Sex education

30 oktober 2023

Rika Ponnet raakt toevallig aan de praat met een twintiger na een boekvoorstelling. Ze ontdekt al snel dat er meer zit achter wat de net afgestudeerde student uitstraalt. Er ontspint zich een gesprek over worstelende jongeren, over inspiratiebronnen en identiteit.

Column voor Het Nieuwsblad

Een toevallig gesprek, het toevallige tafeltje op de receptie na een boekvoorstelling. En wat we zichtbaar delen, een alcoholvrij biertje. Hij is 23, net afgezwaaid aan de universiteit, psychologie. Toont me de foto. Een blij, wat schaapachtig gezicht onder de afstudeerhoed. Fiere ouders op hun afzwaaibest. Dat is wat ik zie, niet wat het is. Gescheiden ouders, twee leefadressen, maar wel een gelukkige jeugd. Een progressieve, artistieke omgeving. Alle kansen. Hij wil jongeren helpen die worstelen met datgene waarmee hij zo lang worstelde. Aard en geaardheid. Hij heeft het over school, de seksuele voorlichting. Niet slecht, maar erg klassiek. Mannetje, vrouwtje. En als ze het doen: kindjes. Veilig stond centraal. Al mocht het ook plezant zijn, had de leraar gezegd. Een glimlach.

Hij heeft het over de afwezige scenario's, al die andere relaties, andere vormen van lichamelijk communiceren. Hoe hij die gemist heeft. En hoe dat ervoor zorgde dat wat hij voelde opgeborgen en onaanraakbaar was. Hij deed mee met de jongens in de klas. Doen alsof je erbij hoorde om niet afgewezen te worden. Terwijl je uiteindelijk daardoor de hele tijd jezelf afwees. Hij zag al eens een film die hem een verhaal aanreikte. Hoe het kan zijn tussen twee mannen. Maar werd daar ongelukkig van. In zijn eigen omgeving zag hij het soms wel. De wat langere blik, een spanning in de lichaamstaal, aantrekking en interesse. Maar zeker was hij nooit. En er uiting aan geven was het allerlaatste waar hij aan dacht. Zijn ouders hadden enkele homovrienden. Langlopende stellen met wie hij zich maar moeizaam kon identificeren. Uitgesproken gay in gedrag en spreekstijl. Altijd bezig over mode, de laatste hippe eettent, kunst, het ­zoveelste exclusieve reisje. Ik knik begrijpend. Niets mis mee hoor , voegt hij er haastig aan toe, maar echt niets voor mij .

Of ik Sex education ken? Hoe de serie voor hem was wat literatuur voor anderen is. De 'voor en na'. (H)erkenning, zelfacceptatie. En in die periode was er de vriend van wie hij zeker was dat het enkel een vriend kon zijn. Omwille van zijn vriendin. Die uiteindelijk 'een' vriendin bleek te zijn, maar dan echt hecht. Knuffelend, hand in hand, speels. Hun gesprek op een blauwe maandag, over Sex education . De suggestie van de vriend dat hij … ja, tóch. Maar ook direct de bekentenis, dat hij … ook. Het had iets opengemaakt bij hem, overweldigend in intensiteit en ook in dankbaarheid.

Hij was blij geweest dat de les begon, weg van het gesprek en het onderwerp. Ze hadden het er nadien niet meer over gehad. Tot hij hem tegenkwam op een avond uit. Wat beschonken en flirterig, wat hij anders angstvallig vermeed, maar waar hij nu in opging. En uiteindelijk de zoen. Ze waren heel klassiek sindsdien een stel. Zijn vader had er nog grapjes over gemaakt. Kussen en een relatie, of dat nog van deze tijd was. Zo niet ingewikkeld. Waarop ik het heb over die enge, inperkende scenario's en dat het mij inderdaad een fantastisch idee lijkt om daarmee wat te doen. Voor al die worstelende jongeren. Omdat een vriendschap erg lichamelijk kan zijn, maar toch gewoon een vriendschap. Omdat gedrag en uiterlijk vaak niet de lading dekt. Omdat experimenteren veel voorkomt, maar gewoon kiezen ook van de tijd is. En omdat het vandaag soms moeilijker is dan ooit. Het antwoord op de vraag: Wie ben ik en hoe durf ik te zijn ?