Vraag het aan Rika: “Mijn man heeft geen levenslust meer sinds zijn ontslag, hoe kan ik hem oppeppen?

De vraag van Tanja: “Hoe kan ik mijn man weer oppeppen na zijn ontslag?”

De man van Tanja (54) is sinds zijn ontslag zichzelf niet meer.

“Mijn man (57) werd 2 jaar geleden ontslagen. Ik zie hem graag, maar zijn levenslust is volledig verdwenen. Nooit wil hij ergens naartoe, altijd blijft hij thuis. Hij spendeert zijn dagen meestal in de logeerkamer waar hij met zijn modeltreinen speelt.”

“Zelf werk ik nog halftijds, dus ik ga wel nog de deur uit. Hoe kan ik hem weer tot leven wekken?”

Het antwoord van Rika Ponnet: “Je man zit in een rouwproces, geef hem tijd”

“Vaak zie je dat een ontslag een vorm van diepe rouw teweeg brengt”, reageert Rika Ponnet. “Zeker bij mannen van die generatie. Hun identiteit zit meer in hun rol op het publieke domein. Bij vrouwen zit dat wat meer verdeeld: vrouwen halen wat meer identiteit uit hun rol als echtgenote of als moeder.”

“Dit verhaal gaat dan ook over een verlies van identiteit. Je bent niet langer van betekenis, je hoort er niet meer bij. Waarschijnlijk vlucht de man van Tanja in iets wat hem troost biedt, en dat vind ik niet zo slecht, want je kan ook in andere dingen wegvluchten.”

“Je ziet dat ook bij kinderen: als er in de huiselijke kring wat spanningen of moeilijkheden zijn, vluchten kinderen vaak weg in spel. De treintjes zullen ook bij de man van Tanja een gevoel van verborgenheid met zich meebrengen. Het bouwen van zo’n trein geeft hem ook een gevoel van competentie.”

“Respecteer zijn tempo”

“Een ontslag treft altijd een gezin of een koppel. Tanja zegt er niets over, maar vaak is er ook een enorme financiële terugslag. Ze herkent haar man ook niet meer, en ze wil hem terug zoals hij was.”

“Wat je heel vaak ziet in zo’n rouwproces is dat mensen het lijden van de andere willen oplossen. Het is dan ook heel moeilijk om het lijden te zien van iemand die dichtbij ons staat.”

Toch vindt Rika het geen goede zaak dat Tanja hem per se uit hun huis wil sleuren. “Dat zal niet helpen. Respecteer zijn tijd en tempo, want dat geeft hem ook het gevoel dat hij gevalideerd wordt.”

“Datzelfde geldt voor een overlijden. Dan geven mensen ook vaak aan dat anderen altijd problemen willen oplossen, in plaats van gewoon te luisteren of aanwezig te zijn.”

Wat moet de man van Tanja doen?

Misschien kan de man van Tanja wel een rol opnemen als vrijwilliger, en een nieuwe identiteit opbouwen? “Dat kan absoluut. Maar verwacht dat niet te snel, en vul dat ook niet voor hem in.”

“Ook bij een pensioen zie je dat. Mensen zijn dan ook op zoek naar betekenis en vragen zich af wat ze gaan doen met al die tijd. Ze gaan dan in paniek van alles en nog wat doen, en ontdekken dat het hun ding niet is. Vaak gaat het om het accepteren dat het even een periode van afscheid nemen is. Alleen heeft dat tijd nodig.”

“Als die tijd door is, komt er wel nieuwe ruimte, en zie je op dat moment wel wat je ligt, en wat nog kan.”

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.