Het gevecht

Het is ons derde gesprek en de derde keer dat het gaat over een huis. Het huis waar zij wil wonen, samen. Niet het zijne. Niet het hare. Het 'onze'. En ook nu escaleert het na haar eerste zin. Ze heeft al lang het gevoel dat hij het eigenlijk niet wil, dat huis samen. Waarop hij in de verdediging gaat door te zuchten en gepijnigd de andere richting uit te kijken. Zijn been wipt op en neer. Er valt met haar niet te praten, zegt hij. En dus doet hij dat dan ook niet meer. Zeker niet over het huis. Maar daardoor ook niet over de dingen waarvan hij vermoedt dat zij er zal op vastlopen. En dat hij er niet van houdt: ruzie, conflict, toestanden, discussies. Over dingen die nergens over gaan. Waardoor zij op haar beurt gepijnigd de andere richting uitkijkt. Ze diept een zakdoek op, huilt. En hij zucht nog dieper, het been wipt nog harder.

Ik onderbreek hen, omdat ik weet dat het inderdaad nergens heengaat. Maar dat het wel ergens over gaat. Uiteraard. Over haar verlangen. Een huis van ons. En de vraag naar engagement die eronder zit. Over zijn onmacht. De angst voor het samenleven. En zijn vrees dat het weleens het einde van de relatie zou kunnen zijn. Wegens complex. Wegens het gevoel dat hij het niet kan, niet zal volhouden, geven wat zij verlangt. En dat deze discussie dat al helemaal duidelijk maakt. Dat we het niet onder de mat kunnen vegen, zeg ik. Maar dat ook druk uitoefenen niet helpt. En dat dit gesprek wel best gevoerd wordt, moet gevoerd worden. Ze kijken me aan, grote ogen die vragen naar het hoe. Ik kan hen geen antwoord bieden over het huis. De welles en de nietes. Maar ik wil hen helpen om het gesprek daarover mogelijk te maken.

We kunnen beginnen met de verwachtingen wat bij te stellen. Over hoe zo'n gesprek kan verlopen. Niet direct leidend naar een antwoord. Wel 'beter' dan de vorige keer. Rustiger, met meer luisterbereidheid. En dat zoiets het best kan door bij aanvang in hun hoofd naar een plaats te gaan die rust heet. Een weide, de oceaan, een ligbed, om het even. En een paar keer bewust te ademen. Dat het verder duidelijk is dat het onderwerp hen allebei erg beangstigt. Dat dat ook logisch is, gezien de voorgaande escalaties. Het tegenspreken van de angst, het wegwuiven van de angst is de meest gebruikte strategie maar ook de slechtst mogelijke. Of ze vanuit die rust in hun hoofd de angst van de andere kunnen bekrachtigen, verwelkomen, valideren. Niet als goed, maar als 'het is wat het is'. Bij mij. Bij jou.

Ik leg uit dat door ervan weg te blijven op korte termijn ze ook wegblijven van het conflict. Maar dat ze zo ook verder ondermijnen wat ze willen. Harmonie die verbondenheid heet. Het erover hebben is dus belangrijk. Het kan rust brengen als er afspraken zijn over het hoe. In tijd, gelimiteerd, letterlijk: die dag, van dat uur tot dat uur. En vooral ruimte maken: we verwachten geen oplossing, we praten vanuit een vertrouwen. Dat er door te blijven praten een oplossing zal komen. Of ze het dan ook mag hebben over een concreet huis, een concrete plek, vraagt ze. Waarop ik bij hem instinctief de wegkijkbeweging zie, die hij even snel corrigeert. Hij kijkt haar aan. Een zucht. Ademen. Ik zie hem in zijn hoofd naar zijn plek gaan die rust heet.