In Vind je lief volgen we het datingtraject van 15 singles. Allemaal hebben ze een verhaal: sommigen zijn jong en zoekende naar een eerste vaste relatie, anderen hebben een relatiebreuk of echtscheiding achter de rug en stellen zich daarbij vragen. Dit zorgt voor heel wat thema's die vandaag in ons aller relatieleven een rol spelen. Eén koos een aantal van die thema's uit en vroeg aan Rika Ponnet om ze uitgebreid toe te lichten.

Is uiterlijk belangrijk?

Uiterlijk
'Het zit vanbinnen' zingt Clouseau, en dat klinkt mooi als boodschap, maar strookt spijtig genoeg met de realiteit. De impact van ons uiterlijk op onze kansen in het leven kan moeilijk onderschat worden. Het wetenschappelijk bewijs hiervoor is verpletterend.

"Mooie kleuters krijgen meer aandacht"
Mooie kleuters krijgen meer aandacht van hun juf dan hun minder aantrekkelijke klasgenootjes. Mooie mannen en vrouwen worden sneller aangeworven en hebben van bij aanvang een hoger loon dan hun minder aantrekkelijke soortgenoten met dezelfde competenties. Op datingsites wordt het meest gelogen over uiterlijk: vrouwen over hun gewicht, mannen over hun lengte. En ook over het aantal jaren op de teller wordt niet altijd de waarheid gesproken. Jeugd staat nu eenmaal voor aantrekkelijkheid en dus voor een hogere marktwaarde.

Tinder
Afgewezen worden op het uiterlijk is voor datende singles dagelijkse kost. Een app als Tinder gaat alleen daarover: een snelle beoordeling op basis van een foto. Wat dit doet met het zelfbeeld van singles, is moeilijk in te schatten, al merk ik het vaak als mensen net iets te lang gebruik hebben gemaakt van datingsites of app's. Ze schermen zichzelf af, hebben vaak een hard schild rondom zich opgebouwd en worden, omdat ze zelf al zo vaak op hun uiterlijk werden verworpen, zelf erg verwerpend.

 

De lijst met redenen waarom men 'het niet ziet zitten' is soms eindeloos. Uiteraard zet een dergelijke houding niet zoveel zoden aan de dijk: aantrekking is belangrijk, want ooit wil je met die man of vrouw ook in bed belanden, maar die zit in veel meer dan in centimeters, brede schouders, lange benen of een wuivende haardos.

Lichaamstaal, hoe mensen in hun totaliteit bij ons binnenkomen, bepaalt aantrekking, wat we zien op een foto, is daar absoluut een reductie van. Durven afspreken, los van een verpletterende foto-indruk is dus belangrijk. Mochten foto's trouwens zo een schitterend selectiemiddel zijn, een app als Tinder had toch al alle singles onze wereld uitgeholpen.

Uiterlijk speelt een rol
Uiteraard kan ik ook niet de boodschap brengen, zoals Clouseau, dat het er allemaal niet toe doet. Uiterlijk speelt een rol. Wie zijn looks meeheeft, heeft andere kansen dan bij wie dit niet het geval is. Jezelf daarin aanvaarden is een eerste belangrijke stap en vooral, iets doen met de troeven die we allemaal hebben, een volgende. Daar komt kleding en voorkomen om de hoek kijken. Zoals we allemaal weten dankzij Jani, een sleutel die we wel in de hand hebben.

"Wat we dragen, vertelt veel over de manier waarop we naar onszelf kijken, hoe we ons voelen en de boodschappen die we daarover, vaak onbewust, uitzenden."

Zo vertelde me onlangs een cliënte hoe ze als jonge vrouw erg zwaar was. Ze voelde zich daar slecht bij en ging de hele tijd in allesverhullende tenten gekleed. Ze wou het liefst dat niemand in haar een vrouw of potentieel lief zag. Als dik kind werd ze gepest, waardoor ze als jongvolwassene als de dood was voor afwijzing. Ze koos voor een gastric-bypassoperatie, werd een slanke vrouw die plots enorm veel positieve aandacht kreeg. Ze vond het verwarrend, want plots kon ze dingen aan waarvan ze voorheen alleen maar droomde. Ze ging een tijdje voor heel uitdagend en sexy en kreeg vooral avances in die richting. Ze wou niet beschouwd worden als een stoeipoes, maar had door dat dit de boodschap was die ze uitzond en ze veranderde drastisch van stijl. Van zichzelf verschuilen uit angst voor afwijzing over uitdaging en verleiden om dat kleine gevoel te compenseren naar een lichaamsbeeld en -taal die nu in overeenstemming is met hoe ze zich voelt: de moeite waard.

Terughoudenheid
Ook zie ik vaak vrouwen die steevast gaan voor 'comfortabel' en er dan heel unisex bijlopen. Een nietszeggende broek, een nietszeggende trui en even nietszeggende schoenen. Onder zo'n kleding- en stijlkeuze herken ik vaak een terughoudendheid om zich ten volle als vrouw te profileren. Vrouwelijk wordt dan geassocieerd met pleasen, met verleiden en bijgevolg ook met kwetsbaarheid, met de mogelijkheid om afgewezen te worden. Liever dan zich in dit spanningsveld te plaatsen, het risico te lopen dat de ander je toch niet aantrekkelijk vindt, wordt gekozen voor een ‘veilig', niet-vrouwelijk voorkomen. Dat zorgt er alleszins voor dat er in een man-vrouwcontact moeilijker verbinding tot stand komt.
Bij mannen uit zich dat dan al eens onder de vorm van een manifeste desinteresse voor alles wat voorkomen en kleding betreft. 'Ik ben daar niet mee bezig', is dan vaak het antwoord dat ik krijg op 'hoe belangrijk is voorkomen en kleding voor je'. Ook daar zit onder die 'grijze', onopvallende laag textiel een angst om gezien te worden, boven het maaiveld uit te steken.

 

 

Mij lijkt het dan altijd belangrijk om bij jezelf na te gaan waar die angst voor visibiliteit, maar vooral voor afwijzing en dus ook voor verbinding vandaan komt. Misschien heeft het te maken met de manier waarop er in jouw omgeving over vrouwen/mannen en vrouwelijk/mannelijk gedrag gepraat of geoordeeld werd. Of met de eisen die er in het algemeen werden gesteld. Dat kan veel faalangst met zich meebrengen en een manier om met die verwachtingen om te gaan, is je er aan onttrekken door het omgekeerde te doen. Je bewust zijn van het feit dat je keuze voor ‘makkelijk en onopvallend' een diepere betekenis heeft, lijkt me al een belangrijke stap vooruit. Proberen te experimenteren met ‘andere' keuzes is dan de volgende. Dit kan je laten voelen wat de impact van kleding en voorkomen is, in je contact met anderen en hoe dit ook reflecteert op je zelfbeeld.

 

Zelfzorg
Aan het andere uiterste zie je dan mannen en vrouwen die bijzonder veel aandacht hebben voor uiterlijk en voorkomen. Tonnen geld en zeeën van tijd worden gespendeerd aan het zoeken, vinden en aanschaffen van de juiste garderobe en schoenen, aan kapper, nagelstylist of schoonheidsspecialist. Zelfzorg kan daarbij een teken zijn van zelfrespect en - vertrouwen, maar ook van onzekerheid. Het gevoel dat men zonder die kleding niet (graag) gezien zal worden, er niet zal bijhoren, over het hoofd zal gekeken worden. Bovendien vervalt men dan nogal eens in bijzonder genderstereotiep gedrag: als vrouw moet je er dan altijd sexy uitzien, als man stoer en krachtig. Het hele zelfbeeld, gevoel van eigenwaarde wordt dan aan dat uiterlijk beeld opgehangen.

Op zijn best kiezen mensen voor kleding die hen een goed gevoel bezorgt én hun uiterlijke troeven in de verf zet. Of we het nu willen of niet, leuk vinden of niet: de kleding maken zeker voor een stuk de man/vrouw, het oog wil ook wat en een mooie verpakking helpt bij het tot stand komen van een eerste contact.

 

Daten met een checklist

Kan je daten leren?
Honderden singles hebben zich aangemeld voor het grote speeddate-event van Vind je lief: sommigen gewoon nieuwsgierig, anderen zenuwachtig en zoekend. Heel vaak kreeg ik de vraag: hoe pak ik dat nu het beste aan, zo een eerste contact? Hoe kan ik oordelen op drie minuten, de tijd die ze kregen om kennis te maken, of iemand bij me past? 'Dat kan je niet en dat moet je dan ook niet proberen', antwoordde ik op de laatste vraag. Ik voegde er direct aan toe dat een aanpak die er op gericht is een checklist te overlopen, in deze context, gezien de beperkte tijd, niet haalbaar is. Meer nog: dat dit soort aanpak nooit deugt.

"Ik zoek een partner met dezelfde interesses"
Heel vaak merk ik in mijn praktijk dat mensen een (potentiële) partner aftoetsen aan het aantal gelijkenissen met zichzelf. "Wie past bij mij?" wordt gelijkgesteld aan "wie heeft dezelfde interesses?". Maar die redenering klopt niet: goed op elkaar zijn afgestemd, heeft immers weinig te maken met dezelfde interesses delen. Het is niet omdat zij afgelopen weekend op Tomorrowland stond en jij een aantal weken eerder op Werchter, dat het tussen jullie nooit wat kan worden.

Dat we vandaag zo gefixeerd op zoek zijn naar een identieke wederhelft heeft volgens mij veel te maken met onze gewijzigde datinggewoontes. Vroeger leerden mensen elkaar meteen als totaalpakket kennen. Je kwam iemand tegen op café of op een fuif. Elkaar zien, en de datingcontext vielen meteen samen. Dat is nu niet meer het geval.

Datingmoeheid
Daten via datingsites, Tinder en aanverwanten heeft een geweldig voordeel: je vist in een schier eindeloze vijver van kandidaten. Dat lijkt op het eerste gezicht een troef: hoe meer mogelijkheden, hoe groter toch de kans dat de ware er tussen zit. Toch hebben deze systemen ook een groot nadeel. Het is duidelijk dat we als mens niet in staat zijn om ons op zoveel mogelijkheden af te stemmen. Het put ons uit, maakt ons datingmoe. We geraken gefrustreerd en proberen de stress van het daten in te perken.

Dat kunnen we door 'zakelijk' te beginnen selecteren, op basis van een checklist. Op die manier proberen we het mogelijks ontstaan van gevoelens, wat oncontroleerbaar is, toch te controleren. Niemand wil tientallen dates die tot niets leiden. Voor we met iemand afspreken, maken we daarom een voorselectie, op basis van "gewenste gelijkenissen", zoals hobby's of interesses.

 

 

Daten met een checklist?
Datingwebsites en apps als Tinder spelen bovendien op die redenering in. Je baseert je eerste indruk van iemand op een foto, en in het beste geval ook op een lijstje interesses, dat je kan aftoetsen aan je vereisten.

Slaagt een kandidaat in die eerste voorselectie, dan spreken we af. Opnieuw vertrekken we evenwel van dat lijstje, bij gebrek aan een andere context. We gaan die vereisten tijdens een date dan aftoetsen. Dat is goedbedoeld, maar het geeft je gesprekspartner meestal het gevoel op een sollicitatiegesprek te zitten en jou na afloop dat het geen echt gesprek is geweest en het dus niets zal worden. Mogelijks was die date voor jou niet de ware, maar mocht het wel zo zijn, dan verpruts je met een dergelijke aanpak de start van ander verhaal.

Want met 'identiek' zijn, heeft het slagen van een contact en bij uitbreiding van een relatie, niets te maken. Altijd opnieuw gaat het over het opbouwen van een connectie, het vinden van een emotionele klik en die komt er niet omdat zij skiet en hij ook.

Op zoek gaan naar een emotionele connectie is eigenlijk niet zo moeilijk, want we zijn allemaal mensen die relaties proberen op te bouwen. De cruciale voorwaarde om die band met iemand op te bouwen, is je open en ontvankelijk opstellen. En dat staat haaks op het overlopen van een checklist.
 

 

Een heel mooi voorbeeld van hoe je dat kan doen, is de aanpak van Guy. Op het speeddate-event zie je wat connecteren is: niet bezig zijn met jezelf, of je wel de juiste dingen zegt, goed zit, goed overkomt, maar je focus volledig leggen op de ander. Dat doe je door eenvoudige dingen te zeggen (ik zag je daarjuist, ik vind de kleur van je jurk leuk, hoe voel je je bij dit event) en ook vanuit je lichaamstaal interesse te tonen.

Door je te concentreren op de ander doe je dat trouwens zo goed als automatisch. Op die manier ontstaat er een gevoel van gemeende interesse in de beleving van de ander. Daardoor voelt die ander zich welkom, gezien, gerustgesteld. Het delen van informatie over wie ik ben, wie jij bent, komt daarin dan duidelijk op de tweede plaats.

Beperk online contact
Kunnen we dat connecteren ook toepassen op een datingsite, een app? Het is natuurlijk moeilijk om software te ontwikkelen waarmee je kunt nagaan of iemand, los van jullie verschillende bezigheden en interesses, een geschikte levenspartner kan zijn. Daarom raad ik iedereen aan om het online contact te beperken, zo snel mogelijk in het echt met iemand af te spreken en uiteraard op zo'n afspraak geen lijst met eisen af te vinken.

Elke formule is geschikt om mensen te leren kennen. Het belangrijkste lijkt mij, na jaren ervaring, zo snel mogelijk in het echt af te spreken en daar te ervaren of een emotionele band tot de mogelijkheden behoort. Dat kan je het best door je wensenlijst basic te houden en je voor de rest vooral open te stellen voor de kansen die zich aanbieden. Hou daarbij in het achterhoofd dat niet zo sexy en aantrekkelijk is als gemeende interesse tonen, niet interessant zijn.

 

Wat is bindingsangst?

Wat is bindingsangst?
Het woord zegt het uiteraard zelf: de persoon in kwestie heeft angst, schrik om tot verbondenheid te komen. In die zin is bindingsangst een hechtingsproblematiek. Intimiteit, verbondenheid, kwetsbaarheid wordt als iets onaangenaams ervaren en dus uit de weg gegaan. Aan de basis van bindingsangst ligt de angst om afgewezen te worden, om niet te voldoen. Door je niet afhankelijk te maken van een ander, door je niet kwetsbaar op te stellen, door intimiteit te vermijden, zorg je ervoor dat afwijzing je niet kan overkomen. De prijs die je betaalt is eenzaamheid. Want laat daarover geen misverstand bestaan: wie bindingsangst heeft, wil meestal wel degelijk graag een relatie, maar vindt het moeilijk om ze aan te gaan, uit te bouwen, te bestendigen.
Bindingsangstig relatiegedrag dekt een heel brede lading en komt in tal van verschijningsvormen: soms heel open en duidelijk, soms gemaskeerd. Ook de oorzaken van bindingsangstig gedrag kunnen heel divers zijn.

Kindertijd
Heel vaak zien we dat mensen met bindingsangst niet zo een fijne ervaringen hebben gehad met intimiteit en kwetsbaarheid. Sommige ervaringen gaan terug naar de kinder- en jeugdtijd. Daar ontstond dan de duidelijke overtuiging dat uiting geven aan gevoelens en behoeftes zwak is, niet goed is en bijgevolg ook zorgt voor afwijzing.
Vaak werd er bij het uiten van nood aan troost, verbondenheid, zorg, afwijzend gereageerd (komaan, dat kan je zelf wel, gedraag je niet als een klein kind, flink zijn...). Een kind voelt zich op zo een momenten dan extra klein en wijzigt mettertijd ook zijn gedrag. Het leert af om uiting te geven aan wat moeilijk is en mettertijd leert het zelfs af om die moeilijke dingen te voelen.

Trauma
Kwetsbaarheid gaat dan ondergronds en wordt vermeden. Soms ontstaat bindingsangst doordat mensen traumatische verlieservaringen ondergaan: het verlies van een ouder of belangrijke zorgfiguur, een aanhoudende stresssituatie thuis (ernstige financiële zorgen bijvoorbeeld), een lange periode van ziekte of isolement.
Op volwassen leeftijd merken we vaak vormen van bindingsangst omwille van negatieve relatie-ervaringen (bedrog, breuk...), maar ook bij veel opeenvolgende verlieservaringen. Onder oudere mensen is het percentage mensen met bindingsangst aanzienlijk hoger dan onder jongeren.

Verschijningsvormen
Bindingsangst komt voor in sterke en milde vormen. Allemaal hebben we trekken van bindingsangst, omdat niemand van ons bij perfecte ouders opgroeide, het leven niet perfect is, we allemaal verliezen ondergaan. Hoe sterk dit ons vormt of raakt heeft te maken met onze persoonlijke veerkracht. Bovendien is bindingsangst geen diagnose voor het leven.
°Bij een aantal mensen is de schrik voor intimiteit erg ingesleten, waardoor het aangaan en in stand houden van relaties een leven lang moeilijk loopt.
•Bij anderen is dat veel milder en kan een goede relatie-ervaring ervoor zorgen dat het bindingsangstig relatiegedrag mettertijd verdwijnt.

"Bindingsangst heeft veel gezichten"
Ze allemaal oplijsten is onmogelijk, maar de volgende kom ik het vaakst tegen in mijn praktijk:
•vallen op wat onbereikbaar is (waardoor er ook nooit sprake is van een relatie)
•de lat heel hoog leggen (waardoor niemand voldoet en er opnieuw nooit sprake is van een relatie)
•je leven als perfect omschrijven en een relatie zien als een kers op de taart
•devaluerend datinggedrag: je vastpinnen op details die dan een absolute sta-in-de-weg worden: de vorm van haar neus, zijn lach, een scheve tand, een manier van praten of anderen heel snel saai vinden
•twijfelen bij elke stap die kan of moet gezet worden
•heel erg gesteld zijn op de eigen tijd, de partner in wording is alleen welkom als het past
•je snel onrustig, beklemd, overbevraagd voelen
•seks en gevoelens worden gemakkelijk van elkaar losgekoppeld
•geen toekomstplannen maken
•enkel bezig zijn met studeren, reizen, werken, hobby's, waardoor het uitbouwen van een liefdesleven geen tijd krijgt
•je stoer en sterk voordoen, heel hard benadrukken dat je niemand nodig hebt (en daardoor de overtuiging toegedaan zijn dat een man bijvoorbeeld niet valt voor sterke vrouwen)

 

Remedies
Relatiegedrag, partnerkeuze is niet iets wat zomaar te remediëren valt, omdat het samenhangt met hoe we voelen en wat we voelen. Dat laatste ervaren we trouwens als 'juist', ' de waarheid', wat natuurlijk in dit geval niet zo is.

Bindingsangst is een beschermingsmechanisme dat we inbouwen om emotionele pijn te vermijden, maar dat bij het aangaan en uitbouwen van een relatie erg contraproductief is. Dit inzien is al een hele stap vooruit. Door te beseffen waarom je je onrustig voelt, beklemd, onzeker, kan je die gevoelens ook beter plaatsen en ze niet zo bepalend laten zijn in de keuzes die je maakt.

Je leert dan dat je twijfels en onrust niets te maken hebben met de kwaliteit van je contact, met de ander, maar deel zijn van wie jij bent, je angsten en dat je ondanks die angsten een contact beter een kans kan geven. Lukt het alsnog niet, dan heb je het een eerlijke kans gegeven. Mogelijks gaan je angsten evenwel liggen en bouw je wel aan een langer verhaal.

 

Verlatingsangst: ben jij er voor mij? 

Uit wereldwijd, breedschalig onderzoek rond hechting weten we dat ongeveer 20% van de volwassen populatie "angstig gehecht" is. Zij kampen in meerdere of mindere mate met wat we algemeen als verlatingsangst omschrijven.

Wat is verlatingsangst?
Verlatingsangst is een onrust, een overspoelende paniek soms, die mensen ervaren telkens als ze het gevoel hebben dat de ander er niet of onvoldoende voor hen is of als ze denken dat anderen hun relatie bedreigen.

Het heeft zijn roots vaak in de kindertijd, waarin ouders te zorgend, afschermend of verwennend waren. Daardoor werd op eigen benen staan gevoelsmatig niet aangeleerd en wordt het ook als iets beangstigends ervaren.

Ook kan het zijn dat ouders net niet beschikbaar waren of op een inconsistente manier. Kinderen proberen dan via angstig, claimend gedrag (woede-aanvallen, zich aanstellen, zich ziek of incompetent voordoen, heel veel fysieke nabijheid opzoeken) alsnog de betrokkenheid, de aandacht van de ouders te realiseren.

Verlieservaringen kunnen ook aanleiding zijn voor verlatingsangstig hechtingsgedrag: het voortijdig overlijden van vader of moeder, precaire of stresserende leefsituaties.

"Ik kan het niet alleen"
Mensen met verlatingsangst kampen met een laag zelfbeeld: ze zijn ervan overtuigd dat ze het alleen niet redden, dat ze zonder de ander het niet aankunnen. Ze zijn er ook van overtuigd dat de ander hen niet de moeite vindt, als zwak ervaart, oninteressant, wat hun angst om niet gekozen te worden of in de steek gelaten te worden, nog doet toenemen.

Verlaat me nooit
In de liefde heb je twee types angstig gehechten: zij die bang zijn niet voldoende liefde, aandacht en bevestiging te krijgen en zij die vooral bang zijn om verlaten te worden.

De eerste worden niet snel verliefd, onzeker als ze zijn over hun inschattingsvermogen van mensen en dus zeker van een liefdespartner. Ze zoeken zekerheid, duidelijkheid en willen die hebben alvorens zich open en kwetsbaar op te stellen. Ze zijn hard to get of stellen zich bij een eerste contact angstig, bevragend of zelfs hard, wantrouwig en verwerpend op. De ander moet bijgevolg veel moeite doen om hen te overtuigen van zijn of haar goede bedoelingen. In tegenstelling tot wat zij verlangen, belanden ze daardoor al eens bij de "professionele jagers": mannen of vrouwen die de jacht interessanter vinden dan de buit, de relatie. Dat zorgt dan uiteraard voor datgene wat ze wilden vermijden: zich openstellen voor iemand die hen daarna toch dumpt.

De tweede groep gaat meestal snel voor de bijl, te snel. Ze voelen om de haverklap vlinders in de buik, zien het direct zitten. Ze worden snel erg persoonlijk, hebben de neiging, als ze positieve aandacht krijgen, de ander te overladen met aandacht, attenties. Ze laten de andere niet meer los, sturen ook snel aan op een toekomst met twee.

De gezichten van verlatingsangst
Verlatingsangst, angstige hechting, heeft vele gezichten. Het is onmogelijk om een exhaustieve lijst te maken van al die verschijningsvormen, maar de volgende tref ik het meest aan in mijn praktijk:

•stelt zich in een eerste contact bewonderend, affirmerend op tegenover de ander en zal eerder zichzelf devalueren
•stelt zich afhankelijk op
•chronisch geactiveerd hechtingssysteem waardoor men in een relatie vaak het gevoel heeft niet of onvoldoende aan zijn trekken te komen
•heel grote kinderwens omdat kinderen gezien worden als een bindende relatiefactor én als een manier om ook de eigen noden aan verbondenheid en liefde stabiel in te vullen
•afwezigheid van kinderwens omdat men kinderen ziet als concurrenten in de liefde en de aandacht van de partner
•zoeken fusie, symbiose in een relatie en passen zich om die reden soms extreem aan
•hebben het moeilijk met verschilervaringen in de relatie: men wil dat de ander zoveel als mogelijk is zoals men zelf is
•heeft het moeilijk een relatie te verbreken, al is die heel slecht, uit schrik alleen achter te blijven
•gaat vaak uit van het slechtste
•neiging tot perfectionisme
•piekert veel over relaties in het algemeen
•heeft vaak het gevoel geen controle te hebben over de dingen
•voelt zich vaak overspoeld door gevoelens van onrust
•lokt conflicten uit om aandacht te krijgen
•kan zich heel dominant gedragen om zo controle te hebben over de relatie en de ander
•kunnen heel zorgzaam, attent en liefdevol zijn, maar zich ook daarin versmachtend gedragen

Tools
Verlatingsangst is, net als bindingsangst, niet iets wat je zomaar remedieert. Het is een ingesleten manier van naar jezelf, de ander, de relatie te kijken die aanvoelt als "de waarheid", als "juist".

Deze tips kunnen singles mogelijk helpen:

•probeer in een relatie rustig van start te gaan, overlaad de ander niet met aandacht, leg niet direct al je wensen en verwachtingen op tafel
•zorgzaam zijn is mooi, maar als je weet dat het ook je valkuil is, probeer dan niet te snel dat patroon te installeren
•laat de ander komen met initiatieven, laat de ander de ruimte om contact te zoeken, behoeften in te vullen, neem dingen niet op nog voor ze geuit of gevraagd zijn
•communiceer authentiek als je een snelle starter bent: verklaar jezelf van bij aanvang, geef aan dat je snel erg enthousiast kan zijn en als de ander dat als bedreigend zou ervaren, dit ook kan gezegd worden
•communiceer authentiek als je een trage starter ben: geef aan dat je tijd nodig hebt om de ander te vertrouwen en je dan pas het vermogen hebt om je helemaal te tonen
•probeer niet de gedachten van de ander te lezen, maar vraag je partner wat hem of haar bezighoudt
•kijk niet alleen naar de positieve dingen en ook niet alleen naar de negatieve
•leg niet al je eieren in de relatiemand, investeer ook in een eigen leven met vrienden en familie
•zoek manieren om je onrust beter te hanteren: mindfulness, yoga, meditatie zijn zinvolle technieken die je daarbij kunnen helpen

 

Gescheiden, wat nu?

Ook al is het vandaag 'dagelijkse kost', toch blijft een echtscheiding in het leven van iedereen die het meemaakt een bijzonder moeilijke ervaring die altijd ook een periode van rouw met zich meebrengt. Mensen hebben vaak meerdere jaren nodig om opnieuw zichzelf én een evenwicht in het leven te vinden.
Bij dat evenwicht denken velen die gescheiden zijn ook aan een nieuwe partner. Herpartneren op rijpe leeftijd is niet altijd een sinecure, al blijkt uit het recente onderzoek 'Scheiden in Vlaanderen' dat de allergrootste groep er binnen de 5 jaar na hun scheiding wel in slaagt om een nieuwe levenspartner te vinden. Wat er aan dat vinden vooraf gaat, is vaak een parcours waarin vallen en opstaan centraal staan.

Opnieuw een netwerk uitbouwen
Ben ik klaar voor een nieuwe relatie, is een vraag die ik vaak gesteld krijg. Het feit dat je je überhaupt die vraag stelt, geeft eigenlijk aan dat je je er toch op zijn minst een beetje voor openstelt én dat doet op een bewuste manier. Als je er veel in je hoofd mee bezig bent, voel je meestal ook al dat er ruimte is om iemand te ontmoeten. Een andere indicatie of je klaar bent om te daten, is de wijze waarop je in je sociaal leven staat. Heb je opnieuw zin om buiten te komen? Dingen te ondernemen? Te gaan stappen met vrienden? Dan is de kans groot dat je ook opnieuw openstaat voor liefde in je leven.

Rika: "Het niet kunnen delen, wordt vaak als een gemis ervaren."

Durven vooruitkijken
Een populaire opvatting is dat je je vorige relatie helemaal verwerkt moet hebben om klaar te zijn voor een nieuwe. Uiteraard zal een keuze in volle rouw, geen goede zijn. Maar dat je nog terug denkt aan je leven van voorheen, er nog een mix van emoties leeft, is helemaal normaal. Zolang er niemand nieuw is in je leven, is het logisch dat je nog vaak terugdenkt aan de goede dingen die geweest zijn. Bovendien merk ik vaak, dat stappen zetten op het vlak van daten, er net voor zorgt dat je dingen van dat verleden kan loslaten en opnieuw durft vooruit te kijken. Het een kan dus zeker helpen bij de verdere verwerking van het andere.

Wanneer?
Een echte timing kan ik daar moeilijk op kleven: de een staat na drie maanden verder dan de ander na tien jaar. Veel hangt immers af van waar en op welke manier je allebei stond op het moment van de breuk én van je persoonlijke draagkracht. Of je een druk sociaal leven hebt of meer geïsoleerd leeft, telt ook mee. Langere huwelijken vragen gemiddeld toch een aantal jaren alvorens mensen daar helemaal los van komen. Sommigen denken na een jaar dat ze er wel zijn, maar dan blijkt het in de praktijk toch langer te duren.

Reboundrelatie
Je moet opnieuw jezelf ontdekken, wat je wil, wie je bent los van de andere. Pas als je die invulling gevonden hebt, ben je echt rijp voor een nieuwe relatie. Wie vroeger start, heeft kans in een reboundrelatie te stappen. Die dient dan om bepaalde noden of frustraties uit de vorige relatie in te vullen en is daarom meestal geen lang leven beschoren.

Anders
Uiteraard is daten op rijpere leeftijd anders dan toen je twintig was. Je zit in een andere levensfase, hebt verantwoordelijkheden, professioneel en vaak ook tegenover kinderen... Een voordeel van maturiteit is doorgaans dat mensen beter weten wat ze willen en ook bewuster in het leven staan. Het nadeel is dat de flexibiliteit daardoor al eens wat beperkter is, men meer wikt en weegt, de dingen voorwaardelijker benadert. Ook onzekerheden allerhande eisen hun tol.

 

Zeker als je partner je in de steek liet, laat dat een deuk in het zelfvertrouwen en het vertrouwen in het andere geslacht na. Ook fysiek en seksueel zijn er al eens remmingen: men is bang om afgewezen te worden, er zijn allerlei vormen van faalangst, zal hij mij wel aantrekkelijk vinden, zal het me wel lukken als er iets van mij verwacht wordt....

En dan heb ik het nog niet over de praktische zorgen: een scheiding is vaak een aderlating, die ervoor zorgt dat niet iedereen zorgeloos kan uitgaan of reizen, gewoon omdat het budget er niet is. Voor alles alleen instaan ervaren niet weinig gescheidenen als een enorme opgave.

Niet enkel kommer en kwel
Wie de relatiemarkt met open vizier benadert, heeft ook op rijpere leeftijd zeker een goede kans om een geschikte levenspartner te vinden. Probeer daarbij niet te veel uit te gaan van lijstjes met verwachtingen. Mr(s) Perfect bestaat niet en al zal iedereen dit beamen, toch merkt ik heel vaak dat velen hem of haar zoeken. Durf je verwachtingen en je liefdesscenario's in vraag te stellen: niet elke boekhouder is saai, niet elke leerkracht bazig, je hoeft het niet altijd te weten op het eerste gezicht....Neem je tijd om anderen te leren kennen en gun hen ook de tijd om zich te laten kennen. En geef vooral niet te snel op. Rome werd niet in 1 dag gebouwd, dat geldt ook voor je liefdesleven.

De ideale partner

 

De valkuilen
Nogal wat mensen denken de witte raaf te treffen: een nieuwe partner moet dan alle eigenschappen in zich dragen die de vorige niet had en ook nog eens alles goed maken wat er in de vorige relaties niet zo goed liep. A recipy for disaster, zoveel is duidelijk. Zoek niet naar wat makkelijk lijkt, een witte raaf zonder al te veel bagage die jouw verhaal en verantwoordelijkheden helemaal voor lief neemt. Niemand past als een puzzelstuk in jouw puzzel, bijna niemand wil ook dat puzzelstuk zijn.

Opnieuw starten is een nieuwe puzzel leggen, heel vaak hebben we het over een nieuw samengesteld gezin met kinderen die niet altijd dezelfde leeftijd en dito verlangens hebben, die elk uit een ander nest en opvoedingsklimaat komen en jouw nieuwe partnerkeuze niet noodzakelijk op applaus zullen onthalen. Het betekent ook twee levens in elkaar knutselen voor wat betreft tijd. Als je dit beseft, pas je je verwachtingen aan en weet je dat een relatie op deze leeftijd er anders uitziet dan als je 20 ben. Het kan allemaal erg mooi zijn, maar het kost doorgaans meer moeite om je nieuwe leven op het juiste spoor te krijgen en houden.

Met deze tips lukt het wel:
•Maak kenbaar dat je single bent en open staat voor een date. Dat je zoekende bent, valt nu eenmaal niet op je gezicht te lezen.
•Overwin je trots en spreek je netwerk van vrienden, kennissen of collega´s aan; geef aan dat je open staat voor suggesties van hun kant
•Probeer niet te kritisch te zijn bij de suggesties die je vanuit je omgeving krijgt: misschien valt het tegen, dat is geen ramp, maar het kan evengoed heel goed meevallen; doe iets met de kansen die op je pad komen.
•Zet sociale netwerken in. Op Facebook bijvoorbeeld kun je aangeven dat je single bent, maar ook je interesses zoals muziek, films, lezen, sport..., zodat je sneller iemand met een gelijkaardig profiel kan 'tegenkomen'. Niet alle reacties zullen gepast zijn, maar het is aan jou om ze te selecteren.
•Datingsites, app's, een relatiebureau, ze kunnen je zeker helpen bij het uitbreiden van je kansen; elk systeem heeft voor- en nadelen; probeer bewust te kiezen voor een systeem dat bij je past.
•Sluit je aan bij een club of vereniging, boek een singlereis.
•Durf mensen aan te spreken: op de tram of de trein, in een wachtende rij...Wie dit regelmatig doet, vergroot zijn kansen, maar vooral ook zijn zelfvertrouwen, wat je kansen op goede contacten sowieso doet toenemen.
•Laat je niet ontmoedigen door een paar slechte ervaringen. Deel je ervaringen met een of meerdere intimi die je kunnen steunen als je daar nood aan hebt. Beschouw het op een positieve manier als een avontuur.
•Even datingmoe? Trek je terug, zorg ervoor dat je je goed gevoel en ontvankelijkheid terug vindt. Dat kan alleen door periodes niet te daten. En nadien met hernieuwde moed te herbeginnen...

 

Waarom val ik op foute mannen of foute vrouwen?

Foute man of vrouw bestaat niet
Heel vaak hoor ik in mijn praktijk: ik val altijd op de foute man/vrouw. Hoe kan ik dat veranderen? Mijn antwoord is dan telkens dat er niet zoiets bestaat als ‘de foute man' of 'de foute vrouw', maar dat er vooral foute relatiepatronen en -keuzes zijn. Het eerste gaat uit van een eenzijdige verantwoordelijkheid bij wat mis loopt. Bijvoorbeeld, hij of zij vertoont onaangepast gedrag.

Eigen keuze?
Het tweede wijst erop dat de controle over onze partnerkeuze bij onszelf ligt, we dus niet afhankelijk zijn van de ‘grillen van de liefde'. Nogal wat mensen gaan ervan uit dat ze bij toeval op iemand verliefd worden. Dat is niet zo. Allemaal vertonen we een patroon in onze relaties. Als mens leren we allemaal wat liefde is bij onze eerste zorgfiguren, meestal onze ouders. De manier waarop zij met ons hechting, emotionele binding tot stand brengen, de manier waarop zij voor ons zorgen, tegemoet komen aan onze noden en behoeftes, is de basis voor al onze latere relaties. Die hechtingsstijl komt nadien het sterkst tot uiting in onze liefdesrelaties, bij onze partnerkeuze. Daar herhaal je in grote mate de patronen die je thuis meegekregen hebt.

Tenslotte geef je die hechtingsstijl weer door in de relatie met je kinderen, de derde, echt diepgaande binding in ons leven. Kijk je naar de manier waarop mensen in relaties gaan staan, wat hun gevoeligheden, tekorten en diepe verlangens zijn, dan heb je ook de sleutel tot de machtstrijd binnen relaties. Neem nu de vaak gehoorde klacht bij koppels dat een van hen te veel zaagt of de ander niet wil luisteren. Dat wordt dan al eens gezien als typisch vrouwelijk of mannelijk gedrag en dan volgen meestal tips in de zin van ‘spreek hem aan op het juiste moment'.

"Maak er geen strijd van"

 

Op een dieper niveau gaat het vaak over andere dingen. Zij heeft dan veel nood aan bevestiging, aan aandacht, hij juist aan tijd voor zichzelf, aan vrijheid. Hij ervaart haar nood aan het delen van emoties dan als verstikkend, zij ziet zijn nood aan ‘zijn ding doen' als haar afwijzen, haar niet graag zien. Op die manier trekt er zich een machtstrijd op gang, met als inzet: hoe krijg ik de ander zo ver dat hij of zij tegemoet komt aan mijn diepste noden, aan de tekorten die ik vanuit mijn opvoeding heb ervaren. Zodra we dat kunnen inzien, dat we in relaties niet met elkaar in strijd gaan omdat we te verschillend zijn, maar om de liefde te krijgen zoals we ze graag willen, wordt er veel duidelijk.

Onze partnerkeuze zegt veel over onszelf
Vanuit de rolmodellen (ouders, opvoeders...) die we als kind aangereikt krijgen, vanuit onze ervaringen in vriendschappen, eerste liefdes...vormen we een soort van mentale mal die maakt dat we wel op pakweg Jef en niet op Piet verliefd worden. In die zin zegt onze partnerkeuze veel over onszelf. De vraag ‘Hoe vermijd ik foute mannen/vrouwen?' vervang je dan ook beter door ‘Waarom val ik op foute mannen/vrouwen?' In essentie vallen we op de tekorten van de ander, niet op zijn positieve eigenschappen en we doen dit omdat het ook onze eigen tekorten zijn.

 

Wie bijvoorbeeld altijd op dominante haantjes valt, kampt vaak met een laag zelfbeeld, worstelt met onzekerheden. Hij oogt dan zelfzeker, prijst haar aanvankelijk de hemel in, zet haar op een voetstuk (wat je als onzekere vrouw een goed gevoel geeft), maar overschrijdt daarin ook de grens van wat door een vrouw met een gezond zelfbeeld als ‘aangenaam' wordt ervaren. Dat grensoverschrijdend gedrag gaat nadien ook andere richtingen uit: zij wordt gemanipuleerd en in een gouden kooi gezet, gecontroleerd, ze mag zichzelf niet meer zijn...

Het gekke is: hoe stoer hij ook lijkt, zijn controledrang komt eveneens voort uit onzekerheden. Door ons te verbinden met iemand met dezelfde angsten en problemen, hopen we, vaak onterecht, die tot een oplossing te brengen, hopen we om vanuit dit conflict te groeien als persoon.

Die keuze verloopt grotendeels onbewust, maar door te kijken naar de relatie van onze ouders en grootouders, naar ons eigen relationeel verleden, kunnen we deze patronen detecteren.

Hoe doen we dit?
1. Ga dus na wat je aantrok in je foute ex-partners en waarom dat zo is. Je kan dit patroon bijsturen door aan je zelfbeeld te werken, je niet alleen door je angsten en behoeften te laten leiden.

2. Een goed zelfhulpboek kan je daarbij al een heel eind vooruit helpen. Besef vooral dat het niet hopeloos is. Dat is het mooie. We groeien en evolueren elke dag, vanuit nieuwe ervaringen, relaties. Want dat geef ik eveneens vaak aan: geen betere therapie dan je te verbinden met iemand die je emotioneel doet groeien, weg van oude patronen. Dat klinkt wollig, maar is het geheel niet. Heel vaak gaat het trouwens om te leren onze onzekerheden te zien, wat ze met ons doen en om ze ook bespreekbaar te maken, toe te lichten op momenten dat ze ons leiden naar niet zo constructief relatiegedrag.

Voorbeeld: Neem nu een jaloerse vrouw die zich aanvallend en eisend gedraagt en een man die zich terugtrekt achter zijn computer of in een even heftige verdedigingskramp schiet. Dat ze een conflict hebben is niet altijd te vermijden of moet zelfs niet vermeden worden, hoe ze het nadien er samen over hebben is wel belangrijk. Dat zij kan inzien dat haar jaloersheid geen echte grond had en vooral dat wat ze op dat moment wou horen was 'maak je geen zorgen, ik kies voor jou, ik ben er voor jou'. En dat hij kan inzien dat verdedigen of zelf aanvallen het alleen doet escaleren, maar dat als zij aanvalt, hij zich klein voelt, afgewezen, alsof hij het weer eens niet goed heeft gedaan, niet zichzelf kan of mag zijn. En ze vanuit die inzichten bij een volgend conflict sneller naar deze essentie kunnen gaan.

3. Harder zoeken tot je de juiste, de ideale vindt, is dus niet de boodschap. Beseffen wat er emotioneel meespeelt bij onze partnerkeuze is dat wel. Kijken hoe onze liefdesgeschiedenis mee bepaalt op wie we verliefd worden en vooral hoe we na de verliefdheidsfase met meer inzicht en vaardigheid onze relationele valkuilen, eigen aan elke relatie, kunnen aanpakken.

 

Kiezen met hart of hoofd?

Gevoel volgen?
Leg aan je omgeving een van je levensdilemma's voor en je krijgt gegarandeerd als advies 'volg je gevoel'. Ook in de liefde is het zowat de vaakst gegeven raad. Aan de basis van dit advies ligt de gedachte dat onze gevoelens niet liegen en handelen in overeenstemming met je gevoelens de weg naar geluk betekent.

Eenvoudiger dan het klinkt
Dat het niet zo eenvoudig is als het klinkt, daarvan kunnen al die mensen getuigen die al zo vaak bij keuzes hun gevoel volgden, maar toch telkens bedrogen uitkwamen. Want de keuze voor die foute man of vrouw, werd die niet volledig ingegeven door gevoel? Was het niet net door het gevoel te volgen, dat ze telkens in relaties belandden die net niet gelukkig maken? En betekende de oplossing dan: rationeler kiezen?

Wanhoop
Het is een gesprek dat ik al met heel veel mensen voerde. En telkens ze bij dat 'rationeler kiezen' uitkomen, zie ik een soort van wanhoop in hun ogen. De idee afscheid te moeten nemen van 'gevoel' bij de start van een relatie, het valt doorgaans erg zwaar. Gelukkig kan ik dat telkens counteren. Dat ik niet pleit voor een rationele keuze, het zelfs helemaal niet opportuun vind, maar wel suggereer zich open te stellen voor een gevoelsmatig bewustere keuze.

 

Wat is gevoel?
Meestal heb ik het dan uitgebreid over de betekenis van gevoel. We bekijken dan in detail wat gevoel voor iemand juist inhoudt. Heel vaak hoor ik dan verhalen van 'ik weet het direct', 'zodra ik haar zie, voel ik het', 'al bij de eerste aanblik moet hij mij iets doen' en nog veel varianten op dit thema. Nogal wat mensen hebben zelfs een duidelijk beeld voor ogen: hij moet groot en breed zijn en donker haar hebben of ze moet lang haar hebben want vrouwen met kort haar, dat zijn geen echte vrouwen.

 

Ik leg dan uit dat dit gaat over een 'reactief gevoel' wat impulsief en oppervlakkig tot stand komt, vanuit een eerste aanblik, maar vooral vanuit een sluimerende nood om bepaalde tekorten in ons gevoelsleven snel te lenigen (ik wil een stoere kerel die er altijd voor mij is als sterke schouder of ik heb nood aan een zorgzame, vrouwelijke vrouw). Ik leg ook het verschil uit met het gevoel dat tot stand komt vanuit verbinding, vanuit een emotionele connectie die we niet maken bij een eerste aanblik, maar nadat we de ander hebben leren kennen, er echt contact is geweest.

"In 'normale' omstandigheden maakte de man geen schijn van kans bij haar"
Een heel mooi voorbeeld van dit laatste zagen we zowel bij Jill als Erik in Vind je lief. Zo vond Jill dat Bart niet haar type was. In 'normale' omstandigheden maakte de man geen schijn van kans bij haar. Nu trekt ze er een dag mee op, ontdekt ze dat haar eerste beeld niet klopt, hij op veel vlakken heel goed bij haar past én bovendien bij haarzelf dat ze ook gevoelens kan krijgen op het tweede gezicht. En Erik ondervindt dat vrouwen met kort haar, heel lief, warm en zorgzaam kunnen zijn en dat beeld na zo een ervaring ook in zijn hoofd bijgesteld geraakt.

Doorleefde gevoel
Dat tweede, doorleefde gevoel is er bij beiden gekomen door af te stemmen en te ervaren hoe de ander op je afstemt. Dat gevoel is wel een zinvol richtsnoer in het liefdesleven. Het leidt misschien niet altijd tot een relatie, maar het zorgt er wel voor dat je leert dat heel veel scenario's je naar de liefde kunnen leiden. Soms gaat het snel en direct, zoals bij Guy en Nele, soms als een diesel die op dreef komt zoals bij Jill en Bart.

 

De gevoelsconnectie
Wie altijd vanuit het impulsieve gevoel keuzes heeft gemaakt, ervaart dat als 'juist' en heeft vaak moeite met het openstaan voor de gevoelsconnectie. Soms lukt het gewoon niet, omdat ik ervaar dat mensen geen afscheid willen of kunnen nemen van die impulsieve, overweldigende manier van voelen en kiezen. Er zit immers zoveel meer in van het Hollywoodverhaal en al is the end zelden happy, men kan of wil het niet opgeven. Soms willen mensen dat wel, bewust. Ze beseffen dan dat de strategie die ze tot dan toepasten, altijd opnieuw dezelfde uitkomst had en dat het aanpassen van de strategie voor hen de juiste weg lijkt. In deze is niets goed of fout. Het inzicht verwerven dat 'ons' gevoel niet altijd leidt naar de juiste levenskeuzes, kan al veel mildheid genereren, voor onszelf en anderen.

 

Droom jij van een leven met kinderen?

Eigen aan het leven
In wezen is voortplanting nog altijd de reden van ons bestaan. Er is niks zo primair als een kinderwens. Mensen die kinderen hebben, zien hun nageslacht dan ook als de zin van hun bestaan. Toch is er een groeiende groep die bewust kiest voor een kinderloos leven. Sommigen maken die keuzes door ervaringen in hun jeugd. Ze zien het vaak als een onmogelijke opdracht. Dat kan zijn omdat ze uit een gezin met een klassiek rollenpatroon komt. Als men thuis gezien heeft hoe weinig vrijheden het leven als moeder met zich kan meebrengen, schrikt dat soms af.

"Je partner kun je kiezen, bij een kind heb je daar geen controle over"
Als vrouwen of mannen het ouderschap als iets beklemmend ervaren, kiezen ze vaak om het niet te doen. Het is ook ergens een vorm van bindingsangst. Je partner kun je kiezen, bij een kind heb je daar geen controle over. Er is ook een groep die het uit een positieve overweging doen. Die mensen wegen bewust af wat ze willen in het leven: reizen, een goede job, veel tijd voor zichzelf.

Van uitstel komt afstel
Het zijn vaak hoogopgeleiden die de combinatie van een drukke job en de zorg van een kind als een moeilijke evenwichtsoefening beschouwen. Veel mannen en vrouwen stellen hun kinderwens uit en van uitstel komt al eens afstel. Die mensen moeten vaak aanhoren dat ze egoïstisch zijn. Maar iedereen die al dan niet voor kinderen kiest, doet dat voor zichzelf en daar is niks mis mee. Toch zal dat taboe nooit volledig verdwijnen.

Het is een discussie die veel emoties losmaakt. Vooral wanneer een vrouw zegt dat ze niet voor kinderen kiest, zien andere vrouwen dat vaak als het volledig afwijzen van hun vrouw zijn en automatisch ook als afwijzing van hun keuze om voor kinderen te gaan. Voor je veertigste kan je kinderwens nog heel erg kantelen. Dat toont nog eens dat het een instinctmatig, diep verlangen is dat zelden helemaal afwezig is. Zelfs bij vrouwen die resoluut voor een leven zonder kinderen kiezen, is er een kinderwens in latente vorm aanwezig.

 

Partner- en kinderwens
Voor het merendeel onder ons is het de evidentie zelf: je vindt een lief, gaat samenwonen, nadien vaak ook trouwen en er komen kinderen. Toch lukt dit niet voor iedereen op jonge leeftijd. Een almaar groeiende groep van mannen en vrouwen settelt zich niet als twintiger, maar probeert die stappen pas later te zetten.

Daarvoor zijn verschillende redenen:

•men was er voorheen niet klaar voor
•men investeerde in studeren/werk/reizen
•er was een relatie maar die bleek uiteindelijk toch niet de juiste te zijn

Dit zorgt ervoor dat een groeiende groep van late twintigers en dertigers, maar ook jonge veertigers, zoekende is naar een levenspartner vanuit de verwachting om met die persoon ook een gezinswens ingevuld te krijgen.

Van een leien dakje loopt dat zeker niet altijd. Zoals veel singles op die leeftijd ervaren, is het potentieel aan ongebonden levenspartners minder groot én is het ook moeilijker om met hen in contact te komen. Bovendien loopt zo een kennismakingstraject niet altijd van een leien dakje.

Thirtysomething singles
Nogal wat singles die 'thirtysomething' zijn, ervaren zichzelf en anderen als moeilijk. Je kan het ook anders formuleren: men weet meestal heel goed wat men wil, maar dat zorgt er natuurlijk voor dat je allebei duidelijk hetzelfde moet willen. Tegenstrijdige verlangens zijn dus vaker spelbreker dan op jongere leeftijd, waar dat allemaal nog niet zo duidelijk vast ligt. Al dan niet een kinderwens hebben, is zo een belangrijk thema.

Zo stel ik vast dat bij dertigers en veertigers mannen gemiddeld wat terughoudender zijn dan vrouwen als het om kinderen gaat. Ze zijn bang om 'gebruikt' te worden door een vrouw die haar kinderwens in vervulling wil zien gaan. Hoe harder zo een vrouw dan laat merken dat ze een kind wil, hoe groter die angst wordt en hoe luider hij 'nee' roept. Al zijn er zeker ook omgekeerde scenario's waarbij mannen al binnen het eerste uur van een afspraakje te kennen geven dat ze niet snel genoeg papa kunnen worden.

Logisch dat de andere dit als heel beklemmend ervaart, het gevoel krijgt dat het in wezen alleen daarom gaat: een partner om ouder te worden. Men voelt zich dan niet gekozen om wie men is, maar omwille van de rol die men kan spelen bij het invullen van de levensverlangens van de ander. Geen fijn gevoel dat er meestal voor zorgt dat er andere kant afgehaakt wordt.

Maar wanneer haal je dit onderwerp dan als je kennis maakt met iemand?
Niet op de eerste date, dat is duidelijk, maar ook niet na een jaar. Over sommige dingen in een relatie kan je water bij de wijn doen: waar je gaat wonen, welke auto je koopt,... Over kinderen krijgen kun je geen compromis sluiten. Je kan geen half kind krijgen, moet er dus allebei volledig achter staan. Of dat zo is, kan je dan ook beter vroeger weten. Ik sta er nog altijd van versteld dat er mensen zijn die huwen, zonder over het thema kinderen grondig gepraat te hebben.

Als jouw wens op dat vlak tegengesteld is, levert dat gegarandeerd heel ernstige problemen op. Gewoon afwachten is dan ook geen optie. Bovendien is het aspect tijd als iets rijpere single een cruciaal gegeven. Tijdens de eerste maanden komt het onderwerp dan ook best op tafel. Het maakt immers inherent deel uit van je partnerkeuze en je moet in je prille geliefde een potentieel goede vader of moeder zien als je zelf ouder wil worden.

 

Veel te snel, verlatingsangst
Te snel uiting geven aan je verlangen om kinderen te krijgen, heeft zoals gezegd meestal een averechts effect. De ander ervaart het als verstikkend en krijgt ook het gevoel alleen te dienen om een op voorhand vastgelegde rol in te vullen. Dat mensen het thema zo snel en krampachtig aankaarten hangt samen met een verlangen om zo snel mogelijk in te schatten of de ander een mogelijke partij is en zich dan pas kwetsbaar en open op te stellen. Het maakt deel uit van daten met een checklist en dat werkt niet.

Misschien, ooit: bindingsangst
Wie heel lang het antwoord op de kinderwensvraag schuldig blijft, heeft meestal schrik om zo een stap te zetten. Uiteraard zijn er mensen bij wie kinderen krijgen een latent verlangen is, afhankelijk van het verloop van hun relatie, en dan zullen zij dat ook zo uitspreken. Er zijn er die het niet weten: het is niet neen, niet 'als', maar 'misschien', 'later'. Zoals met andere engagementen hebben ze het moeilijk met het maken van een keuze, het aangaan van een blijvende verbintenis. Wie na verloop van tijd geen antwoord wil of kan geven, zegt eigenlijk 'neen' of op zijn minst 'niet met jou' en daaruit trek je dan ook best je conclusies.

Voor wie twijfelt
Vaak krijg ik rijpere mensen over de vloer, eind de dertig, jonge veertigers, die erg twijfelend zijn. Is het nog iets voor mij? Kan het nog op mijn leeftijd?
Zo kreeg ik enige tijd geleden van een 45-jarige man de vraag of het een goed idee was om met zijn vriendin van 40 nog de stap richting een kind te zetten, iets wat zij heel graag wou. Ik antwoordde hem toen het volgende:

Op rijpere leeftijd fundamentele levenskeuzes maken verloopt helemaal anders dan op jonge leeftijd. Kiezen voor een kind is zo'n levenskeuze, zeker als je nog geen kinderen hebt. Waarom? Met de jaren worden mensen duidelijk behoudsgezinder, gehecht als men is aan wat men kent en verworven heeft. Maar ook: men is minder impulsief, weegt voor- en nadelen af, schuwt meer en meer risicogedrag.

Je zou kunnen zeggen dat men met de jaren een beetje angstiger wordt, meer ook de nadelen ziet, niet alleen het potentieel. Vermoedelijk was zo'n houding je al een beetje eigen, gezien het feit dat je nu voor het eerst samenwoont en kinderen overweegt. Heel vaak zie ik in mijn praktijk dat wie op jonge leeftijd bepaalde beslissingen niet nam, alles inzette op werk en zelfontplooiing, moeite heeft met keuzes die als definitief aanvoelen.

Men twijfelt en stelt uit, vanuit de geruststellende gedachte dat uitstel geen afstel hoeft te zijn. Die gedachte is er nu niet meer, ook niet meer bij je vriendin. Uitstel nu zou immers zo goed als zeker afstel betekenen. Kiezen is dus de enige mogelijkheid. Spijtig genoeg is er niemand die je hierin echt kan adviseren. Lijstjes opmaken met pro's en contra's werkt niet: het zal alleen je twijfel doen toenemen.

Zelfontplooiing
Angst voor de verantwoordelijkheden die het ouderschap met zich meebrengt, vind ik heel normaal, ja zelfs iets positiefs. Het wijst erop dat je deze stap niet onbezonnen zou nemen. Maar uiteindelijk is het voor iedereen een sprong in het ongewisse. Kinderen toelaten betekent sowieso controleverlies aanvaarden én voldoende vertrouwen hebben in jezelf om daarmee om te gaan. Het betekent net daardoor ook persoonlijke groei, nieuwe domeinen van jezelf ontplooien, jezelf tegenkomen op moeilijke en zware momenten, loslaten. Het is winst én verlies.

Twijfel is deel van wie je bent
Het belangrijkste in dit verhaal vind ik de relatie tussen beiden. Is er voldoende wederzijds vertrouwen en openheid? Is er sprake van een bevredigende intimiteit, van betrokkenheid? Kunnen jullie eerlijk praten? Durven jullie jezelf kwetsbaar op te stellen tegenover elkaar? Zien jullie elkaar graag? Als die basis er is, lijkt het mij dat er voldoende aanwezig is om de sprong te wagen, ongeacht jullie leeftijd. Aanvaard in deze dan dat twijfel deel is van wie jij bent, van dit soort keuzeprocessen in je leven.

Het feit trouwens dat je je carrière onlangs ondergeschikt maakte aan je privéleven vind ik sprekend en zegt veel over waar je prioriteiten nu liggen. Bedenk verder dat massa's mensen van deze ouderdom voor jullie de sprong naar ouderschap waagden, met ongetwijfeld gemengde gevoelens. Ouderschap op deze leeftijd vervult het merendeel (en dat is inderdaad niet iedereen) met dankbaarheid, een intens gevoel van geluk. Het merendeel geniet intenser dan jongere ouders van zijn nieuwe rol.

Een kind is de ultieme bevestiging van liefde
Meegaan in de kinderwens van je vriendin zal jullie relatie versterken en verinnigen. Het blijft voor een vrouw de ultieme bevestiging van liefde, onafhankelijk van het feit of die kinderwens uiteindelijk ingevuld zal worden, wat gezien jullie leeftijd geenszins evident is. Er niet in meegaan hoeft niet de doodsteek te zijn van jullie relatie, maar zal ongetwijfeld een crisis en een periode van rouw met zich meebrengen. Daarna zullen jullie als koppel nieuwe doelstellingen moeten vinden.'

 

Inzichten over de liefde

Moedige singles

15 singles op zoek naar een levenspartner hebben dat verlangen de afgelopen 5 weken op Eén met ons gedeeld. Dat vergt moed, zeker in Vind je lief. Ja, de insteek was respectvol en er was geen sprake van manipulatie. Authentieke en relevante televisie, dat moest het immers zijn. Maar op de een of andere manier maakt het de stap om deel te nemen nog moediger. Een rol spelen in een gekke datingshow is nu eenmaal minder kwetsbaar dan als mens van vlees en bloed tonen hoe jij op zoek gaat naar liefde in je leven.

Bovendien waren al deze mensen bereid om hun leven en zijn door ons onder de loep te laten nemen. Het vergt vaak al moed om dit te doen binnen de vier muren van mijn praktijk. Voor televisie deel je die niet altijd even gemakkelijke inzichten direct met de rest van Vlaanderen. Dat dit kon, met deze 15 kandidaten, was de absolute sterkte van dit zomers programma. Ze deden het op hun manier allemaal met veel waardigheid en sterkte.

 

 

Het zorgde er voor dat wat in wezen toch vooral een spelprogramma is, een tweede, diepere betekenislaag kreeg, die ik met veel interesse en zelfs gretigheid bekeek. Want al meer dan 20 jaar vertellen mensen mij over hun eerste stappen bij een date, over hun valkuilen en fijne momenten, over de dingen die moeilijk lopen of vast blijven zitten. Duizenden van die verhalen maakte ik intussen mee, van aan de zijlijn, luisterend. In Vind je lief heb ik veel van die thema's ook echt gezien.

 

Geen spectaculaire beelden, al is bijvoorbeeld voor een camera, op het eerste gezicht verliefd worden behoorlijk uniek (Guy en Nele), maar vaak kleine, banale opmerkingen, keuzes, gedragingen of uitspraken die duidelijk maakten wat er werkelijk leeft. Wat men het liefst wil wegstoppen, valt immers meestal het hardst op.

Ik zag dat bindingsangst zich op heel veel manieren presenteert:

•een relatie moet de kers op mijn levenstaart zijn
•ik heb veel ingezet op studies of reizen en ben nog nooit de juiste tegengekomen
•ik moet een wauw-gevoel hebben, anders moet het voor mij niet
•ik wil mijn ding kunnen doen, vrijheid is belangrijk

en hetzelfde opging voor verlatingsangst:
•ja, ik zie het al helemaal zitten
•hoeveel kinderen wil jij later
•wat is jouw sterrenbeeld

Onze diepste angsten, die om afgewezen te worden en die om niet bemind te worden, vertalen zich in heel veel variaties aan gedrag. En dat laatste controleren of bijsturen is veel makkelijker gezegd dan gedaan.

Want ja, de inzichten bij de kandidaten waren er vaak. 'Ik moet er meer voor durven gaan', 'Ik mag het niet te snel willen'...in de praktijk zag ik hen na 5 minuten net dat gedrag stellen dat hen voorheen al altijd parten speelde. Het bevestigde me nogmaals in de overtuiging dat bij onze partnerkeuze diep sporende patronen heel bepalend zijn.
Met welke inzichten kunnen we deze 5 weken afsluiten?

1. "De single" bestaat niet
Er zijn heel veel mensen single en voor elk van hen is dat een ander verhaal. Elk van hen ervaart dat ook anders; weten dat er niet zoiets is als 'de single', net zomin als 'de man' of 'de vrouw'. Dit lijkt mij een belangrijke verworvenheid.

2. Liefde op het tweede gezicht is mogelijk

 

Je openstellen voor een relatie vergt een vorm van overgave die vaak in de weg staat door allerlei vormen van bindings- of verlatingsangst. Deze zorgen ervoor dat de start van een relatie niet altijd van een leien dakje loopt, maar hoeven zeker geen belemmering te zijn voor het verder uitbouwen ervan. Essentieel is de bereidheid jezelf en de ander hierin met enige mildheid te benaderen en de ontvankelijkheid opbrengen om die andere ook een kans te geven op het tweede gezicht.

3. Connectie maken
Bij sommigen loopt die start net wel goed; we zagen in Vind je lief een heuse pick-up-artist aan het werk, maar we zagen eveneens dat verleiden en charmeren nergens toe leidt als er op een dieper niveau geen openheid is voor connectie.

4. Wees niet bang
We moeten vooral van relaties geen schrik te hebben: we leren er uit, dat was overduidelijk; de meeste jonge mensen in Vind je lief waren met zichzelf bezig. Dat is geen verwijt, maar een vaststelling; hoe rijper de kandidaten, hoe vaardiger in het reflecteren over zichzelf en anderen, hoe veelzijdiger ook hun verhaal; de boodschap die er uit spreekt is alleszins: durf te leven, ook relationeel.
 

 

5. Praat over jouw verwachtingen
In relaties gaat het, van bij de start, niet over goed of slecht, wel over wat goed werkt en wat minder. Authentiek durven communiceren over jezelf en je verwachtingen (en die uiteraard ook kennen), daarmee start het allemaal. Moeite doen om af te stemmen op de andere en te luisteren eveneens. Alleen zo kom je te weten of die andere iets voor jou kan zijn, maar ook wat jij kan betekenen in het leven van die andere.

 

6. Omgaan met afwijzing
We vergeten het vaak, maar daten is ook afwijzen en afgewezen worden. De autoscènes in Vind je lief kregen nogal wat kritiek. Ook ik zou dat onderdeel anders aangepakt hebben, maar ben tegelijkertijd voorstander om ook te tonen wat afwijzing met mensen doet, voor zij die afwijzen en zij die afgewezen worden. We vergeten dat in deze onlinetijden al te gemakkelijk: dat er aan de andere kant een mens zit, die mogelijks heel gekwetst naar een scherm kijkt of het moeilijk heeft om 'nee' te zeggen.

Last but not least. Succesvol daten vergt boven alles doorzettingsvermogen en relativeringszin. In Vind je lief zijn de resultaten, tegen ieders verwachting in, heel positief. Vermoedelijk speelden daarin ook de opzet en setting een heel belangrijke rol. In een gewoon datingproces nemen de dingen duidelijk meer tijd in beslag én is het parcours meestal hobbelig.

En hiermee sluit ik mijn Vind je lief-zomer af. Aan iedereen die het graag wil: dat je jouw lief mag vinden.