WARM AANBEVOLEN >> Tweedaagse voor singles die opnieuw willen uitreiken!
20 februari 2024
WARM AANBEVOLEN! Samen met Kathleen Tobback organiseert collega Catherine een tweedaagse voor singles op 22 en 23 maart in Mechelen. Spread the word!
20 januari 2022 Radio Podcast
Elke zaterdag neemt relatietherapeute Rika Ponnet ons mee naar haar praktijk. Daar vraagt Johan Terryn haar uit over de mensen die in haar stoel passeren, en de intieme verhalen die zij vertellen. Elk verhaal begint met de vraag: ‘En, hoe is de seks?’ Want seksualiteit is een intrigerende spiegel, van jezelf en van je relaties. Dit is het verhaal van Tina. Arts van beroep, gescheiden, een vrouw die zelfbewust in het leven staat. Maar nu voelt ze zich volledig onderuit gehaald. Door de meest intense, maar ook meest verwarrende seks die ze ooit had: de seks op afstand, met Frank.
Podcast voor Het Nieuwsblad
Seks als een soort spiegel van wie je bent. Dat is nieuw.
Rika: “Ja. Vertel me hoe je je seksleven ervaart en dan zal ik al veel kunnen vertellen hoe jij in je relatie staat. Welke dynamiek er speelt. Seksualiteit is een lens waardoor je je hele relationele leven kan bekijken.”
Dacht je er vroeger anders over?
Rika: “Ik ging daar vroeger in gesprekken veel minder makkelijk naartoe. Je wordt als therapeute zelf wijzer. Vroeger, tijdens mijn eerste boek Blijf bij mij, dat over hechtingsstijlen gaat, keek ik nogal analytisch naar relaties. Ik sta daar nog achter, maar ik vind het vrij koud. Ik kijk nu toch meer naar de gevoelslaag in relaties. Het non-verbale. De intimiteit.”
Johan: “Seksualiteit is een diepmenselijk thema. De wijze waarop het tot nog toe in de media kwam, is vaak heel technisch. Hoe doe je welk standje?”
Rika: “Te plat ook. Het gaat nooit over beleving. Wel over cijfers, lijstjes en hoe je een goed orgasme krijgt.”
Johan: “Dat heeft zijn waarde gehad. Een vorm van educatie. Ontvoogding ook. Maar deze podcast gaat een stap verder.”
Johan, wat dacht je toen ze je vroegen deze podcast te maken?
Johan: “Daar moet ik bij zijn. (lacht) Was het een podcast over de technische kant van seks, dan was ik minder geïnteresseerd. Nu voel ik als nieuwsgierige mens die toch wel wat relationele watertjes heeft doorzwommen, dat er altijd punten van herkenning zijn in andermans seksuele verhaal. Ook al staat het letterlijk ver van je bed. Door kwetsbare verhalen van anderen kijk je naar jezelf, hé. Je leert jezelf beter kennen en wordt milder. Dat is het schoonste wat er is. Dat is de kracht van verhalen vertellen. In deze podcast luister je geprikkeld, met rode oortjes naar de concrete belevenis. De seks. Daarna wordt het ontrafeld. Wat zit daarachter? Je leert over iets waar je geen les over kan krijgen. Dat soort verhalen wil ik graag vertellen. Dat is de laatste jaren een belangrijke drijfveer geworden. In de eerste aflevering gaat het over sexting, niet tussen tieners maar tussen vijftigers, een topic dat letterlijk ‘heet’ is.”
Waar stond je van versteld?
Johan: “De aflevering over de pleaser. Hij die elke keer het initiatief neemt en zichzelf wegcijfert om de ander dichtbij of tevreden te houden. Dat staat ver van wie ik ben. Mijn eerste reactie was dan ook: Allez, wie doet nu zoiets? Maar als je er dan verder in duikt, begrijp je eigenlijk veel.”
Opmerkelijk in de podcasts: de instrumentalisering van seks komt geregeld voor. Seks om de ander tevreden te houden. Niet omdat je het zelf per se wil.
Rika: “Pleasen gaat soms ver. Met dan de ander die een schuldgevoel bij je installeert als je het niet doet. Als je niet met me vrijt, word ik lastig of vies. Veel mensen denken dan: Wat een rotzak die dat bij zijn partner doet. Maar je bent als pleaser ook zelf verantwoordelijk. Een pleaser is eigenlijk een leugenaar. Iemand die niet de moed heeft om het conflict aan te gaan. Vaak weten pleasers ook niet meer wat hun behoeftes zijn. Als je vraagt: Ja, maar wat wil jij?, weten ze het niet. Hun grenzen kunnen ook niet gerespecteerd worden omdat ze geen grenzen aangeven. Autonomie is een opdracht in het leven, hé. Opkomen voor je behoeftes, dat is niet makkelijk, zeker niet als je jong en onzeker bent.”
Is seks nu een van de basiszaken waar je altijd naar polst?
Rika: “Ja, heel snel. Mensen hebben zelden een klacht die over seks gaat. Eenmaal ze zich een beetje op hun gemak voelen, vraag ik hoe ze hun seksualiteit ervaren in de relatie. Ik merk dat ze het niet moeilijk hebben om daar in de beslotenheid van de praktijk over te praten. Het is zelfs een bevrijding. Wow, ik mag het er over hebben.”
Praten we er niet genoeg over onder vrienden?
Rika: “Ik denk dat vrouwen dat meer doen onder elkaar, maar niet met hun partner.”
Praten mannen daar vaker over?
Johan: “Ik kan niet voor mannen in het algemeen spreken. Maar ik betwijfel of ze daar behoefte aan hebben. Ik kan wel over mijn relatie met mannen praten, maar het gaat nooit over seks.”
En met je partner?
Johan: “Mocht dat nodig zijn, dan kan ik dat wel, ja.”
Rika: “Dat is het. Je móét er niet per se over praten, maar het gaat over de veiligheid die je hebt in een relatie. Dat je weet dat je erover kán praten mocht het nodig zijn.”
Je wordt om de oren geslagen met seks. Toch blijft het zo moeilijk er in een relatie over te praten.
Rika: “Omdat het je zo kwetsbaar maakt. Als je iemand afwijst in zijn seksualiteit, wijs je eigenlijk het totale verhaal af. Het is ook moeilijk om naar je eigen seksueel functioneren te kijken. We leggen snel het probleem bij de ander. Ik kom niet genoeg aan mijn trekken, jouw libido sluit niet aan bij het mijne, punt. Maar wat zit daarachter? Als je seks ergens ervaart als een probleem, is er altijd een onderliggend verhaal. Altijd. Wat ik ook merk, is dat het ongemak rond naaktheid alleen maar toeneemt. Ik vind dat onwaarschijnlijk. Heel veel mensen haten hun lichaam. Dan is er sowieso een belemmering in het seksleven want goeie seks, wat is dat? Afstemming en overgave. Binnengaan bij elkaar. Voor veel mensen is dat een enorme opdracht en ligt dat heel moeilijk.”
Zijn mensen niet meer vrijgevochten? De boekjes staan vol ‘imperfecte’ mensen.
Johan: “Nee, juist niet. Vroeger stonden we na het sporten naakt onder de douche. Dat maak je nu niet meer mee.”
Rika: “We zijn bijlange niet vrijgevochten. Hoe we vandaag naar ons lichaam kijken, is ontluisterend. En laten we eerlijk zijn, we zijn er allemaal mee bezig, hé.”
Johan: “Absoluut. Ik heb ook een ouder wordend mannenlijf. Er komt een buikje bij. Ik haat dat soms. Dan denk ik: Ik moet er echt iets aan doen. En dan gebeurt er vervolgens niets. Ik kijk ook niet zo heel graag in de spiegel. In mijn hoofd is mijn lichaam toch goddelijk. Lang leve de verbeelding. Dat doet heel veel.”
Rika: “Jij lost dat nu op met humor, maar als we onszelf in de spiegel bekijken als we ons minder voelen, dan gaan we snel onszelf naar beneden halen. Lelijk lijf, lelijke kop. Dat heeft zijn weerslag in je seksuele beleving.”
Ook overspel komt aan bod. Het verhaal van een man die toelaat dat zijn vrouw een affaire heeft. Zouden jullie dat tolereren?
Rika: “Dat is een moeilijke. Alles hangt af van hoe je relatie op dat moment is. Ik zou het wel graag bespreekbaar hebben in mijn relatie.”
Johan: “Ik ook. Je leert op een metaniveau kijken, zoals in de podcast. Ik heb een vriend wiens vrouw ooit verliefd was op een ander. Hij zat in zak en as. Ik heb kunnen uitleggen hoe hij daarmee kon omgaan. Hoe hij daarnaar kon kijken los van jaloezie. Dat gesprek deed echt wel een soort wereld opengaan. Dat koppel is nog samen. Bij mij is dat dus ook bespreekbaar. Het gevaar is niet de seks. Het gevaar is het verliezen van connectie. En het belangrijkste is om je jaloezie opzij te kunnen zetten.”
Rika: “Je relatie is sowieso uniek, wat er ook gebeurt met die derde persoon. Daar moet je van uitgaan. Ondanks dat we moreel vrijgesteld zijn van alles wat vorige generaties belast heeft, zijn we nog altijd niet in staat om te denken voorbij die vrij narcistische en bijna kleuterachtige eis van ‘mijn partner is er enkel en alleen voor mij’. Je zou minder weggooiverhalen hebben mocht daar anders naar gekeken worden. Natuurlijk ga je shitavonden hebben. De avonden dat hij of zij bij de ander zit, wens ik niemand toe. Maar direct zeggen: Mocht het gebeuren, dan vliegt hij, is zonde. Wat is dan de waarde van je leven dat je met je partner hebt opgebouwd?”
Seks verandert alles. Zo heet de podcast. Is dat nu echt zo?
Rika: “Ja. Ik vind deze titel zeer interessant. Seks wordt in deze tijd vaak losgekoppeld van liefde. Veel mensen denken dat het ook vrijblijvend kan. Dat je het kan controleren. Friends with benefits. No strings attached. Dat klopt niet. Je ziet dat zoiets snel wijzigt omdat seksualiteit en lichamelijkheid ingebed zijn in ons hechtingssysteem. Op het moment dat we met iemand seks hebben, wordt een heel systeem in gang gebracht. Ook hormonaal. We gaan ons hechten.”
Johan: “Zeg jij nu: Friends with benefits, allemaal goed en wel, maar dat hou je niet vol?”
Rika: “Juist. Dat hou je niet vol. Je ziet altijd dat iemand na verloop van tijd andere behoeftes krijgt. Iemand raakt gehecht, krijgt verwachtingen.”
Johan: “Dus het loopt dramatisch af of het wordt een relatie. Ik geloof ook dat seks alles verandert. Sowieso de band die je met iemand hebt. (tot Rika) Fuckbuddies, is dat dan haalbaar? Dan is er geen sprake van vriendschap.”
Rika: “Nee. Ook daar komt altijd bij iemand een hechting. Uit zulke contacten leer je veel. Je bent bijvoorbeeld duidelijk niet in staat om een vol engagement aan te gaan, maar als die ander plots wegvalt, blijkt het toch niet zo vrijblijvend te zijn. Ineens besef je je emotionele gehechtheid. Ik heb het niet over een onenightstand. Ik heb het over mensen die op regelmatige basis seks hebben. Ook al wil je het loskoppelen, het komt toch in je systeem binnen. Zo zijn we nu eenmaal als mens gemaakt.”
Zal deze podcast ons seksueel denken veranderen?
Rika: (lacht) “Ik denk niet dat we met een podcast en zelfs met therapie dingen ‘oplossen’. Het zou al geweldig zijn als mensen tot inzicht komen. Als dingen die voorheen niet bespreekbaar waren, bespreekbaar worden. Lang leve de openheid. Weg met het moralistische vingertje.”