Needy

De prinses op de erwt. Zo gedroeg ze zich in haar relatie: altijd haar eigen zin doordrijven, tot de ander toegaf. Maar hoe laat ze dat los? Rika geeft raad.

Column voor Het Nieuwsblad

Ze is al langere tijd in therapie en beschouwt het gesprek met mij als een surplus. Vanuit de altijd sluimerende hoop dat er verkortende paadjes zijn. De quick fix van wat al een leven lang moeilijk loopt. Ze lacht als ze mijn blik ziet. Dat ze wel weet wat mijn antwoord is, maar ze toch blij is met deze kans.

Ze heeft het over haar hechtingsstijl. Uitgesproken angstig. Hoe die heel haar huwelijk kleurde. En het uiteindelijk ook verstikte, afsloot van elke zuurstof. Als ze er nu op terugkijkt, schaamt ze zich. Een 'juiste', terechte schaamte, voegt ze er aan toe. Omdat ze verdomd goed wist wat ze deed. Doorgaan tot ze haar zin kreeg. Tot hij stilzwijgend tegemoetkwam. Moe van haar boosheid en dwingende eisen. Haar noden en kamervullende emoties. Haar prinses-op-de-erwt-gedrag. Doorgaan omdat ze haar recht vond, omdat een stem in haar zei dat hij wel zou buigen. Dat voelde eventjes goed, maar vulde nooit de leegte. Omdat haar ultieme behoefte was dat hij maar één behoefte zou hebben. Er voor haar zijn.

Ze voelde zich vaak verpletterend eenzaam. Walgde van haar kinderlijk gedrag. De competitie voor aandacht die ze vroeger aanging met haar zus streed ze met iedereen in zijn buurt. De kinderen op de eerste plaats. Een half uur met hen kwam ook háár toe. Ze heeft her en der gelezen dat je behoeftes nooit fout zijn. Dat je nooit te behoeftig bent, maar het er gewoon op neerkomt iemand te vinden die er consistent voor jou is. Ze las zelfs het advies dat zoveel als mogelijk samen zijn een na te streven ideaal is. Samenwerken bijvoorbeeld, in een eigen zaak. De permanente aanwezigheid van de andere. Het voelde aantrekkelijk, maar ze weet dat het onzin is. Omdat ze ondervond hoe het de andere verstikt. Hoe het nooit genoeg is.

Ze snapt het mechanisme wel niet echt. Ik geef aan dat elk verlangen naar verbinding er mag zijn, en dat ik dat ook valideer. Maar dat het iets anders is dan verwachten dat de andere al je redelijke en onredelijke vanuit angst aangestuurde eisen tegemoetkomt. Dat er dus zeker zoiets als een 'teveel' kan zijn. Omdat de angst voor de afwezigheid van verbinding over doodsangst gaat en we in de omgang daarmee zelf een weg moeten vinden.

Ze reageert spontaan dat ze het een zwaar begrip vindt, maar voegt er even spontaan aan toe dat als ze het toelaat, ze haar angst snapt. Overheersend, voorbij elke vorm van rationaliteit. Ze is goed omringd, familie en vrienden, en toch. De diepe paniek omdat er geen unieke, intieme andere is. Omdat ze niet verankerd is in zichzelf. Geen vertrouwen dat ze het zelf kan, zonder hem. Ik heb het over zelftroost. Dat als die er niet is, we de verantwoordelijkheid voor ons bestaan tot de verantwoordelijkheid van de andere maken. Hoe kwetsbaar ons dit maakt, voorbij het tolereerbare, de totale afhankelijkheid. Ze zucht. Ze dacht dat ze klaar was voor een nieuwe man, maar beseft dat ze exact hetzelfde zal doen als voorheen en dat ze dat zichzelf én de andere niet wil aandoen.

Ze gaat de laatste maanden erg vaak wandelen, in het natuurdomein dicht bij haar deur. Alleen. Na een uur doorstappen komt ze tot een soort van rust die ze voorheen nooit kende. En dat is de zelftroost die ze wil voeden. Ik onthaal het enthousiast en besluit dat, al wandelend, het pad zich altijd toont.