Jarenlang bedrog verwerken, hoe doe je dat?

Relatietherapeute Rika Ponnet: “Heel ernstig. Zelfs bij koppels waarvan de ene zegt: ‘Het kwam als een donderslag bij heldere hemel, ik heb nooit iets gemerkt’, blijkt nadien altijd dat er onderweg toch tekenen aan de wand waren. De tweede relatie – ik gebruik die term liever dan ‘affaire’ – is vaak niet de eerste leugen. En met leugen bedoel ik: dingen die je gedacht en gevoeld hebt, maar die je uit de relatie gehouden hebt, waar je het niet over hebt gehad. Dat kan van alles zijn: dat je je soms eenzaam voelt, dat je verbinding mist, dat er misschien een seksueel verlangen sluimert naar iets of iemand anders. Het zijn vaak pleasende of conflictvermijdende mensen die die dingen niet bij hun partner durven aan te kaarten. Ik veroordeel dat niet: signalen verdringen, is soms makkelijker dan dat grote zwarte gat onder ogen te moeten zien. Maar als je dus een niet-pluis-gevoel hebt, ís het ook vaak niet pluis.”

En als het dan toch waar blijkt te zijn, komt dat zwarte gat toch. Of zoals Nelly het beschrijft: alles voelt dan als een leugen...

“Dat is geen onlogische gedachte: als bedrog uitkomt, is je vertrouwen beschadigd. Jíj hebt je partner niet juist kunnen inschatten, en dat gevoel trek je door over de hele lijn: je kunt niks meer juist inschatten. Maar dat is te kort door de bocht. Je moet er wel op durven te vertrouwen dat wat je jarenlang samen met je partner gevoeld en meegemaakt hebt, klopt. Er zullen zeker ook fijne momenten zijn geweest, en die zijn echt. Doe ze niet af als waardeloos, ook al was er een andere vrouw. Hoe raar het misschien klinkt: mensen kunnen op twee adressen graag zien. Als je die twintig jaar alleen maar ziet door de bril van het bedrog, dan wijs je alles af wat je in die twintig jaar zelf hebt ervaren. En dat ondermijnt je zelfbeeld en eigenwaarde volledig. Krijgen je herinneringen een andere kleur? Zeker, maar kijk er genuanceerd naar. Een relatie was nooit één grote leugen, zo zit dat niet in elkaar.”

Is bedrog makkelijker om te verwerken als de ander er open over is?

“Nelly wil weten: wanneer, hoe vaak, waar... Maar dat is de essentie niet, en het erge is dat het haar ook geen stap vooruit zou helpen. Waar het over gaat, is dat haar ex-man voor iemand anders gekozen heeft en dat die afwijzing heel veel pijn doet. Eigenlijk doet dat tweede verhaal er niet zoveel toe, het gaat erom: wat hadden wij als basis? Hoe waren wij als koppel? Nelly kan ook voor zichzelf proberen te erkennen: ‘Ik heb onderweg signalen gekregen dat er iets niet klopte, maar ik heb mijn eigen redenen gehad om daar niets mee te doen, en dat is oké.’ Dat genuanceerde verhaal maakt dat je veel sneller tot acceptatie komt. Een mens heeft een verhaal nodig om verder te kunnen. Nelly rekent daarvoor op haar ex, maar ze zal voor zichzelf de puzzel moeten durven te leggen: wat was het verhaal van míjn huwelijk?”

Hoe kom je hieruit?

“Wat Nelly meemaakt, noemen we ‘versteende rouw’, rouw die vastzit, en die blokkeert elke vooruitgang. Om verder te kunnen met je leven, moet je erop vertrouwen dat wat goed voelde in de relatie, ook goed was, dat de jaren wél waardevol waren. Hoewel het soms zo kan voelen, het leven is niet voorbij na een relatiebreuk. De ander kan de belangrijkste figuur zijn in je leven, maar is nooit je héle leven. Wat ook helpt bij zo’n groot verdriet, is vriendschap. Merken dat er wel mensen zijn die je graag hebben, kan zo goed doen. Het is een andere vorm van liefde, maar het is wel liefde. En misschien kun je ook een vriendschap met een man aangaan, en zo langzaam opnieuw zelfvertrouwen opbouwen? Het is moeilijker dan het klinkt, maar naar buiten gaan, jezelf openstellen, opnieuw verbinding toelaten, daarin zit het begin van herstel.”

Wil je weten welke impact bedrog heeft op je zelfbeeld?Surf naar libelle.be/bedrog