Vraag het aan Rika: "Hoe moet ik omgaan met mijn narcistische stiefvader?"

Judith (46) ligt al sinds haar jeugd overhoop met haar stiefvader: “Hij is een narcist. Maar mijn moeder, een hoogopgeleide vrouw, heeft gekozen voor een leven vol terreur waarin zijn wensen wet zijn, en zij wordt gekleineerd. De hele familie erkent het probleem, maar niemand kan mijn moeder redden. Ondertussen zijn ze allebei gepensioneerd en wat iedereen vreesde, is gebeurd: mijn moeder heeft nauwelijks nog een eigen leven. Enkele jaren geleden heb ik hier wel een openhartig gesprek over gehad met mijn moeder, maar ze blijft hem gewoon meebrengen naar familiefeesten. Dat hij nog altijd deel uitmaakt van mijn leven doet een enorme woede in me opborrelen. Telkens wanneer ik hem zie, word ik geconfronteerd met de angst waarin ik ben opgegroeid.”

“Wat Judith vandaag het meest belast, is de kwaadheid die er nog altijd is” merkt Rika Ponnet op. “Die kwaadheid is iets heel gezond. Het brengt naar buiten wat het onrecht met haar heeft gedaan. Dat is een veerkrachtige en sterke reflex, al maakt die woede het haar heel lastig om naar een feest te gaan, of om in dezelfde kamer te zijn met die persoon. Die woede gaat ook over een diep verdriet voor alles wat er niet geweest is”

“Zolang je in die kwaadheid blijft hangen, zal die persoon een enorme rol in je leven spelen. Misschien helpt het Judith om te kijken naar de echte dimensie van die man. Eigenlijk is dat een intrieste figuur. Het is een heel kleine man die alleen maar vanuit een vorm van tirannie in staat is om een vrouw aan zich te binden. Als je zo naar hem kijkt, dan zal die emotie minder krachtig zijn.” 

“Tegelijkertijd is er ook de relatie met haar moeder, wat een veel complexere en moeilijkere oefening is. Haar moeder heeft voor een man gekozen die haar leven onmogelijk heeft gemaakt. Judith voelt zich in de steek gelaten."

“Dat die moeder in een dergelijke relatie blijft, heeft waarschijnlijk te maken met wat ze zelf heeft meegemaakt. Daardoor zijn diepgaande gesprekken over dit thema waarschijnlijk niet echt mogelijk. Judith moet daarom proberen te ontdekken wat de gevoelsrealiteit is van haar moeder: wat heeft ze meegemaakt, en hoe verklaart dat waar ze vandaag voor staat? Dan kan ze tot een vorm van mildheid kan komen naar wie haar moeder is.”

“Het verdriet van Judith heeft ruimte nodig, maar eerst moet de woede opschuiven” zegt Rika Ponnet. “Dat is een stapsgewijs proces. Dat kan door therapie, maar ook gesprekken met een tante, een oom of een nicht kunnen helend zijn. Het biedt perspectieven om anders met de situatie om te gaan.”  

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.