24 juni 2013 Dagblad
Vandaag loopt het patent op Viagra ten einde. Na vijftien jaar mogen twaalf fabrikanten hun variant op de markt brengen. Vlaamse mannen zullen daardoor een stuk minder moeten betalen voor een erectiepil. Het beroemdste medicijn ter wereld krijgt concurrentie. Remy Amkreutz van De Morgen peilt bij Rika Ponnet naar het belang van het medicijn.
Vandaag loopt het Europees patent op Viagra af. Producent Pfizer heeft al voorzorgsmaatregelen genomen en lanceerde deze maand Verventi, een generische variant die veertig procent goedkoper is. Mannen hoeven daarom geen negen tot elf euro meer neer te tellen voor een erectiepil, maar nog slechts zes euro.
Ook andere farmaceutische bedrijven staan paraat. Twaalf fabrikanten hebben een aanvraag ingediend en toelating gekregen om hun kopie van het geneesmiddel te lanceren. Dat meldt het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). Deze moeten uiterlijk binnen drie jaar op de markt komen en zullen slechts een fractie kosten van het wereldbefaamde origineel.
Viagra is al vijftien jaar een succesverhaal. Engelse wetenschappers botsten begin jaren negentig op het werkzame bestanddeel sildenafil. Oorspronkelijk hoopten ze een geneesmiddel te creëren tegen pijn op de borst. Bij de eerste klinische testen had de blauwe pil geen impact op het hart, maar wel op de penis. Pfizer draaide zijn kar en bracht de drug in 1998 op de Amerikaanse en Europese markt.
Een alomtegenwoordige reclamecampagne, onder meer voetballer Pelé zwaaide Viagra lof toe op televisie, deed volgens seksuologe Rika Ponnet de rest. "Het werd bijna gepromoot als een designerpil. Het hoorde bij een snelle, leuke levensstijl. Daardoor wordt het ook meer gebruikt door mensen die het niet nodig hebben, dan door degenen voor wie het eigenlijk is bedoeld. Zo hoorde ik laatst het verhaal van een single veertiger. Elke avond voordat hij op stap gaat, neemt hij het preventief. Maar dat maakt Pfizer natuurlijk niet uit. Viagra is hun kip met de gouden eieren."
De cijfers geven Ponnet gelijk. Wereldwijd verdiende Pfizer twee miljard dollar (1,5 miljard euro) aan de pil. Maar Viagra heeft er ook voor gezorgd dat er opener over seksuele problemen wordt gesproken. "Dat is inderdaad de grote verdienste ervan", meent Ponnet. "Hoewel er in het prille begin nog lacherig over werd gepraat, maakte het al snel deel uit van ons dagelijks leven. Het werd gemakkelijker voor koppels om met elkaar te praten over een erectiestoornis. En ik ben ervan overtuigd dat er vandaag geen mensen meer zijn die het willen gebruiken, maar die het niet slikken."
Toch bracht Viagra niet alleen goed nieuws. Internetgebruikers werden overspoeld met spam e-mails, waarin louche bedrijfjes de pillen te koop aanboden. Ook zou het de seksbeleving hebben veranderd. "Seks bevindt zich vandaag feller dan ooit in een prestatiecultuur", zegt Ponnet. "Het moet altijd top zijn en het lijkt gereduceerd tot penetratie en klaarkomen. Dat zorgt bij sommige mannen voor faalangst, wat ook meespeelt bij erectiestoornissen. Viagra heeft daar ironisch genoeg toe bijgedragen."