Van conflict naar harmonie

Dat hij gewoon zwart zegt, omdat zij het wit ziet. Om de discussie te kunnen voeren. En dat ze het moe is, de zoveelste ruzie over de dochter van 16. Het uur van thuiskomen na uitgaan. Hij die op middernacht mikt, zij die meegaat in twee uur later. Gelnagels, een derde gaatje. Hij die het marginaal vindt, zij die het dichtdekt met de mantel der puberliefde. Ze begrijpt zo goed haar nood aan persoonlijke ruimte. Omdat het ook haar nood is. Hij is ervan overtuigd dat alleen een gecontroleerde grens zorgt voor het bewandelen van het juiste pad. Omdat controle zijn nood is. Ze vertelt met ingehouden kwaadheid, een brok frustratie. Ondertussen kijkt hij naar buiten, ongeduldig tikkend met zijn vinger op de rand van de stoel, gespannen kaken.

Als haar stof wat gezakt is, kijkt hij me aan. Of ik haar tot rede kan brengen, want dat hem dat al lang niet meer lukt. Dat het toch klopt dat kinderen structuur nodig hebben? Dat discipline voor rust zorgt en het in zijn tijd wel werkte. Waarom dan nu niet meer? Haar ogen rollen als ze geïrriteerd antwoordt dat we 2023 zijn niet 1980. Of het over nog andere dingen dan de dochter gaat, vraag ik. Ze trekt haar wenkbrauwen op, vraagt hoeveel tijd ik heb. Dat het niet altijd zo was, zegt hij, al waren de verschillen er toen natuurlijk ook. Zijn conservatieve, strenge houding. Haar progressieve, kritische ingesteldheid. Het opvoeden van drie kinderen had dat helemaal op scherp had gezet. Vooral nu. Met de puberende zestienjarige. Of er tips zijn om makkelijker tot oplossingen te komen om deze oeverloze discussies te vermijden, vraagt hij. Dat als hij wat soepeler wordt, er geen probleem meer is, antwoordt zij. Waarop hij snauwt dat als zij wat meer aan zijn kant zou staan, de dochter snel zou bijdraaien. “We zijn weer vertrokken”, sluit zij zuchtend af.

Het blijft even stil, waarna ik van wal steek. Dat volgens de Gottman Institute, een gerenommeerd centrum voor relaties, 69% van de conflicten tussen partners niet op te lossen is. Omdat in dat geval een van hen gelijk krijgt en de andere dat gelijk ook blijvend geeft. Of ze tot een soort van consensus komen die voor hen beiden goed aanvoelt. “Dat lukt inderdaad nooit”, zegt zij spontaan. “Gewoon uit te zitten dus”, voegt hij er aan toe. Waarop ik aangeef dat er andere weg terug is, richting harmonie. Door te kijken naar wat er op gevoelsniveau speelt. Ik start met hen een spiegeloefening. Hij vertelt hoe hij zich voelt tijdens zo een conflict, zij herhaalt woordelijk wat hij zegt en bevestigt hem daarin. Waarna we de rollen omkeren. Verdriet, afwijzing, gebrek aan erkenning, eenzaamheid … zijn de dingen die naar boven komen. En ook het diepe verlangen van beiden naar die harmonie. En de kleine sprankel hoop die ze voelen als ze dit op deze manier bespreken.

Maar wat dan met de conflicten, vraagt hij, pakken we die dan de volgende sessie aan? Waarop ik aangeef dat niet de conflicten een probleem zijn. Maar de mate waarin ze in staat zijn na conflict tot een herstel van hun onderlinge band te komen. En als die opnieuw sterk genoeg is, de relatie de draagkracht heeft om de verschillen tussen hen te (ver)dragen. Dat zo de relatie opnieuw prioriteit krijgt. De aandrang om gelijk te halen en zich terug te trekken in boosheid, mildert. Zij ziet het zitten, zegt ze, om hiermee verder te gaan. Hij ook. Maar om welk uur de dochter dan morgen na de fuif thuis wordt verwacht? Iets in het midden suggereert zij vragend. Waarmee hij aarzelend instemt en vraagt wanneer ze dan een volgende keer kunnen komen.