Vraag het aan Rika: "Hoe raak je over een relatiebreuk?"

Erik (54) en zijn vriendin deden hun uiterste best om hun relatie te redden, maar vandaag blijft hij achter met een hoop vragen en verdriet. “We deden alles om onze relatie in stand te houden: van relatietherapie tot opnieuw op date gaan, tot de privésauna. Ze gaf me ook veel tijd en krediet om me ervan te overtuigen toch voor haar te kiezen.  Ik ging ook een tijd bij vrienden logeren, en trok daarna weer bij haar in, tot ze de stekker er genadeloos uittrok.”

“We zijn nu ruim een jaar verder en ik voel me een hoopje ellende dat gebukt gaat onder een cocktail van spijt, verdriet, boosheid en melancholie. Ik nam enkele voorzichtige pogingen om de brokken te lijmen, maar zonder resultaat. Is het zielig en pathetisch om te blijven proberen? Is het hopeloos om te blijven hopen? En hoe laat ik het in godsnaam los?”

“Als ik het goed begrepen heb, heeft zij eerst geprobeerd om hem in de relatie te houden. Daarna hebben ze het samen geprobeerd, door relatietherapie. En op het moment dat hij voor haar koos, trok zij de stekker er weer uit, en zitten we met een omgekeerde dynamiek.”

“Puur rationeel kan je dus denken: waar zijn die mensen mee bezig? Willen ze nu een relatie of niet?” reageert Rika Ponnet. “Maar de emotionele logica toont ons wel mooi wat er in elke relatie als patroon speelt.”

“In elke relatie heb je een basispatroon waarbij er één iemand wat meer in de relatie investeert en wat angstiger is voor relatieverlies: de aanjager. Aan de andere kant zit de terugtrekker: iemand die wat meer bezig is met autonomie en met vrijheid. Dat is in elke relatie zo, en dat is nooit helemaal in evenwicht. Als de ene bijvoorbeeld wat meer vrijheid neemt, zal de andere reageren, en dan zal degene die de vrijheid genomen heeft, terugkeren naar de basis van de relatie."

“De rollen kunnen ook switchen. Het kan zijn dat je in de ene relatie een gever bent, of een relatiebewaker, en in de andere relatie een krijger. Maar soms raken mensen nooit in een fase van homeostase, oftewel veiligheid en evenwicht. En dat voel je ook in dit verhaal: er is geen basale veiligheid.  De ene is heel hard bezig met het veroveren van de andere, terwijl de andere op afstand blijft. Daardoor gaat degene die aanklampt nog meer aanklampen. Maar zodra die persoon dan opgeeft, is er het besef dat de andere persoon opeens ‘weg’ is, en worden de rollen omgekeerd. Maar in dit geval wordt er nooit de juiste afstand gevonden, en is er een negatieve dynamiek. Dat is heel uitputtend.”

Rika Ponnet ziet het wel vaker in haar praktijk: mensen die obsessief proberen de andere terug te winnen en die proberen liefde te vinden die niet gegeven wordt.  Ook Erik zit in zo’n obsessieve fase. “Hij koestert nog altijd de hoop dat ze zal terugkomen. Maar zo blijft hij weg van zichzelf en de emotionele pijn die er zit: hij kan niet accepteren dat hij verder moet met zijn leven en heeft angst om dit rouwproces door te maken. Hij prefereert om in die fantasie van zijn obsessie te blijven zitten. Vaak is dat bij mensen in zulke situaties ook omdat er in hun leven voor de rest niet veel anders is: mensen zijn dan al jaren bezig met vechten voor elkaar, en dat vult alles in.”  

“Erik moet zijn leven verrijken zodat hij kan wegblijven van zijn obsessie, en zodat dit niet meer alles inneemt. Andere mensen kunnen daarin een rol spelen: probeer vriendschappen wat te voeden, of zoek iets voor jezelf wat je graag doet, waar je een vervullend gevoel bij hebt. Dat zijn kleine bouwstenen, en dat gaat niet van vandaag op morgen, maar het helpt zeker om mettertijd dit verhaal los te laten.”

“Kunst helpt ook, of boeken: mooie dingen zien en lezen. Of muziek. Maar niet de liedjes of de teksten die dit soort van relatie verheerlijken. Soms zit daar de boodschap in dat vechten voor de liefde een heel nobel doel is.  Maar dat is het niet! Als de andere ‘nee’ zegt, aanvaard dat dan. Dat is geen nederlaag. Want wil je iemand die niet voor je kiest?”

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.