12 januari 2012 Dagblad
Vier op de tien mannen is vatbaar voor een seksverslaving, zo stelt seksuoloog Koen Baeten. Zijn collega Rika Ponnet erkent het probleem, maar is het met de cijfers helemaal niet eens. "Dit geeft een vertekend beeld van een erg delicate problematiek", klinkt het. Interview van Christophe De Mulder van Metro met Rika Ponnet.
Volgens collega-seksuoloog Koen Baeten loopt 40% van de mannen het risico om een seksverslaving te ontwikkelen. Kan u zich vinden in die cijfers?
Rika Ponnet: «Absoluut niet. Ik geloof nooit dat 40% van de mannen daarvoor vatbaar zou zijn. En wat ik ook een hele kromme redenering vind, is dat hij zegt dat een vijfde van de mannen in zijn praktijk seksverslaafd is, en daaruit een algemeen cijfer gaat extrapoleren. Sorry, dat lijkt mij totaal niet wetenschappelijk, en zolang daar geen onderbouwd cijfermateriaal bij is, kan je dat soort standpunten volgens mij niet innemen. Zo geef je een vertekend beeld, namelijk dat bijna de helft van de mannen met een dergelijke problematiek worstelt. En dat is totaal niet waar. Als ik dan ook lees dat sinds 2008 amper 200 mensen zijn ingeschreven bij de zelfhulpgroep waarvan sprake in het artikel, dan kan je toch bezwaarlijk denken dat het om 40% van de mannenpopulatie gaat. Een beetje meer voorzichtigheid als het over dit onderwerp gaat, is wel aan de orde.»
Wat is dan een redelijker percentage volgens u?
«Aangezien er nog geen onderzoek naar gevoerd is, is dat moeilijk te zeggen. Maar laat ons eerlijk zijn: het gaat om een veel kleiner percentage. Natuurlijk mogen we het probleem niet onderschatten: seksverslaving bestaat, en de groep mensen die eronder te lijden heeft groeit ook duidelijk aan. Die groei is bovendien niet meer dan logisch: we leven nu eenmaal in een tijdskader waarbij seksualiteit veel vrijer beleefd wordt, en al dat materiaal ook veel vrijer toegankelijk is dan het ooit geweest is. Maar het blijft een kleine groep die daar vatbaar voor is. Je kan het nog het best vergelijken met eten: wij leven in een cultuur waarbij er tonnen voedsel wordt weggegooid en waarbij er langs de andere kant veel te veel en te ongezond wordt gegeten. Bijgevolg zijn er vandaag meer mensen met een eetverslaving dan vroeger, maar de helft van de bevolking is toch niet chronisch eetverslaafd? De hele discussie toont wel aan dat er dringend onderzoek nodig is. Maar laat ons dan ook de resultaten afwachten vooraleer daar uitspraken over te doen, zeker omdat het zo'n delicaat thema is.»
Vanaf wanneer kan je eigenlijk spreken van een seksverslaving?
«Van zodra het je normaal functioneren gaat beheersen, zo eenvoudig is het. Exact hetzelfde als met andere verslavingen, dus. Als je ermee opstaat en gaat slapen, net zoals bij drank, drugs of eten. Het is een heel erge aandoening, ook omwille van de perceptie. Als je dik bent door een eetprobleem, word je wel gestigmatiseerd, maar dat is nog helemaal anders dan wanneer je seksverslaafd bent. Mensen gaan hooguit zeggen dat je wat minder moet eten, en daar stopt het dan ook. Altijd en overal op zoek moeten gaan naar ontlading - want het is meer dan bevrediging - dat is bijzonder zwaar om dragen. In hun zoektocht lijden die mensen ook aan uitputting, omdat de kicks altijd sterker en groter moeten. Die uitputting kan, als je daar niets aan doet, op alle domeinen van je leven dingen kapotmaken. Niet in het minst je relatie. Want je maakt de intimiteit die inherent is aan seks, simpelweg kapot.
Momenteel loopt er een film in de bioscoop, ‘Shame', over een man met een seksverslaving. Ik heb het gevoel dat de regisseur zijn huiswerk goed gemaakt heeft, ook op psychologisch vlak. Want het hoofdpersonage komt ook uit een achtergrond die problematisch is, en je kan het ene niet loskoppelen van het andere. Het gaat nu eenmaal vaker om mensen die in hun ontwikkeling gestoord zijn door bijvoorbeeld misbruik, of door het ontbreken van grensstelling in een relatie. Dan is zo'n seksverslaving vaak een vluchtroute om met kwetsuren om te gaan.»
Hebt u de indruk dat er over seksverslavingen een onnodig taboe hangt?
«Alles wat draait rond eten, slapen en seks zijn basislustbehoeften die we zelfs al als baby met ons meedragen. Als zich daar een probleem ontwikkelt, zou het niet mogen dat dat in de taboesfeer terecht komt, omdat het gaat om een onderdeel van ons gezond functioneren als mens, maar eenvoudig ligt dat natuurlijk niet. Als er een probleem is, wil dat dan ook zeggen dat het nu eenmaal niet goed gaat met iemand.»