Relatietwijfels: wat doe je eraan?

Waarom twijfelen we soms? 

Rika Ponnet: ‘De reden waarom iemand aan een relatie begint te twijfelen is niet altijd clean cut. Toch zijn er meestal twee duidelijke oorzaken, die apart of samen de kop opsteken.

De eerste, veelvoorkomende oorzaak van relatietwijfels is de manier waarop je in het leven staat. Twijfelen hangt vaak samen met de aard van het beestje. Ben je iemand die over het algemeen moeilijk beslissingen kan nemen? Wik en weeg je elke keuze, en pieker je daarna eindeloos over hoe het ook anders had kunnen zijn en of je wel de juiste stap hebt gezet? Dan maakt twijfel een deel uit van wie je bent.

Als je op die manier in het leven staat, verlang je vaak heel sterk naar zekerheid en duidelijkheid en val je daarom meestal op mensen die heel zelfverzekerd lijken. Alles wat in die relatie dan toch niet van een leien dakje loopt (denk: merken dat je lief ook onzekerheden heeft of dat er onduidelijkheden zijn in je relatie) roept dan al snel angst en twijfel op.

De reden waarom sommige mensen zo’n eeuwige twijfelaars zijn is faalangst. Maak ik wel de juiste keuze? Kan ik dit waarmaken? Ben ik goed genoeg voor mijn lief? Zal de andere mij niet in steek laten? Als eeuwige twijfelaar is het dan vooral belangrijk dat je beseft dat je nooit een gevoel van totale zekerheid en overtuiging zal hebben, omdat twijfel nu eenmaal altijd deel zal uitmaken van je manier van functioneren.

De tweede, veelvoorkomende oorzaak van twijfel in je liefdesleven is natuurlijk de kwaliteit van je relatie, hoe je die ervaart en hoe jij je voelt bij je lief. In dat geval zijn relatietwijfels afhankelijk van je verwachtingen en verlangens én de mate waarin die wel of niet worden ingevuld. Die verlangens of behoeftes veranderen bovendien in de tijd. Het is dus doodnormaal dat je na een tijdje in een langdurige relatie andere dingen van elkaar of van de relatie gaat verwachten. Wat in het begin van jullie liefdesleven werkte, doet dat dan na een tijdje misschien niet meer.’

'Eeuwige twijfelaars zullen nooit een gevoel van totale zekerheid hebben, dat is nu eenmaal de aard van het beestje.'

De seven-year itch: feit of fabel? 

Rika Ponnet: ‘Koppels die de kaap van drie jaar overleven komen zogezegd in het zevende jaar van hun relatie opnieuw op een kantelpunt terecht. Dat is de befaamde seven-year itch. Volgens de statistieken is die seven-year itch in realiteit eerder een ten-year bump. Twijfels rond die periode hangen nauw samen met hoe het leven loopt. Heel vaak zijn er op dat moment al kinderen, is de eerste drukke periode voorbij en ben je elkaar een beetje uit het oog verloren als koppel. Dan is het best normaal dat je je weleens afvraagt of ‘dit het nu is?’

Sprookjes bestaan niet

Rika Ponnet: ‘Naast die twee veelvoorkomende oorzaken van twijfel in relaties worden we ook allemaal net wat te veel beïnvloed door wat we te zien krijgen in de media, films, literatuur, en sprookjes. In die verhalen lijken tortelduifjes altijd honderd procent zeker van de relaties die ze starten, zeggen ze volmondig ‘ja’ tegen elkaar en lijken ze altijd rotsvast overtuigd van wat ze voelen. Dat is in de realiteit meestal wel anders. Dat gevoel van elkaar compleet aanvullen en alles te vinden wat je zoekt in een lief hangt in de werkelijkheid eerder samen met de eerste verliefdheid in het begin van een relatie.

In die eerste, prille en verliefde fase zijn koppels hard bezig met elkaar bevestiging te geven en met het behouden en uitbouwen van de relatie. Na een jaar of drie - maar soms ook sneller - steken de eerste aanvaringen de kop op. De heftigste verliefdheid is dan voorbij en de relatie krijgt een andere vorm. Bij die eerste conflicten ontstaan vaak ook de eerste twijfels. Dat is heel normaal. Eigenlijk gaat het hier meer om een soort reality check: je krijgt een genuanceerder beeld van je relatie en ontdekt verschillen tussen jou en je lief. In de meeste gevallen leren partners die verschillen gewoon aanvaarden en een plaats geven binnen de relatie en is er dus niets aan de hand.’

'Vaak vinden mensen rust als ze de twijfel gewoon laten bestaan en beseffen dat ze geen beslissing hoeven te nemen.'

When in doubt ...

Rika Ponnet: ‘Ongeacht of je twijfelt vanuit een soort faalangst of omdat je relatie veranderd is, zijn er een paar dingen die je kan doen om een antwoord te vinden op de vragen die jij misschien hebt.

... figure it out! 

Rika Ponnet: ‘Het is belangrijk om eerst zelf je twijfels in kaart te brengen en te leren begrijpen. Is het iets onbestemds? Een algemeen gevoel dat je hebt in je leven? Ben je ook in andere omstandigheden een twijfelaar? Dan maakt het meer deel uit van wie je bent en zal je vooral moeten leren om zelf beter om te gaan met de ambivalente manier waarop je in het leven staat.

Heb je op andere gebieden in je leven geen last van twijfels? Dan hebben je relatietwijfels mogelijks te maken met hoe jij en je lief met elkaar omgaan. Durf je relatie eerlijk onder de loep te nemen. Wat maakt dat je je vandaag niet zo gelukkig voelt? Wat mis je? Het gaat vermoedelijk over een gevoel van ‘te weinig’ of ‘te veel’. Misschien verlang je naar meer erkenning, meer bevestiging, meer affectie of intimiteit. Kortom: naar een gevoelde verbondenheid, een gevoel van ‘wij’. Misschien ervaar je net een gemis aan eigenheid of ruimte en heb je juist het gevoel dat je vastzit en verstikt raakt.’

...do not panic! 

Rika Ponnet: ‘Probeer bij twijfel niet te paniekeren, noch als je lief twijfels uit, noch als je zelf aan het twijfelen slaat. Heel vaak zijn relatietwijfels gewoon een signaal dat het tijd is om meer aandacht te besteden aan je relatie en aan elkaar.’

...talk! 

Rika Ponnet: ‘Twijfels over de kwaliteit van je relatie draaien bijna altijd om dat teveel of tekort aan gevoelde verbondenheid. Op zo’n moment is het belangrijk dat je de dingen grondig durft bespreken met elkaar. Wat werkt er voor jou of voor je lief niet? Wat mis je? Wat wil je graag anders? Dat gesprek moet natuurlijk altijd gevoerd worden vanuit het besef dat een partner nooit aan al je eisen kan voldoen en niet op elke vraag, twijfel of behoefte een antwoord kan bieden.

Zo’n gesprek voer je bovendien altijd het best vanuit de ik-vorm en in termen van ‘wij’ en niet ‘jij’. Jij of je lief moeten niet veranderen of iemand anders worden. Wie je bent, is niet het probleem, maar wel het feit dat wat er tussen jullie is niet langer bevredigend is. Probeer dat ook concreet te maken aan de hand van voorbeelden zoals momenten of situaties waarin jij je niet goed voelde in jullie relatie en durf aan te geven wat je liever had gehad. Dit vergt ook van jouw kant een inspanning om je diepere behoeftes en verlangens te ontdekken en te uiten. Ook jij mag dus niet in je angsten blijven hangen: angst om niet jezelf te kunnen zijn, angst dat de andere er onvoldoende voor jou zal zijn, angst dat deze relatie je niet gelukkig zal maken.’

...let it go!

Rika Ponnet: ‘Soms blijven mensen in twijfel hangen en worstelen ze er non-stop mee. Het is dan altijd en overal aanwezig en laat je niet meer los. Het blijvend in vraag stellen van je relatie, of van je lief ondermijnt op termijn de relatie en zorgt sowieso voor meer afstand. Die afstand zal na een tijdje de verbondenheid ook aantasten. Pak twijfels concreet aan en probeer ze dan opnieuw los te laten en te kijken hoe de dingen evolueren.

Heel vaak denken mensen in termen van nooit en altijd als het over hun relatie gaat. Wil je na een gesprek over je twijfels kijken hoe de dingen evolueren en dit ook echt een kans geven? Dan is het belangrijk dat je de twijfel een tijdje toelaat, zonder er verder betekenis in te zoeken. Besef dat verdergaan en proberen niet hetzelfde betekent als nooit of voor altijd. Je kan je twijfels op twee manieren benaderen: het glas halfleeg of halfvol.

‘Ik ben niet zeker of deze relatie/dit lief is wat ik nodig heb en wens’ versus ‘vermits ik niet zeker ben, zijn er blijkbaar nog voldoende redenen om te blijven. Mocht het echt niet goed zijn, zou het duidelijk zijn.’

Ga voor de positieve kant van je twijfel, de mogelijkheid dat er voldoende is om het verder te proberen. Vaak vinden mensen net rust als ze twijfel accepteren voor wat het is, de twijfel gewoon laten bestaan en beseffen dat ze geen beslissing hoeven te nemen. Dat is immers wat het meest onrustig maakt: het gevoel dat we bij twijfel meteen een keuze moeten maken. Dat is niet altijd zo.’

...let it happen, from time to time!

Rika Ponnet: ‘Ook een goede manier om met twijfels om te gaan, is jezelf toe te staan dagelijks en beperkt in tijd te twijfelen en te piekeren, maar het op andere momenten wanneer het de kop opsteekt mentaal door te schuiven naar dat dagelijkse moment van toegestane twijfel.’

...stay true to your self! 

Rika Ponnet: ‘Wie twijfelt over een relatie krijgt weleens te horen dat ze te veeleisend of te kritisch zijn. Het klopt dat we vandaag de dag andere dingen van relaties verwachten dan mensen pakweg twee generaties geleden. We willen ons psychologisch, seksueel en emotioneel verbonden voelen. Als die wisselwerking er niet of onvoldoende is, stellen we de relatie in vraag. We waarderen vandaag relaties om andere redenen dan vroeger en twijfelen dus ook om andere redenen en gaan om andere redenen uit elkaar. Dat wil niet zeggen dat mensen te kritisch zijn. Ook nu gaan we niet uit elkaar voor een akkefietje of omdat we denken dat we beter kunnen krijgen, maar wel omdat het verhaal waarin we geïnvesteerd hebben ons ongelukkig maakt en we het gevoel van verbonden te zijn kwijt zijn en niet meer terug vinden.’

...take a break!

Rika Ponnet: ‘Bij twijfel kan ook een tijdelijke break een oplossing zijn, zeker als de twijfels tot intense conflicten leiden. Toch blijkt in de praktijk dat uit het oog, ook vaak uit het hart betekent en het tijdelijk uit elkaar gaan in het merendeel van de gevallen wel leidt tot een definitieve relatiebreuk.

Hoe lang zo’n break idealiter duurt, is heel moeilijk vast te leggen. Vaak geldt wel de regel; hoe langer de break duurt, hoe kleiner de kans op herstel. Koppels die een tijdje uit elkaar gaan en ook elkaars nabijheid niet opzoeken, vervreemden heel snel van elkaar. Een relatie heeft voeding nodig en als die er een tijdje niet is, is er ook geen sprake meer van een relatie. Bovendien kan je als lief van een twijfelaar je partner wel een tijdje krediet geven, maar zal je na verloop van tijd ook stoppen met jezelf verder open te stellen. Op afstand gehouden worden en in de wachtkamer gezet worden, dat houdt niemand lang vol, want het is gewoon te pijnlijk.’