Verliefd worden op iemand anders dan je partner zoals Martine Jonckheere, hoe ga je daarmee om?

“Ik ben ooit al eens verliefd geworden op een collega”, zegt Martine Jonckheere in weekblad Dag allemaal. “Toen Filip (al 43 jaar haar echtgenoot, red.) het doorhad, zei hij: Je moet niet blijven. Als je jezelf kan verbeteren, ga dan. Dat heeft mij zo ontnuchterd. Je kan nog verliefd worden op een ander, we zijn allemaal mensen van vlees en bloed, maar als je daar op een eerlijke manier mee kan omgaan, hoeft het geen breekpunt te zijn. Het gras is altijd groener aan de overkant, maar waarom zou ik mijn relatie, die zo mooi is, kapotmaken?” Relatietherapeute Vanessa Muyldermans geeft Jonckheere gelijk. “Het is inderdaad een realistisch scenario dat je in een lange relatie verliefd kan worden op een ander. Het kan iedereen overkomen en het hoeft niet uit te draaien op een drama. De gevoelens betekenen ook niet dat je een slecht persoon bent of je huidige partner niet meer graag ziet”, klinkt het. “Na ettelijke jaren samen is de kans gewoon groot dat je een nieuw ‘snoepje’ tegenkomt dat je aandacht trekt.”

Verliefde vlaag

Volstrekt normaal dus, maar wat doe je in de praktijk als de verliefdheid door je lijf giert? “Misschien moet je eerst proberen om die spanning opnieuw in je eigen leven in te bouwen, om dingen te veranderen en te kijken wat dit teweegbrengt. Je kunt ook in twee kolommen de pro’s en contra’s van elke optie eerlijk neerschrijven. Zet daarin de dingen die je weet en waarvan je zeker bent, en niet de dingen die je voelt of denkt te voelen. Het eerste is de realiteit, het tweede meestal een projectie van fantasieën”, gaf relatiedeskundige Rika Ponnet eerder mee in een column voor het Nieuwsblad. “Durf jezelf ook afvragen waaruit de verliefdheid voortvloeit. Is ze een gevolg van een relatie die niet goed zit, dan ben je vatbaarder voor wat leuker lijkt.”

Met de nadruk op lijkt, want dolle verliefdheid vervaagt. “Meestal zijn de heftigste emoties voorbij na zes maanden tot twee jaar. In de verliefde periode lijkt het gras aan de overkant altijd malser en groener dan de wei waarop je effectief staat. Met andere woorden: lijkt de partner bij wie je niet bent over veel aantrekkelijkere eigenschappen te beschikken dan de partner waarmee je samenleeft. Daar is een eenvoudige verklaring voor: de eerste persoon ken je niet, de tweede wel. In de verliefdheidsfase is onbekend wel degelijk bemind”, aldus Ponnet.

Open kaart spelen… of niet?

Hoewel je verliefdheid in single omstandigheden misschien van de daken zou schreeuwen, is dat binnen een klassiek monogame relatie lastig tot onmogelijk. Rijst de vraag of je de kriebels beter geheimhoudt of toch beter je partner inlicht. “Dat is een moeilijke”, zegt Muyldermans. “Mijn visie: het is een kwestie van aanvoelen wat het best is voor de bestaande relatie. Ga je niets met die verliefdheid doen en zit je partner niet top in zijn vel? Dan zou je kunnen zwijgen. Zo vermijd je dat je wederhelft zich nog slechter voelt. Op een later moment kan je eventueel wel opbiechten dat je gevoelens had voor een ander en dat je er niets mee hebt gedaan.”

Biecht je het wel op, bijvoorbeeld omdat open- en eerlijkheid steunpilaren van jullie relatie zijn, dan volgt best een gesprek om af te toetsen wat de verliefde ziel met die vlinders gaat doen. Minstens even belangrijk: hoe gaan jullie het aanpakken als koppel om jullie relatie bij te schaven waar nodig? Want de verliefdheid overkomt jullie als paar en legt sowieso iets in extra in de relatie.

Partner in paniek

De reactie van een partner die op de hoogte wordt gebracht, is onvoorspelbaar. “Het kan zijn dat hij of zij er niet wil over praten en je laat genieten van die vlinders, terwijl het ook kan dat je wederhelft meer van de verliefdheid maakt dan dat die in werkelijkheid is. Of er kan nood ontstaan om de situatie af en toe te evalueren. Plan die gesprekken dan meteen consequent in. Niemand heeft zin in dat soort moeilijke confrontaties, maar als een van beiden altijd moet smeken om een conversatie creëer je een verkeerde basis om eventuele issues op te lossen.”

Kan je als partner verder iets anders doen dan wachten en hopen dat de verliefdheid op een dag overwaait? Niet veel, zo blijkt. “Je kan zeker geen stokje steken voor het gevoel van iemand anders. Bijvoorbeeld: je mag niet eisen dat je partner van werk verandert indien er gevoelens zijn voor een collega. De job afnemen van iemand die zijn job graag doet, kan de mens heel ongelukkig maken. Afspreken dat je partner niet meer met die ene gaat lunchen of niet meer praat over jullie privésituatie, kan wel. Probeer erop te vertrouwen dat de ander die afspraken ook nakomt.”

Afstand nemen

Lukt het niet om constructief te praten en een duidelijker zicht te krijgen op de overweldigende situatie, dan is afstand nemen een goed idee. Van je partner én je vlam. “Het kan je tot rust en inzichten doen komen”, zegt Muyldermans. “Het is wel zo eerlijk om ook tijdens deze pauze afspraken te maken met je vaste partner. Gaan jullie wel of niet communiceren? Over alles en nog wat of enkel over praktische zaken? Baken de periode waarin jullie afstand nemen ook af. Zo voorkom je dat je jouw partner aan het lijntje houdt. Deze tijdelijke afspraken helpen om de crisis door te komen.”

“Tot welke inzichten een periode van introspectie zal leiden, weet niemand. Het gebeurt wel vaak dat mensen zich na een pauze realiseren dat de primaire relatie wel degelijk de relatie is die ze willen. Ponnet is geneigd mee te geven om alles bij het oude te houden in een gelukkige relatie. “Het zou zonde zijn jarenlange investeringen weg te gooien voor een zo vergankelijk iets als een gevoel.” Krijg je die ander maar niet uit je hoofd, ondanks pogingen om de bestaande relatie te doen heropleven, dan moet je op een bepaald moment een harde keuze maken en verdergaan met die ander. “Het kan dat de huidige relatie op is of dat je destijds je partner niet met de juiste motivatie hebt gekozen”, besluit Muyldermans. Heeft je verliefdheid plaats gemaakt voor een ‘houden van’, voor een echt ‘kennen van’, dan zal kiezen voor een nieuw leven je ook volgens Ponnet waarschijnlijk gelukkiger maken.