SOS Relatie: het verhaal van Hilde (53) en Peter (57)

Hilde

Peter en ik leerden elkaar kennen via de jeugdbeweging. We zijn daar allebei tot ver in de twintig heel actief in geweest. Ons sociaal leven speelde zich volledig daar af. Het was ook de basis van ons huwelijk. Kinderen, een gezin zijn heel belangrijk, maar we doen daarnaast graag dingen in groep. We zijn ook allebei sociaal geëngageerd, vinden dat een belangrijke basiswaarde die we meegegeven hebben aan onze kinderen. Je kan gerust stellen dat in onze relatie vooral de vriendschap centraal staat. Tot op vandaag is dat voor mij de essentie: als team door het leven gaan, er zijn voor anderen, onze kinderen verder begeleiden waar nodig. Een knuffel, een liefdevol gebaar, zijn dingen die ik graag geef en ook gegeven heb, maar dat lukt vandaag almaar moeilijker tegenover Peter omdat alles wat met lichamelijkheid te maken heeft bij ons voer is voor conflicten. Seks op zich heeft me nooit zoveel gezegd, dat is nu eenmaal zo. Ik heb nooit begrepen wat mensen daar nu zo fantastisch aan vinden. Misschien komt het door mijn strenge katholieke opvoeding. Voor mijn ouders was seks er om kinderen te krijgen, zo peperde mijn moeder het ons alleszins in. Ook toen we trouwden nam ze me apart en gaf ze dat aan. Dat seks er nu eenmaal bij hoort, mannen het doorgaans belangrijk vinden en je als vrouw de plicht hebt om daaraan tegemoet te komen en dat het geschenk in dat kader de kinderen zijn. Ik was nog maagd toen we trouwden en ook Peter had nog geen ervaring. Soms lees je horrorverhalen over de eerste keer, dat was het zeker niet. Het was ok zonder meer, iets waarvan ik inderdaad vond dat het er nu eenmaal bij hoorde. Zo is het ook lange tijd geweest. We hadden af en toe betrekkingen, altijd op aansturen van Peter en verder praatten we er niet over. Dat veranderde de afgelopen jaren. Peter maakte almaar vaker opmerkingen over mijn uiterlijk, over ons seksleven, vergeleek me ook vaak met vrouwen uit de vriendenkring. Ja, ik ben na de bevallingen veel bijgekomen en vind dat ook niet leuk. Ik heb het op dat vlak ook wat opgegeven sedert ik in de menopauze ben. Passen mijn kleren niet, dan koop ik wel iets een maat groter. Ik wil mezelf mogen zijn en vind het op deze leeftijd ook belangrijk genomen te worden zoals ik ben. Mijn behoefte aan intiem contact is nu ook herleid tot niets. Misschien is het hormonaal bepaald, maar pillen ga ik er niet voor nemen. Ergens heb ik het gevoel dat Peter niet wil aanvaarden dat wij ouder worden. Ik kijk uit naar het grootouderschap, hij doet alsof we nog twintigers zijn. Misschien hangt dit samen met de midlifecrisis waar de meeste mannen toch doorgaan. Die fixatie op het uiterlijk en seks, ik zal het nooit begrijpen.

Peter

Hilde en ik zijn altijd een goed team geweest, als ouders. Ze is een goede moeder, al heb ik de laatste jaren het gevoel dat ze zich daar wat achter verschuilt. Ze is alleen nog moeder. Partner zijn herleidt ze tot eten koken en de was doen. Seks is voor haar ‘haar plicht doen in bed’, dat wil zeggen als ik er zin in heb, anders zeker niet. Ik vind dat heel pijnlijk, ervaar een groot gemis. Seks is bij ons niets meer dan een manier om kinderen te krijgen en vermits dat niet meer op de agenda staat, is het ook niet meer nodig. Omdat ik het daar de laatste jaren almaar vaker over had, verdween ook elke andere vorm van lichamelijke affectie. Vroeger kusten wel elkaar nog bij thuiskomst of zaten we in de zetel dicht bij elkaar, nu nooit meer. Ik hield onze frequentie bij, niet moeilijk gezien het zo beperkt is. De laatste jaren deden we het gemiddeld jaarlijks. De laatste keer was verschrikkelijk. Ik had haar een setje gekocht, mooie lingerie, de juiste maat, maar dat vond ze een vorm van druk zetten. Ik suggereerde om eens in de zetel te vrijen, maar dat is uitgesloten, alleen in bed mag het. En het licht moet uit. Het setje wou ze niet aandoen, laat staan zichzelf daarin bekijken of mij laten kijken. Ze zei toen dat ze nooit naar zichzelf kijkt in de spiegel, ze dat niet leuk vindt en ook niet weet waarom ze dat zou doen. Mijn ogen zijn echt open gegaan, een paar weken geleden. Mijn mama is weduwe, al een paar jaren en is sinds een jaar heel gelukkig met een nieuwe vriend. Ze lieten me ook duidelijk verstaan dat het seksueel enorm klikt en ze er allebei nog behoorlijk pap van lusten. Toen ze dat vertelde, vroeg ze ook heel casual hoe dat bij ons zat en toen ik aangaf dat het een jaar geleden is, zei ze heel spontaan, oei, dat is wel heel weinig. Je ouders van in de zeventig die een beter seksleven hebben dan het jouwe, dan weet je het wel zeker. Ik ben toen beginnen wenen, ze luisterde begripvol en zei dat ze het er ooit met Hilde wel eens over gehad had en zij toen had gezegd, seks, tja, dat is nu eenmaal een huwelijkse verplichting. Ik merk bij mezelf dat ik me vaak aangetrokken voel tot andere vrouwen, heel veel fantaseer over seks. Ik wou dat ik kon zeggen dat ik verlangde naar Hilde, maar dat is er nu totaal niet. Ik ben lang vragende partij geweest en op de een of andere manier heb ik nu het gevoel dat het op is. Ik zou het erg vinden, een scheiding, voor ons, voor de kinderen, voor onze omgeving. Wij gaan door voor een goed koppel, een warm gezin en ik heb dat ook altijd willen bieden aan mijn kinderen, maar op deze manier kan ik zelf niet meer verder. Ik weet dat seks niet het belangrijkste is in een relatie, maar bij mij is de afwezigheid ervan wel iets alles bepalend geworden. Ik weet het niet meer.

Hoe het verder ging

In de gesprekken met Hilde en Peter wordt het snel duidelijk dat seks een heikel thema is. Hilde heeft zich er voor afgesloten, Peter heeft het opgegeven nog aan te dringen, maar ervaart een groeiend gemis. Hun verlangens klinken tegengesteld. ‘Weet je, we hebben onze leeftijd, voor mij moet dat allemaal niet meer. Waarom kan Peter dit niet gewoon aanvaarden.’ ‘Ik vind het erg dat wat ik graag wil, altijd onder de mat geveegd wordt, alsof ik iets verlang dat niet meer mag. Ik kan me niet voorstellen dat ik voor de rest van mijn leven het hiermee moet doen.’ Ik heb het met hen over het belang van seks in een relatie, over de relatietevredenheid bij afwezigheid ervan. Dat onderzoek aantoont dat seks daarin voor 15% bepalend is, maar als het er totaal niet is, het een heel belangrijke rol gaat spelen en alles gaat bepalen. ‘Er zijn toch veel koppels waar dat niet meer gebeurt die toch gelukkig zijn’, countert Hilde. Dat dit uiteraard zo is, geef ik aan, maar het nooit voor beiden evenveel van harte is en het toch ook altijd alleen maar ‘werkt’ als je er met zijn tweeën mee kan leven, het een afgestemd verhaal is. Om wat weg te blijven van het conflict, praten we over seksualiteit in het algemeen en hun bredere ervaringen. Het gaat over hun jeugd, masturbatie, maar ook hoe ze naar zichzelf kijken. Daaruit blijkt dat ze als jongere bijzonder onzeker waren. Peter had complexen over zijn kleine gestalte. ‘Meisjes zagen mij niet staan en ook nu nog hoor ik vaak van vrouwen hoe belangrijk ze het vinden, een grote man.’ Hilde heeft het over haar gewicht. ‘Ik was altijd al ‘de kloeke’, wat haatte ik dat woord. Ik vind mijn borsten lelijk en sinds de kinderen, alles eigenlijk. Mijn buik, de putten op mijn billen, mijn zwabberende armen. Het is wat het is, ik kijk er niet meer naar. Spiegels vind ik een verschrikking en kleren shop ik via het internet. Mij zie je niet meer in een winkel waar de zoveelste den op rij komt informeren of het maatje goed is.’ De onzekere, afwijzende manier waarop beiden naar zichzelf kijken, zorgt er voor dat ze ook de andere op afstand houden. Vooral Hilde verwerpt op extreme wijze zichzelf, negeert haar lichaam, waardoor de aandacht van Peter daarvoor alleen maar als hinderlijk wordt ervaren. De suggestie om daar iets mee te doen, botst op een muur. Ondertussen wordt ook almaar duidelijker dat Peter niet langer iets verlangt van haar, hij dat volledig heeft afgesloten, na de zoveelste pijnlijke afwijzing. ‘Ik zie een berg voor mij en ik wil die niet meer op. Ik heb altijd het initiatief genomen, ze laat zich volledig gaan, hoeveel duidelijker kan de boodschap ‘ik wil je niet’, zijn.’ Na deze sessie onderbreekt het koppel de therapie. Een paar maanden later laat Peter me weten dat hij alleen is gaan wonen en hij via Facebook contact heeft met een jeugdvriendin.