01 september 2023
Filip en Katia zijn acht maanden samen. Ze zijn verliefd en hun relatie gaat goed, maar in bed loopt het niet zoals gewenst.
Column voor Libelle
Zij
Katia (47): “Ik kom uit een lange relatie waarin we naast elkaar leefden. We deelden de zorg voor onze dochters en het huishouden, maar verder was onze relatie al jaren dood. Ook van seks was al lang geen sprake meer. Ik dacht dat ik dat leven zou volhouden tot de kinderen de deur uit waren, maar toen kreeg ik een burn-out. In therapie besefte ik dat ik al te veel jaren niet leefde hoe ík het wilde. Ik vertrok en heb een poos intens genoten van mijn vrijheid, maar op den duur begon ik het te missen om me echt verbonden te voelen met iemand. Ik zette de stap naar een relatiebureau, Filip was mijn vijfde date. Een mooie man die ik onmiddellijk aantrekkelijk vond. Ik vond hem iets te ernstig, maar ook wel boeiend, en al snel begon ik hem tussen onze afspraakjes in te missen. Hij voelde duidelijk hetzelfde en toen ging het snel. We begonnen een relatie, en zijn sindsdien onafscheidelijk. We delen veel interesses: koken, tennissen, praten, onze gedachten en gevoelens delen. Dat geeft een gevoel van verbondenheid dat ik tot nu toe nog niet kende. Ook fysiek zijn we graag dicht bij elkaar. We knuffelen veel, zoenen, lopen hand in hand. We bleven ook snel bij elkaar slapen, we vreeën en dat was altijd fijn. Filip is respectvol en gericht op mijn genot, dingen die ik eigenlijk nooit gekend heb. De eerste keer kwam het wel niet tot penetratie, maar dat vond ik niet erg. Ik snap het ook wel, we zijn geen twintig meer. Ik had er ook al over gelezen, dat het bij mannen vanaf veertig niet meer altijd vanzelf gaat. Ik aanvaard en relativeer dat. Nadien lukte het af en toe wel, maar meestal kan Filip zijn erectie niet echt aanhouden en lukt ook klaarkomen voor hem moeilijk. Ik merk dat hij zich daarover schuldig voelt en er echt mee inzit, hoezeer ik dat ook relativeer. Ik ben bijzonder dankbaar voor alles wat er wél is tussen ons. Ik ben ervan overtuigd dat dit probleem zich wel oplost als we elkaar echt goed leren kennen. Filip wil het echter aanpakken, voor zichzelf, voor mij, voor onze relatie. Ik zie hem heel graag en vind het pijnlijk dat hij dit zo groot maakt, terwijl ik echt wel geduld wil oefenen.”
Hij
Filip (52): “Toen ik Katia leerde kennen, was ik een jaar single. Ik had een lange, moeilijke relatie achter de rug, waarin het een aantal keren aan en uit was geweest. Ik geef niet snel op, ik vind het belangrijk om een relatie een echte kans te geven. Als ik voor iemand kies, ga ik er echt voor. Ik beschouw dat als een belangrijk engagement. Ik heb twee broers die allebei al heel lang gelukkig getrouwd zijn, en ook mijn ouders hebben een bijzonder goed huwelijk. Ik wil hun voorbeeld volgen. Met Katia denk ik de vrouw gevonden te hebben met wie ik dat kan waarmaken. We hebben op zoveel vlakken een echte klik, en ook met Katia’s kinderen verloopt alles vlot. Ik zie Katia graag, vind haar mooi en voel me erg aangetrokken tot haar. Als ik aan haar denk, windt dat me op en toch lukt het seksueel niet zoals ik zou willen. Ik ben opgewonden als we vrijen, maar kan mijn erectie niet houden. Ik voel me dan opgejaagd, mijn gedachten gaan alle kanten op. Ik besef dat het angst is die me op dat moment verlamt, maar waar die vandaan komt, weet ik niet. Ik spreek mezelf dan toe, probeer me te concentreren op het vrijen zelf, maar dat helpt echt niet. Uiteindelijk eindigt het altijd wel met een orgasme voor Katia, daar zorg ik voor, en dat lucht me dan wel enigszins op. Het knuffelen na het vrijen ben ik ondertussen al veel meer gaan waarderen dan wat eraan vooraf gaat, maar we zijn veel te jong om enkel op deze manier nog seks te hebben. Katia relativeert het elke keer, en dat is goedbedoeld, maar dat sussende geeft me pas echt het gevoel gefaald te hebben. Ik heb voorheen nooit erectieproblemen gehad! Hoe raar is dat: eindelijk zie ik iemand écht graag, en dan lukt het niet. Ik ging al naar de uroloog, maar hij gaf aan dat er volgens hem niets scheelt – mijn hart- en bloedvaten zijn prima in orde. Hij zei ook dat als je nog een erectie kunt krijgen, als je bijvoorbeeld wel nog kunt masturberen, er alleszins fysiek niets scheelt. Hij ging er wel allemaal nogal licht over, schreef me erectiepillen voor, maar dat zie ik niet zitten. Ik heb nu een tweede opinie gevraagd bij een andere dokter en zoek ook antwoorden op het waarom. Ik wil hier echt mee aan de slag en maakte ook om die reden deze afspraak.”
De relatietherapeut
Relatietherapeute Rika Ponnet:“Ook al zeggen Filip en Katia dat seks niet de essentie van hun relatie is, toch zijn de erectieproblemen van Filip een olifant in de slaapkamer geworden. Het lijkt eerst dat vooral Filip het er moeilijk mee heeft, maar algauw wordt duidelijk dat het ook Katia bezighoudt. ‘Ik vind het erg, vooral voor hem, omdat het voor hem voelt alsof hij faalt. Dat geeft mij dan ook een slecht gevoel. Ik relativeer het wel, maar merk dat ik er toch wel mee bezig ben. En hoe meer ik probeer er níét mee bezig te zijn, hoe groter het wordt.’ Waarop Filip aangeeft dat hij dit voelt, dat er vermijdingsgedrag in de relatie is binnengeslopen. Ik probeer alles te normaliseren en zeg hen dat prille koppels dit vaker ervaren. Dat ze in een mislukkingscyclus zitten, waardoor de faalangst aan beide kanten groeit en vermijdingsgedrag het nog erger maakt. Als ik informeer naar zijn erecties, vertelt Filip dat die er vooral ’s nachts zijn. Hij wordt dan wakker en stelt het vast. Ik leg uit dat zijn brein nu de hele tijd bezig is met zijn penis, wat verlammend werkt. De nachtelijke erecties zijn een soort ontsnappingserecties, op momenten dat de waakzaamheid er niet is. Als de waakzaamheid er wel is, wordt hij gespannen en komt hij in een soort van flight-fight-freeze-reflex terecht, die de bloedvaten dichtknijpt waardoor de penis niet gevuld geraakt. Of het allemaal wat meer ontspannen benaderen kan helpen, suggereert Katia sussend. Daar reageert Filip afwijzend op. ‘Dat voelt als wegrelativeren en daar geloof ik niet in.’ Vooral het vermijdende gedrag vinden ze allebei moeilijk. ‘Ik wil in overgave met Katia kunnen vrijen, ik ben ervan overtuigd dat dit erg belangrijk is. Lossen we het niet op, dan wordt het gegarandeerd een tijdbom onder onze relatie.’ Als ik informeer naar de erectiepillen, wijst Filip dat resoluut af. ‘Dat lijkt me echt het allerlaatste. Wat een vreselijk gedachte ook dat ik vanaf nu seks moet plannen.’ Ook Katia geeft aan dat ze dat geen prettig vooruitzicht vindt. ‘Uiteindelijk weet je het dan niet meer. Gaat het over mij, over ons of over die erectie die hij per se moet hebben?’ Ik geef aan dat ze het ook anders kunnen bekijken: de erectiepil kan er net voor zorgen dat de faalangstcyclus doorbroken geraakt. Ik vertel ook dat het vermijdende gedrag stress teweegbrengt in ons brein, die het lichaam registreert en ook in die spanningstoestand brengt. En vooral, dat dit voor hen allebei zo is. Ik herhaal nogmaals mijn suggestie om de pillen op zijn minst een tijdje te proberen. Een paar maanden later laten ze weten dat de druk na ons gesprek er voor een groot stuk af was, ze nu gebruik maken van de pillen en het al vaak ook zonder lukt.”