Vraag het aan Rika: "Wat als een ziekte je relatie overhoop gooit?"

Sinds een maand zijn Marjan en haar partner uit elkaar. “Vier jaar geleden had hij een hersentumor, en kreeg hij chemo en bestralingen. Maar sinds een epilepsie-aanval in februari veranderde hij helemaal. Hij mag voorlopig niet meer met de auto rijden, kreeg twijfels over onze relatie en gedroeg zich ‘wisselend’. Wielrennen met vrienden doet hij wel nog.”

“Nu hij niet meer kan autorijden, ervaart hij de afstand als een probleem, en voelt hij zich een last. Hij beëindigde onze relatie, terwijl ik met het gevoel blijf zitten dat hij door de gebeurtenissen niet meer zichzelf is. Moet ik hem volledig loslaten of niet?

“Ik denk dat Marjan niet kan begrijpen waarom haar ex de dingen doet die hij doet” reageert Rika Ponnet. “Dat zou nochtans kunnen helpen om voor zichzelf een antwoord te vinden op die ultieme vraag: moet ik dit loslaten of niet?”

“Hoe we omgaan met kwetsbaarheid heeft veel te maken met hoe ermee omgegaan werd toen we zelf kind waren. Een kind kan bijvoorbeeld op momenten dat het vraagt om troost en nabijheid een afwijzende reactie krijgen. Bijvoorbeeld: ‘Toch lastig dat je ziek bent, gedraag je niet als een klein kind.’”

“Maar na verloop van tijd ga je de vraag om troost ook bij jezelf afwijzen en sta je dit moeilijk toe.  Marjan zal waarschijnlijk begripvol en tegemoetkomend geweest zijn, maar dit versterkt net zijn diepe angst. Want hij wil helemaal niet kwetsbaar zijn.”

“De ex van Marjan zoekt vluchtroutes: hij gaat fietsen met vrienden. Wielrennen is voor mannen vaak een manier om zich krachtig en sterk te voelen. Hieraan zie je ook dat hij het moeilijk heeft om in het kwetsbare gedeelte van zichzelf te gaan staan.”

“Een rijbewijs moeten afgeven is ook veel meer dan niet meer met de auto rijden. Dat gaat over een verlies van autonomie. Dat alles samen maakt dat hij zich geen gelijkwaardige partner voelt." 

Moest Marjan dan wat harder zijn? “Dat is kort door de bocht” zegt Ponnet. “Maar het is wel goed om aan je partner te vragen wat hij of zij zelf het liefste heeft. Je hebt mensen die bij een ziekte liever met rust gelaten worden. Ze willen wel steun, maar niet bemoederd worden. Ze ervaren dat vaak als een bijkomende last. Omdat het hun confronteert met hun diepste angst om afgewezen te worden bijvoorbeeld.”

Marjan en haar partner zijn uit elkaar. Toch heeft Rika Ponnet niet het gevoel dat alles verloren is. “Ze kan aangeven dat ze verkeerd heeft gereageerd, en vragen of hij wat anders nodig heeft.”

“Wat Marjan zeker niet moet doen is minimaliseren dat hij niet met de auto kan rijden. Voor haar is het misschien niet erg, maar voor hem duidelijk wel. Erken dus wat hij in zijn ziek zijn als moeilijk ervaart.”

Staat hij er dan nog niet voor open? “Dan hoop ik dat Marjan het met dit inzicht toch makkelijker een plaats kan geven.”

Luister naar deze aflevering van 'Vraag het aan Rika' via Radio 1 Select.
Zin in meer? Ga dan naar het overzicht met alle afleveringen van 'Vraag het aan Rika'.