansteenwegen. "Het kan in de twee richtingen werken. Ofwel zet iemand die bedrog zag bij zijn ouders zelf gemakkelijker de stap, ofwel zal dit net niet gebeuren omdat de pijnlijke gevolgen bekend zijn."
Hoe lang duurt het gemiddelde overspel?
Soms een paar maanden, soms een paar jaar, soms blijft het voor eeuwig geheim. Volgens Vansteenwegen hangt veel van de definitie af. "Zodra sprake is van seks, aandacht en tijd voor elkaar, is sprake van overspel. Een onenightstand wordt in die zin dus niet altijd als ontrouw beschouwd." Zeker is wel dat overspel het meest voorkomt in de leeftijdscategorie 30 tot 40 jaar: 33 procent van mensen van die leeftijd was al eens ontrouw.
Kan een koppel ontrouw volledig te boven komen?
Velen gaan ervan uit dat overspel het eindpunt van een relatie is, maar het tegendeel blijkt waar te zijn. "Algemeen wordt aangenomen dat ongeveer de helft van de relaties stranden als er sprake is van overspel", zegtrelatiedeskundige Rika Ponnet. "De andere helft doet verder, ook al kúnnen ze scheiden. Toch wordt het nooit meer helemaal hetzelfde als voorheen. Het totale vertrouwen heeft een stevige knauw gekregen en dat blijft een litteken. Zelfs als ontrouw niet uitkomt, is er een impact. Een van de partners moet dan namelijk leren leven met een geheim."
Kan een open relatie ontrouw vermijden?
Afspreken om meer dan één seksrelatie toe te laten, is volgens Rika Ponnet geen oplossing. "Omdat aan de basis van ontrouw vaak meer dan alleen seks ligt", zegt ze. "Wie een tweede relatie start, zoekt vaak ook emotionele bevrediging. Ook in een open relatie kan je overigens ontrouw zijn. Alles hangt af van de afspraken die mensen maken en de mate waarin die afspraken gerespecteerd worden. Voor het merendeel onder ons is seksuele exclusiviteit een onderdeel van die afspraken."