Vraag het aan Rika: "Mijn dochter houdt sociale media-accounts verborgen voor mij"

Luisteraar Annelies stuurde dit: “Ik heb onlangs ontdekt dat mijn dochter van 14 jaar niet één, niet twee, maar drie Instagram accounts heeft. Het eerste account is haar publieke profiel, het tweede is een afgeschermd profiel dat bedoeld is voor haar beste vriendinnen, waar ik ook mag meekijken. Maar vorige week heb ik ontdekt dat ze nog een derde profiel heeft, waar ik niets van wist. Ik heb mijn dochter heel wat vrijheid gegeven op sociale media en heb nog nooit ingegrepen, maar ik was wel gerustgesteld dat ik steeds kon meekijken. Ik vind het niet fijn dat ze nog een derde geheim én uitdagender profiel heeft dat ik niet kan controleren. Ik dacht dat we hierover open waren en maak me zorgen. Moet ik haar hierover confronteren?”

Identiteit vormen

“Ik denk dat het zeker goed is als Annelies dit met haar dochter zou bespreken”, vertelt Rika. “Maar ik denk niet dat het een goed idee is dat ze het derde profiel ook wil controleren. Veel ouders maken zich zorgen over wat hun kinderen op sociale media doen. En dat is heel wat. Jongeren durven op sociale media al eens wat uitdagender te zijn. Ze dragen vaak kleren die niet bloot bloot zijn, maar toch bloter en uitdagender zijn dan wat je in het openbaar draagt. Het geheime profiel, dat uitdagender is dan de andere twee profielen, behoort echter bij de puberteit en de identiteitsontwikkeling van jongeren. Jongeren vormen een deel van hun identiteit door zich te verbinden met leeftijdsgenoten, maar ook door zich af te zetten tegen de generatie voor hen. Dat is zo in elke generatie geweest, ook in die van ons. Op deze manier vormen jongeren ook hun seksuele identiteit, en dat willen ze zeker niet delen met hun ouders, omdat het ongemakkelijk is.”

Gesprek aangaan

Het is dus niet aangeraden om het profiel te controleren, maar het is wel belangrijk dat je erover praat met je kinderen. “Je moet het gesprek durven aangaan. De meeste ouders hebben angst voor wat hun kinderen doen op sociale media, maar die angst is vaak niet helemaal gegrond. Je moet kijken wat wél de gevaren zijn en anderzijds ook beseffen wat de essentie is van wat ze juist doen. Veel mensen denken dat jongeren hun tijd verdoen op hun smartphone en alleen maar naar domme dingen kijken. Maar ze beseffen vaak niet dat jongeren intensief bezig zijn met zichzelf te vormen. Het gaat hier niet om het scherm, maar om wat er op sociaal niveau gebeurt. Jongeren zoeken op hun smartphone naar bevestiging, erkenning en het gevoel dat ze ergens bij horen. Als ze een tijd niet op hun smartphone scrollen, denken ze al snel dat ze er niet meer bij zullen horen”, verklaart Rika.

Fysiek afspreken onder jongeren gebeurt uiteraard nog steeds, maar het smartphonegebruik is een krachtig alternatief geworden voor het sociale gebeuren. “Sociale media hebben bij velen verlatingsangst aangewakkerd, ook bij volwassenen. Bij elk berichtje krijg je het gevoel dat je gewaardeerd wordt en dat je bij de groep hoort."

“Jongeren moeten daarom ook de nodige vrijheid hebben om dit niveau te verkennen en dat gaat niet als de moeder meekijkt. Dat kan angstaanjagend zijn, maar daarom is het belangrijk dat je regelmatig met je kinderen bespreekt hoe ver je kan gaan op sociale media, zodat ze weten wat ze wel of niet kunnen delen. Geef daarbij ook aan dat je hen vertrouwt. Hoe meer je het controlerende op de eerste plaats zet, des te meer geheime accounts zullen er verschijnen. Maar als je je ontvankelijk opstelt, dan zullen je kinderen sneller uit zichzelf iets met je delen. Je moet ervan uitgaan dat, als je er regelmatig over praat, je kinderen wijs met sociale media zullen omspringen. En ja, soms zal er eens een grens overschreden worden. Maar dat hebben we tenslotte allemaal meegemaakt in onze puberteit”, besluit Rika.