Vraag het aan Rika: "Ik vind mezelf niet sexy en niet mooi. Hoe moet ik omgaan met deze obsessie?"

De vraag van Stien: “Hoe kan ik mijn zelfvertrouwen en libido loskoppelen van mijn obsessie met mijn uiterlijk?”

Stien (40) is niet tevreden over haar uiterlijk, en dat was als tiener ook al zo. “Ik ben opgegroeid als een lelijk eendje en was een verlegen en onzeker kind. Pas na mijn 18e, toen ik ging studeren, mijn bril inruilde voor lenzen en een rijker sociaal leven kreeg, besefte ik dat ik er best mocht zijn. Ik kreeg regelmatig complimenten over mijn uiterlijk en mijn zelfvertrouwen groeide. In die periode leerde ik ook mijn man kennen, we zijn ondertussen 20 jaar samen en hebben 3 lieve dochters.”

“Na mijn bevallingen ben ik zwaarder geworden en ik zie steeds meer rimpels als ik in de spiegel kijk. Het is alsof mijn zelfvertrouwen met elke rimpel afneemt, en ik merk deze negatieve spiraal ook in mijn seksleven. Hoewel mijn man steeds lief en attent is, vind ik het steeds moeilijker om me nog sexy te voelen.”

“Ik merk deze fixatie op schoonheid nu ook bij mijn dochters. Ze vergelijken zichzelf met meisjes uit de klas en benoemen voor de spiegel al hun mankementen.”

“Hoe kan ik mijn zelfvertrouwen en libido loskoppelen van deze obsessie met mijn uiterlijk? En hoe kan ik mijn dochters duidelijk maken dat schoonheid een bijzaak is als ik er zelf niet van overtuigd ben?”

Het antwoord van Rika: “Duik in je geschiedenis, en laat je hierbij helpen door je man”

Stien heeft angst om weer “het lelijke eendje” te worden dat ze ooit was, geeft Rika Ponnet aan. “Ze heeft het gevoel dat ze afgewezen werd omwille van haar uiterlijk en wil die pijn niet meer voelen.”

Doet het uiterlijk er dan zoveel toe in onze maatschappij? “Voor een stuk wel. Zeggen dat dat niet zo is, zou niet kloppen. Op jonge leeftijd merk je immers al dat je bepaalde vormen van appreciatie en erkenning krijgt als je er goed uitziet. Alleen wordt dat een probleem als je ervan overtuigd bent dat dat het enige is waarom mensen voor je kiezen.”

Er was wel een fase dat Stien zich beter in haar vel voelde, en ook dat kan Rika verklaren: “Iemand die zich afgewezen voelt, trekt zich terug uit angst en heeft een lichaamstaal die niet uitnodigend is. Op het moment dat één iemand jou aantrekkelijk vindt, kan dat veranderen. Dan bloei je open.”

“Dat is ook iets wat veel jonge mensen in hun tienerjaren meemaken. Eerst word je graag gezien door je ouders, en dan merk je vervolgens dat je in je ‘peergroup’ appreciatie ervaart en aantrekkelijk gevonden wordt.” (Een peergroup is een groep mensen met een vergelijkbare leeftijd, belangstelling en gemeenschappelijke gedragscodes, n.v.d.r.)

“Dat haar dochters er vandaag zo hard mee bezig zijn, is heel logisch. Ze zijn bezig met een positie te zoeken in hun ‘peergroup’ en daar is op zich niks mee. Maar dat Stien op haar 40e nog altijd zo naar zichzelf kijkt, is een veel groter probleem.”

“Je mag de pijn van Stien niet onderschatten”

Stien heeft tot op vandaag het gevoel dat er maar één manier is waarop ze zichzelf kan appreciëren, zegt Rika: “Eruitzien als een leuk meisje van 18.”

Rika spreekt over een trauma: “Stien heeft het idee dat ze altijd een muurbloempje was, en dat niemand haar zag. Ze had het gevoel dat de rest haar niet wou, en dat is een enorme pijn die je niet mag onderschatten. Dit draag je voor de rest van je leven mee.”

“Om weg te blijven van die pijn ontwikkelen mensen een fixatie op hun uiterlijk. Ook de industrie speelt daarop in, denk maar aan botox en facelifts.”

Hoe kan Stien zichzelf op een positievere manier zien?

“Er is in dit geval maar 1 weg, en dat is de weg terug”, zegt Rika. “Stien moet eens terugkijken naar zichzelf en naar haar gezin van oorsprong. Misschien kreeg ze daar niet het gevoel onvoorwaardelijk graag gezien te worden, en goed te zijn zoals ze is?”

“Uit het verhaal van Stien klinkt bijna ‘zelfhaat’. Ze zou dus best terugkeren in de tijd, en haar geschiedenis eens herschrijven.” 

“Ze droeg bijvoorbeeld een bril, maar maakte dat van haar een onaantrekkelijk iemand? Niet noodzakelijk, want mensen zijn toch om zoveel redenen in je geïnteresseerd? Haar man blijft toch niet 20 jaar bij haar omdat ze slank is? Zo werkt dat niet. Net zoals een vrouw niet 10 jaar bij een man blijft omdat hij een prachtige haardos heeft.”

“De man van Stien kan ook helpen”

Stien zegt dat ze een liefdevolle man heeft. Rika raadt haar aan om haar verhaal met hem te delen. “Ze moet dan ook zijn reactie toelaten, want heel vaak hebben dit soort mensen het moeilijk met complimenten. Het kan trouwens heel goed zijn dat haar man al 19 jaar zegt dat hij haar een leuke, mooie vrouw vindt.” 

“Stien moet dus eens nagaan waarom ze dit soort complimenten meteen afwijst. Zoiets kan je trouwens ook oefenen, ik raad het wel vaker aan mensen aan. Dan zeg ik hen: ‘ga eens voor de spiegel staan, je bent gezond, je bent 40, je hebt 3 kinderen, wees dankbaar voor je lichaam, want het heeft al zoveel goede dingen teweeg gebracht.’“ 

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.