13 maart 2019 Column
Ester (45) en Roy (47) zijn 20 jaar gehuwd en hebben twee dochters van 11 en 14. Roy heeft sinds jaren een relatie met zijn assistente. Ester heeft dat jaren verdragen, maar wil nu dat Roy kiest. Hij begrijpt niet waarom nu ineens alles anders moet.
Ester
Ik leerde Roy kennen toen ik 23 was. Ik was een heel onschuldig meisje, werd erg streng opgevoed. Toen ik 15 was, werd mijn vader ernstig ziek en invalide. Financieel hadden we het niet breed. Ik was als oudste de steun en toeverlaat van mijn moeder en leidde daardoor al heel jong een volwassen leven. Uitgaan was er niet bij. Roy was alles wat ik niet was: vlot, sociaal, een bon vivant. Ik werd enorm verliefd op hem, zou hem naar het einde van de wereld gevolgd zijn, hij stond voor het leven dat ik nooit gekend had. Ik besef nu dat ik voor mijn relatie te ver ging, te toegefelijk was. Al tijdens onze verkering bedroog hij mij een aantal keren, maar toch gaf ik hem telkens een nieuwe kans. Hij kon het altijd perfect uitleggen en ik, ik kon en wou hem niet loslaten, alsof hij mijn levensboei in het leven was. Ik blijf er tot op vandaag van overtuigd dat hij mij uiteindelijk het liefste ziet. Toch voel ik ook dat ik zo niet meer verder kan. Roy heeft altijd vriendinnetjes gehad, de laatste 7 jaar is er de relatie met Mare, met wie ik ook altijd een goede band heb gehad. Mare is gehuwd, maar haar man zit meestal in het buitenland en aanvaardt de situatie. Ik heb dat ook jaren geprobeerd, maar kan dat nu niet meer aan. Niemand weet van deze situatie, voor de buitenwereld is zij gewoon een medewerkster en vriendin. We zijn zelfs al een aantal keren allemaal samen op reis geweest, wat soms vreemde situaties met zich meebracht. De kinderen weten van niets, maar maken soms opmerkingen die me enorm kunnen raken. Dat Mare wel een erg goede vriendin is en mochten ze niet beter weten, ze vinden dat pa en Mare wel een koppel lijken. Het moment dat ik me realiseerde dat het zo niet verder kon, was toen mijn vader stierf, nu een goed jaar geleden. Wij hadden nooit een goed contact, maar konden wel afscheid nemen en de band met mijn ma werd er nog sterker door. Ik heb haar verteld over de situatie met Mare. Ze oordeelde niet, maar vroeg me wel of ik gelukkig was en ook, mocht ze zelf haar leven kunnen overdoen, ze nu andere keuzes zou maken, meer aan zichzelf zou denken, minder aan de anderen. Ik heb die avond in mijn auto tranen met tuiten gehuild, alsof alle spanningen van jaren ineens naar buiten kwamen. Ik heb toen ook besloten dat ik zo niet verder wou, eerlijker naar Roy toe moest verwoorden wat ik wel en niet wil en ook aangeven dat die relatie met Mare moet stoppen. Ik wil dat Roy eindelijk eens voor ons als gezin kiest, zoals ik al jaren doe. Hij heeft al ettelijke keren beloofd te breken met Mare, maar blijft het uitstellen. Haar ontslaan vindt hij helemaal geen optie. Ik begrijp dat dit hem moeilijk valt, maar zie nu voor het eerst hoe verwend hij eigenlijk is en hoe hij altijd zijn zin heeft gedaan zonder rekening te houden met mijn verlangens en verwachtingen.
Roy
Ester en ik hebben een lange geschiedenis en geen haar op mijn hoofd dat er ooit aan gedacht heeft om achter ons verhaal een punt te zetten. Ik heb Ester altijd graag gezien. Ze is een warme, levendige vrouw die er altijd staat, ervoor zorgt dat wij als gezin een goed leven hebben. Ik waardeer haar om heel veel dingen en dat weet ze, maar een exclusieve keuze maken, dat heb ik nooit gedaan. Ik ben opgegroeid in een heel vrije omgeving. Mijn vader is altijd zijn gang gegaan in het leven, wat voor ons ma niet makkelijk was. Maar ze adoreerde hem en zou hem nooit in de steek gelaten hebben. Ook ik heb altijd naar hem opgekeken: zijn eigenzinnige compromisloosheid, zijn verlangen om alles uit het leven te halen wat er in zit, meer mensen zouden het zo moeten aanpakken, het zou hen gelukkiger maken. Ik heb het alleszins altijd als leidraad in mijn eigen leven gehanteerd. Al tijdens onze verkering had ik flirts met andere vrouwen, wat Ester aanvaarde. We hadden er zeker discussies over, maar ze wist na verloop van tijd dat ik altijd terug zou komen, zij uiteindelijk mijn eerste keuze was en is, de vrouw met wie ik wil samen leven. Ik weet dat mijn levensstijl door velen afgekeurd zou worden, mochten ze het weten, maar ik heb me daar nooit wat aan gelegen gelaten. Het is mijn leven en ik heb die vrijheid nodig. Ik heb ruimte nodig, wil mezelf niet beperkt voelen. Het is nooit zo geweest dat ik bewust op zoek ga naar een andere relatie, maar als er iets op mijn pad komt, dan vecht ik daar niet tegen. Ook met Mare is het zo gelopen. Wij zijn allebei getrouwd, niet van plan om onze partners te verlaten, maar zijn ook graag bij elkaar, op alle vlak. Dat is ook verder gegroeid door samen te werken. Ik zou met Mare nooit kunnen samenleven, zo werkt die relatie niet, maar zie haar wel graag, op een andere manier dan Ester weliswaar, maar toch wel in die mate dat ik het bijzonder moeilijk zou vinden om daar nu van de ene dag op de andere een punt achter te zetten. Ik kan het ook niet hebben dat ik daarover onder druk wordt gezet. Ik ben altijd mijn eigen weg gegaan en wil me niet in een of ander keurslijf laten dwingen, dan ga ik lopen. Het is ook de reden waarom ik zelfstandige ben: ik wil mijn eigen koers kunnen bepalen en ofwel gaan anderen daarin mee ofwel niet, maar in het laatste geval stopt het dan ook gewoon. Ester begrijpt dat denk ik, ze kent me, en toch wil ze dat nu veranderen. Ik wil uiteraard niet alles zomaar opbreken, alles wat we opgebouwd hebben, maar zomaar meegaan in wat zij nu eist, kan ik zeker ook niet. Mare is daarvoor te waardevol. Hoe kan Ester nu verwachten dat iets van jaren van de ene op de andere dag anders wordt?
Hoe het verder ging
Ester en Roy hebben al van bij aanvang een open huwelijk, al was dit een keuze van Roy, niet van Ester. Zij ging er in mee, maar wil het nu echt anders. ‘Ofwel kiest Roy voor ons gezin, ofwel stopt het. Hij kent er onderhand wel de waarde van." Waarom het dan al die jaren goed gegaan is, repliceert Roy. ‘Ik heb altijd ons gezin bij elkaar willen houden en heb om die reden veel geaccepteerd, maar kan dat nu niet meer."
Roy vindt dat een flauwe analyse: ‘Alsof ze al die jaren tegen haar zin met mij samenleefde. Waar komt dat trouwens ineens vandaan? Ik denk dat Ester zich laat opzetten door haar verbitterde moeder." Daarop reageert Ester heel emotioneel. ‘Mijn ma heeft altijd ten dienste van anderen gestaan, ons, pa, iets waarvoor ze sowieso een standbeeld verdient. Het is niet omdat ze spijt heeft van sommige dingen, dat je haar als gefrustreerd moet afschrijven." Ik heb het met hen over hoe ze bepaalde waarden van thuis meegenomen hebben naar hun volwassen leven. Bij Roy is dat de absolute drang om zichzelf te mogen zijn, met als voorbeeld zijn vader. Bij Ester is dat het verlangen om van betekenis te zijn voor anderen. We hebben het over het feit dat er onder elk verlangen ook altijd een angst zit die ons gedrag stuurt en onze keuzes bepaalt. Ester beseft dat ze zich altijd enorm aangepast heeft, ook voor er kinderen waren. ‘Mijn verlangen om bij hem te zijn, mijn angst om hem te verliezen, waren zo groot, dat de slechte gevoelens rond die andere relaties gewoon geen kans kregen." Ze ziet ook dat haar ma in hun gezin gebleven is voor zichzelf, niet enkel als een vorm van zelfopoffering, ondanks haar ongelukkig huwelijk. Dat haar angst voor verlies ook groter was, dan haar verlangen naar een ander leven en dit heel ok is. ‘Ik denk dat ik ma altijd te veel als een heilige heb beschouwd, maar het allemaal minder zwart-wit is dan ze het zelf voorstelt of ik zag." Roy beseft dat zijn pa inderdaad ‘zijn" pad bewandelde, maar dit zeker ten koste ging van zijn gezin. Ook hij stelde het voor als een ‘sterke" keuze, terwijl er ongetwijfeld angsten meespeelden. ‘Eigenlijk was mijn pa er nooit echt voor ons. Als we met vakantie gingen voelde ik dat als kind soms enorm. We hadden dan bijvoorbeeld een heel fijne namiddag als gezin, maar langer hield hij dat niet vol. Hij moest dan altijd al iets voor zichzelf doen, zich daaraan onttrekken. Ik herken dat ook wel bij mezelf, alsof ik het niet volhoud, gelukkig zijn bij dezelfde mensen, op een en dezelfde plek." Vanuit onze gesprekken groeit het wederzijds begrip tussen Ester en Roy, maar zodra het gaat over hun huidige concrete situatie, de relatie met Mare, blijven hun standpunten onveranderd. Geen van beiden kan of wil evenwel op dit moment een beslissing nemen. Roy heeft meer tijd nodig, iets waaronder Ester nu minder lijdt. Ze wil vanuit een groter zelfvertrouwen afwachten hoe de dingen verder evolueren.