Vraag het aan Rika: “Hoe kan ik verwerken dat mijn moeder me jaren geleden verliet?”

De vraag van Maarten: “Ik heb het er steeds moeilijker mee dat mijn moeder me ooit verliet, hoe moet ik dit verwerken?”

De moeder van Maarten (34) verliet haar gezin toen hij 13 was. “Ze vertrok naar Engeland om er een nieuw leven op te bouwen met een Engelsman. Naast mijn hoofdkussen lag een kort briefje met een telefoonnummer. We gingen door de hel: mijn vader lag nachtenlang te huilen en mijn broer zette zijn leven op pauze.”

“We zijn nu 20 jaar later, en ik dacht dat ik het een plek gegeven had, tot mijn dochter, die nu 5 is, er kwam. Ik begon met psychologische hulp, en ik heb ook een sterke band met mijn echtgenote. We hebben er al uren over gepraat, maar het eet me nog altijd levend op.”

“Af en toe komt mijn moeder wel langs om de familie te bezoeken, maar de stress die ik dan voel, is onbeschrijflijk: ik zit te trillen en voel me weer die jongen van 13. Ik ben het gesprek al met haar aangegaan, en heb haar verteld dat ik niet begrijp dat er nooit over gepraat is. Dat zorgt voor opluchting, maar daarna gaat het leven weer gewoon verder. Ook voor mijn familie.” 

“Er moet voor mij iets veranderen om dit eindelijk te kunnen verwerken, maar ik weet niet goed wat.” 

Het antwoord van Rika Ponnet: “Eigenlijk doet Maarten het al heel goed”

“Je moeder die van het ene moment op het andere verdwijnt, is een heel ingrijpende hechtingservaring”, reageert Rika Ponnet. “Maar wat die overspoelende ervaring tot een trauma maakt, is dat Maarten op dat moment niet bij iemand terechtkon. Hij stond er alleen voor. Zoiets geeft je ook het gevoel: ik ben niet de moeite waard om te blijven, ik ben niet liefdeswaardig.” 

Zelf vader worden, zorgde er vervolgens voor dat de pijn nog heftiger werd: “Zelf ouder worden is sowieso al vrij overweldigend, zelfs als je niet deze achtergrond hebt. Ineens word je verantwoordelijk voor een klein, kwetsbaar wezen. En je kan jezelf dan niet voorstellen dat je zelf ooit je kind in de steek zou laten.”  

“Als je iets wat heel moeilijk is, kan delen, dan hoeft een ingrijpende ervaring geen trauma te worden op langere termijn. Maar de rest van de familie zwijgt, en doet gewoon verder. Daardoor is er een enorme eenzaamheid bij Maarten.”

“Het klinkt wat vreemd, maar eigenlijk doet Maarten het heel goed. Want hij heeft al veel stappen gezet: hij is in staat geweest om zich te verbinden met een vrouw en heeft er een goede liefdevolle relatie mee.  De beste plaats om van een verhaal als het zijne te helen is een intieme relatie.”

“Maarten heeft het ook aangedurfd om zelf vader te worden. Ook dat zie ik vaak: als mensen zo’n moeilijke ervaringen hebben meegemaakt, hebben ze zelf geen kinderwens. Zogezegd. Want het gaat dan ook over een angst om zelf iets te doen wat je kind ingrijpend vindt.”  

Kan Maarten alles wel verwerken?

“Maarten is in psychologische begeleiding, en ik kan alleen maar zeggen: doe daarmee verder. We vinden vandaag soms dat dingen heel snel moeten opgelost worden. Maar eigenlijk is het nog maar sinds de geboorte van zijn dochter dat hij hiermee aan de slag is gegaan.”  

“Dat Maarten het al eens met zijn moeder besproken heeft, zal zeker ook een onderdeel van zijn therapie geweest zijn. Maar je lost alles niet op met dat één keer te doen. Vaak heeft dat meer aandacht, meer tijd nodig. Dit gaat ook over de relatie met zichzelf: ervan overtuigd raken dat je wel de moeite waard bent.”

Het verhaal van Maarten klinkt dan wel heftig, toch is Rika optimistisch: “Je kan de gebeurtenis niet ongedaan maken, maar de wijze waarop je je ertoe verhoudt wel. Je kan hiervan herstellen.”

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.