WARM AANBEVOLEN >> Tweedaagse voor singles die opnieuw willen uitreiken!
20 februari 2024
WARM AANBEVOLEN! Samen met Kathleen Tobback organiseert collega Catherine een tweedaagse voor singles op 22 en 23 maart in Mechelen. Spread the word!
11 juli 2022 Dagblad
Een welgemikte speldenprik op de plek waar je weet dat het pijn doet bij je partner, een scheldtirade of vernederende opmerking. Het zijn conflicten die in de beste relaties kunnen voorkomen. Maar het moge duidelijk zijn: de relatieperikelen van beroemdheden Johnny Depp en Amber Heard overstegen die van de gemiddelde Vlaams huiskamer. Een – in dit geval extreem – toxische relatie heet dat dan.
Het Nieuwsblad - Tekst: Jens Vancaneghem
Niet dat er een wetenschappelijke definitie bestaat van het fenomeen. Tim Verleyzen, relatietherapeut aan hogeschool Thomas More, noemt een relatie toxisch van zodra je niet langer jezelf kan zijn en je in je eigenwaarde wordt aangetast. “Dat kan door fysiek, maar ook psychologisch geweld. Verwaarlozing, de andere moedwillig niet zien staan. Je partner totaal negeren is één van de ergste mishandelingen die er bestaat.”
Hoewel Depp over de hele lijn gelijk kreeg van de rechter in Virginia, lijkt het wel duidelijk dat ook hij boter op het hoofd heeft. In één filmpje getoond in de rechtbank zien we de steracteur volledig door het lint gaan in de keuken. “We hebben vaak het idee dat er een slachtoffer is en een dader”, zegt relatiedeskundige Rika Ponnet. “Terwijl je in een relatie met twee zit en er altijd sprake is van acties en reacties.”
Ponnet mijdt de term 'toxisch'. “Dat impliceert dat die relaties alleen maar rond geweld draaien”, zegt ze. “Net dit soort relaties begint vaak heel passioneel. Dat ze toch in extreem geweld uitmonden, is bijna altijd terug te brengen tot een moeilijke jeugd, met beide partners die opgegroeid zijn in een emotioneel onveilige thuis, met veel trauma's. Die gelijkaardige geschiedenis, die herkenning, zorgt voor een enorme band.”
Tegelijkertijd wordt daardoor gegrepen naar recepten uit die jeugd om met ergernissen of conflicten om te gaan. “Stel dat je als kind klappen hebt gekregen van papa”, zegt Ponnet. “Daarna excuseert hij zich met de uitleg dat hij te ver is gegaan omdat mama is vreemdgegaan. Liefde en leed liggen in dit geval heel dicht bij elkaar. Dat zijn dingen die je later meeneemt naar je relaties.”
Vraag is hoe je uit zo'n relatie geraakt. Volgens Verleyzen is dat extreem moeilijk, omdat het gif zich traag en sluipend een weg baant in een koppel. “Omdat het zo geleidelijk gebeurt, heb je dat vaak niet eens door. Het is vooral aan de omgeving om daar waakzaam voor te zijn. Mensen hebben vaak de neiging om niets te zeggen uit schrik om iets verkeerd te doen, terwijl het als vriend wel een goed idee om iets te zeggen en je verantwoordelijkheid te nemen.”
Relatietherapeut Sybille Vanweehaeghe is het daar volmondig mee eens. “Voor buitenstaanders is het vaak al snel duidelijk wanneer een vriend of vriendin zichzelf niet meer is. Een koppel zal zich voor een groot stuk isoleren. Het is belangrijk dat ze therapie zoeken voor ze zich helemaal in de vernieling rijden.”
Uiteraard kunnen niet alle relaties gered worden. Als de problemen al jaren aanslepen, is het vaak te laat. “Maar als beide partijen echt willen dat de relatie voortbestaat en als ze bereid zijn om eraan te werken, dan kunnen we bepaalde strategieën aanbrengen om beter om te gaan met conflicten”, zegt Ponnet. “Dat is een lang en moeilijk proces. Ik hoop in elk geval dat mensen door de zaak Depp-Heard beseffen dat een proces niet de weg is om in te slaan. Zelfs als winnaar heb je verloren. Je vernietigt niet alleen de ander, maar ook al het moois dat je ooit gevoeld hebt voor hem of haar.”