Is vriendschap een betere basis voor een relatie dan een vonk?

“Daar is effectief al wetenschappelijk onderzoek naar gedaan”, zegt seksuologe Rika Ponnet van het relatiebemiddelingsbureau Duet en auteur van succesboeken als Blijf bij mij. “Het antwoord is: neen. Beide hebben evenveel kans op slagen. Maar ik hoor in mijn relatiebemiddeling wel dat mensen soms het idee hebben dat de vonk bij de eerste ontmoeting moet overslaan of dat het niets wordt.”

Hoe een relatie ontstaat - vriendschap of vonk - zegt volgens Ponnet niet veel over het verdere verloop van de relatie, maar wel over de persoon zelf. Impulsieve, expressieve mensen zullen eerder de vonk verkiezen. Terwijl terughoudende, voorzichtige mensen eerst een vriendschappelijke basis zullen leggen. Pas later zullen ze zich helemaal openstellen en kan de liefde in de relatie komen.

Negatieve ervaring

“Maar ook een gewijzigde situatie kan spelen” zegt Rika Ponnet. “Mensen kunnen in een andere relatie zitten wanneer ze elkaar leren kennen en vriendschap sluiten. Wanneer ze dan later vrij zijn, kan de liefde komen. Ook een voorgaande negatieve liefdeservaring kan het tempo van de relatievorming bepalen.”

Wat nog geweten is uit studies: plotse of trage liefdes hebben niets te maken met leeftijd. Zeventigers kunnen even zot verliefd worden als twintigers. Ook geslacht speelt geen rol. Het is dus bijvoorbeeld niet zo dat vrouwen liever eerst de boot afhouden. “Het hangt echt van het individu en zijn of haar verleden af.”

Seks

“Vriendschap die verliefdheid wordt, is toch uitzonderlijk, maar ook heel mooi”, zegt Filip Geelen, die als seksuoloog en relatie- en psychotherapeut bekend is van Blind getrouwd. “Het is eigenlijk het omgekeerde van hoe het normaal gaat: verliefdheid wordt na gemiddeld 16 maanden liefde. Hier wordt de liefde - want vriendschap is een vorm van liefde - verliefdheid.”

Je kan er geen doekjes om winden: het grote verschil tussen een vriendschaps- en liefdesrelatie is seks. “Vaak denken mensen: ‘die seks zal heel onze relatie veranderen en zal bepalen of we samen verder kunnen of niet. Zouden we die gok wel wagen?’”, zegt Filip Geelen.

Maar Geelen zegt dat dat niet zo hoeft te zijn. “Twee mensen die lang bevriend zijn, moeten zich herinneren dat die vriendschap gegroeid is. Dat groeiproces moet dan weer mogelijk zijn in hun seksuele beleving. Het moet niet meteen perfect zijn. Het voordeel van deze nieuwe liefdespartners is dat ze al veel hebben gepraat, dat ze dat al goed kunnen. Dus over seks zullen ze ook kunnen praten.”

Geelen raadt vrienden die bang zijn om de stap naar seks te zetten aan om daar vooraf over te praten. “Afspraken maken: wat gaan we doen als het een afknapper wordt? Moet die seks meteen betekenen dat we een koppel zijn of levert het ons gewoon een paar fijne avonden op tot een van ons een echte liefdespartner vindt?”