WARM AANBEVOLEN >> Tweedaagse voor singles die opnieuw willen uitreiken!
20 februari 2024
WARM AANBEVOLEN! Samen met Kathleen Tobback organiseert collega Catherine een tweedaagse voor singles op 22 en 23 maart in Mechelen. Spread the word!
28 oktober 2020 Dagblad
Vrouwen doen nog steeds vaak veel meer in het huishouden dan mannen, ook als ze voltijds werken. Hoe erg is het gesteld met de huishoudkloof? En wat kan u zelf doen om de kloof te dichten? Relatie-expert Rika Ponnet beantwoordde uw vragen.
Live chat voor De Morgen
Door de coronamaatregelen zijn we allemaal verplicht om volledig terug te plooien op ons gezin. Onze persoonlijke draagkracht hangt af van de draagkracht van de personen en systemen rondom ons. Veel leuke oplaadmomentjes voor ouders én kinderen vallen weg, vele belangrijke steunfiguren en systemen vallen grotendeels weg (opvang door grootouders, vele poetshulpen zijn ziek, we kunnen nauwelijks nog fysiek afspreken met vrienden).
De aversie voor digitale communicatie i.p.v. fysiek contact groeit. De druk op huishoudens zal veel groter worden en ook gevoelens van parentale burn-out zullen toenemen. Hoe kunnen we de veerkracht van onszelf, onze partner en onze kinderen doen toenemen in de komende weken? (Zeuren over oneerlijke rolverdeling lijkt me nu niet het beste idee.) - Annabel (vrouw, 37)
Ik vind het spijtig dat over dit onderwerp praten direct zou worden weggezet als ‘zeuren’. Eigenlijk willen nogal wat mannen het zo het liefst: laat ze onderling wat zeuren over hun to do-lijst, ze zullen het uiteindelijk wel doen.
We kunnen er niet omheen dat tot op vandaag die gelijkwaardigheid, die verdeling er niet is. Elk tijdsbestedingsonderzoek toont dat overduidelijk aan. Corona zal die ongelijkheid alleen maar doen toenemen én vooral bij veel vrouwen een vorm van geefuitputting teweegbrengen. Eens zeuren lijkt me dan ook terecht, al zet het inderdaad weinig zoden aan de dijk.
Ik las het verhaal van Annelies. Is dit voorbeeld niet bij de haren gegrepen? Ik ben 61 en bijna met pensioen. Dit zag ik zelfs de voorbije 40 jaren niet meer rondom mij. Komaan, dat is een uitzondering. Het was in mijn omgeving: wie het eerst thuis is, begint. Met de nodige discussies, maar wij vrouwen moeten wel eerlijk blijven en niet het slachtoffer uithangen. Als je toelaat dat je man de hele dag spelletjes speelt terwijl jij poetst...
Het is ook een kwestie van territorium afgeven, de ander mag het wel doen op zijn manier. Ik zie nu veel jonge koppels die dat goed regelen, maar ook vrouwen die ineens ‘madame confituur’ willen zijn in een perfect huis zoals hun niet werkende overgrootmoeders. En bij wie mannen niets goeds kunnen doen en die genieten van hun geklaag en macht die ze zo hebben. Het is ook een kwestie van keuzes maken en je lat soms wat lager leggen en met je rug naar de rommel gaan zitten. En naar de opruimgoeroes. Wél orde in je hoofd, midden in de chaos! - Anoniem (vrouw, 61)
Klopt allemaal, maar wat een verantwoordelijkheid wordt alweer op deze manier louter bij vrouwen, op het individuele niveau gelegd. Als jonge vrouwen madame confituur of cupcake worden, dan heeft dat heel vaak te maken met gefnuikte ambities. Vrouwen studeren, veel meer dan mannen, lang en succesvol af. Hun carrières nemen meestal een betere start, het gaat de mist in op het moment dat er kinderen komen.
Heel vaak nemen vrouwen op voorhand een stap terug, uit angst voor al die doemverhalen die ook in media opduiken. De combinatie lukt niet, het is geen leven... Ze gaan deeltijds werken, maar hun ambities sluimeren én worden dan uitgewerkt in een vorm van perfectionistisch ouderschap. Als we onze carrière hebben opgegeven, hoe goed moet ons gezin dan wel niet draaien, hoe succesvol wij als moeder, hoe succesvol onze kinderen? Het voegt alleen maar toe aan de bestaande druk en zorgt ervoor dat wie start als ouder, nog meer het gevoel heeft dat die dingen niet te combineren vallen.
De boodschap is: het is wel te combineren. Laat je helpen waar mogelijk, weet dat de moeilijke periode maar voor even is. Maar ook: wil je graag voor je gezin gaan, prima, perfect. Maar reken andere moeders dan niet af op hun keuze. Kunnen we misschien allemaal als vrouw wat minder streng zijn voor onszelf én voor de vrouwen in ons leven.
Waarom voel ik me als moeder toch steeds zo schuldig: ik doe niet genoeg voor de kinderen, ik doe niet genoeg in het huishouden, ik doe niet genoeg op het werk, ik ben niet genoeg 'vrouw van'...
Mijn man lijkt daar zo bitter weinig last van te hebben. Integendeel, hij neemt het mij kwalijk dat ik ambitieus ben op het werk, dat ik welgeteld anderhalf uur per week mijn hobby (na 8 jaar niets) doe. - Sophie (vrouw, 36)
Schuldgevoel is een lelijk beest, een heel lelijk beest. Schuldgevoelens ontstaan daar waar we in conflict komen met onze eigen overtuigingen: we doen dan dingen die niet stroken met ons zelfbeeld, de verwachtingen die we koesteren van onszelf.
Vaak zegt dit schuldgevoel veel over de relatie die we hebben met onszelf. Hoe accepterend zijn we voor onszelf, hoe graag zien we onszelf, waar leggen we de lat voor onszelf? Wie opgevoed wordt met weinig waardering, met veel boodschappen dat je in het leven flink moet zijn, je best moet doen, plichten en verantwoordelijkheid belangrijk zijn, je moet luisteren… internaliseert die gedachten en is vaak heel oordelend naar zichzelf op latere, volwassen leeftijd.
Het is met schuldgevoel zoals met twijfel: omarm het als deel van wie jij bent, zonder meer. Besef dat je schuldgevoel je niets vertelt over het feit dat je niet goed bezig zou zijn als moeder, maar alles over het drukkende normenkader dat je van thuis uit, vanuit de maatschappij opgelegd krijgt.
Ik geef vaak als stelregel: je voelt je schuldig omdat de boterhammendoos saai is? Je iets niet gedaan hebt waarvan je vond dat je dat wel had moeten doen? Er had moeten zijn? Denk dan het volgende: weet mijn kind, mijn partner dat binnen een paar maanden, binnen een paar jaar nog? Reikt het absoluut niet zo ver? Gewoon laten varen.
Op welke manier heeft het tweeverdienersmodel ervoor gezorgd dat we als gezin in een ratrace beland zijn? - Anoniem (vrouw, 36)
Niet het tweeverdienersmodel heeft voor de ratrace gezorgd, wel het feit dat het rollenmodel én het tweeverdienersmodel op vrouwen van toepassing is. Heel veel vrouwen werken vandaag en proberen daarnaast het huishouden te beredderen zoals vrouwen dat 50 jaar geleden deden. Met alle gevolgen vandien.
Vrouwen hebben er meer dan mannen taken bij gekregen. Mannen participeren vandaag vaker in de zorg voor kinderen, maar het aantal uren dat ze besteden aan zichzelf, aan eigen, vrije tijd, ligt nog altijd aanzienlijk hoger dan bij vrouwen.
Toch lijkt het me opnieuw geen fijne manier om het mannen duidelijk te maken dat het zo voor vrouwen slecht werkt. Ik kan naar mannen toe alleen maar de boodschap uitzenden: participeren in het huishouden, daarin gelijkwaardig je verantwoordelijkheid echt opnemen, je kan je niet voorstellen hoeveel krediet je hiermee opbouwt bij je partner. Je wil je partner graag gelukkig zien? Ga hierover echt in gesprek. Durf nieuwe compromissen te sluiten.
En naar vrouwen: delegeer geen taken, geef ze uit handen. Doe aan zelfonderzoek naar de dieperliggende motieven bij grenzeloos geven, het uitspreken van behoeftes is niet zagen.
Alle verandering is moeilijk. Weet dat de weg van de geleidelijkheid meestal de enig mogelijke is. Voor wie wat meer bij het onderwerp wil stil staan, hier een paar handvaten. Ze zijn bedoeld voor vrouwen én mannen.
Val niet in de kuil die zelfzorg heet
Goed voor jezelf zorgen is zo een dooddoener vandaag. De me-time als het zoveelste punt op je to-do-lijst lijkt me geen goed idee. Kort je to-do-lijst in door er wekelijks 1 activiteit, hoe klein ook, af te halen. Die te delegeren, over te laten aan een ander of gewoonweg te schrappen.
Herken patronen en probeer te vermijden dat het wetmatigheden worden
Heel vaak is het van bij aanvang om doen. Weet als je start in een relatie dat de patronen die je dan installeert, voor ‘altijd’ zijn en vooral nadien moeilijk onderhandelbaar zijn. Heel vaak hangt zo een patroon ook samen met wie jij bent, de rol die je graag opneemt in een relatie, waar je veilig, goed, gewaardeerd door voelt. Hold your horses is dus echt wel de stelregel. Maar ook: kom uit je kot. Een onevenwicht tussen aanleunen en tussen geven, je betaalt er relationeel altijd een prijs voor. Parentificatie (je wordt de ouder van je partner) en infantilisering (je wordt het kind het van je partner) zijn geen aantrekkelijke posities. Ze zijn dodelijk voor de intimiteit en ook voor je seksleven.
Van waakhond naar gezinshond
Controleer je controlegedrag als je veel doet en geeft in de thuiscontext. Stop met gatekeeping. Een ander kan niet wat jij kan, maar het kan toch goed genoeg zijn. Je perfectionisme doet je vaak de das om, maakt jou, maar ook je gezinsleden ongelukkig. In deze kunnen vrouwen zeker leren van mannen. Ja, hij doet het anders, maar hé, het werkt blijkbaar ook. Besef ook dat een teveel aan controle ervoor zorgt dat je vaak vervreemding ervaart. Kijk echt samen naar The Masked Singer. Denk ondertussen niet aan de was die nog uitgenomen moet worden.
Martelaarschap kent geen winst
Het in stilte lijden, de andere zal wel zien dat ik niet gelukkig ben, het werkt voor geen meter. Voor eens en altijd: maak komaf met de mythe dat de ander voelt wat jij voelt. Spreek. Wat wil je graag anders? Maar vooral: hoe kan de ander je gelukkig maken, wat kan herverdeelt worden. Het start met de bereidheid om er een gesprek over te hebben.
Blijf zitten
Niets doen, de dingen op hun beloop laten, soms zorgt dit er effectief voor dat het opgelost geraakt of jouw interventie toch niet nodig was.
Het onzichtbare zichtbaar maken
De eerste horde is vaak een vraag om erkenning om voor wat je doet. Maak samen een weekschema van alles wat je die week deed, professioneel, huishoudelijk, de emotionele arbeid (verjaardagen niet vergeten cadeautjes kopen, kaartjes schrijven), vrije tijd…en leg jullie tijdsbestedingen naast elkaar. Een eyeopener in veel geval. Het maakt onzichtbare dingen, zichtbaar. Uit dankbaarheid voor wat de ander wel doet.
Ken jezelf
Als hij/zij maar gelukkig is, is een goede basis voor frustraties op termijn. Waarom voel je een behoefte om taken op te nemen? Waarom vertoon je pleasend gedrag? Is dit jouw manier van relateren?
Focus op wat je kan veranderen
Dat is in eerste instantie je eigen gedrag. Handel authentiek: laat je ja een ja zijn, je neen een neen. Niet ja, maar en niet nee, toch. Deze stelregel helpt je trouwens binnen elke relatie, ook op het werk.
Sluit vrede met schuldgevoelens
Schuldgevoelens zijn niet het kompas.
Herken de kostprijs
Zelfopoffering, geven, geven, geven, zorgt voor een leeg gevoel, voor uitputting. Luister naar wat je lichaam je vertelt en oefen dit met microbeslissingen. Koffie drinken met de vriendin en kant-en-klaar-pannenkoeken, of toch maar zelf die pannenkoeken bakken? Mijn ma bezoeken of een fietstochtje omdat de zon schijnt? Kies eens wat vaker het antwoord dat je lichaam je aangeeft. De ja/nee waarvan je lichter, wat vrolijker wordt.
Onderhandel
Besef dat als er geen onderhandeling mogelijk is, er naar alle waarschijnlijkheid een soort van machtsstrijd in je relatie woedt. Durf te kijken naar onderliggende frustraties, niet ingevulde behoeftes die gaan over erkenning, verbinding, autonomie.