Deelnemen aan Vind je lief was voor Duet in 2015 een sprong in het duister. Relaties en reality, onderdeel worden van een televisioneel datingverhaal? Ik zag me staan in de rij met foute boeren, pseudorijke bachelors en losgeslagen discotheekliefhebbers op exotische eilanden.
Voor Vind je lief ruilde ik mijn veilige positie als stuurvrouw aan wal voor een plaats op het schip. Omdat men het anders wou. Vanuit een missionair verlangen om twintig jaar kennis en ervaring bevattelijk te delen. Zoekende als ik altijd ben naar een aanvulling op de 'reality' van mijn vier praktijkmuren.
Die 'aanvulling' kwam er snel. Dat het woord 'partnerkeuze' voor velen vakjargon is. "Alsof ik bewust kies. Verliefdheid, dat overvalt je toch?", zei een kandidate. Dat liefde vandaag vooral een overtuiging is. Of ik geloofde in de ware, liefde op het eerste gezicht, in monogamie, in verliefdheid die blijft duren?
Zoals Alain De Botton lijkt dat geloven mij een belangrijke. Partnerkeuze als het allerlaatste domein in ons leven waarbij een hogere kracht zoekt, aanlegt en schiet. De liefde als een (on)mogelijk verlangen dat we het best op 19de-eeuwse wijze ondergaan. En elke poging om dit laatste geloofsdomein te analyseren, als een aanval op het leven zelf. Gelukkig kunnen we vandaag beter.
Hollywood
Dat liefde en verliefdheid ons overkomen, is een hardnekkige mythe. Dat onze partnerkeuze een wetenschappelijk en dus rationeel te duiden proces is, evenzeer.
Het eerste is een eenzijdig scenario, ons aangereikt in oneindig veel variaties via boeken, films en songs. Hollywood op zijn best. Het tweede is het resultaat van controledrift die nogal wat wetenschappers drijft. De liefde als een chemisch proces, een formule.
De romantische versie maakt ons wanhopig, de reductionistische, vaak biologisch-evolutionair gestuurde kijk weerstandig. Want lang en enkel gelukkig leeft niemand van ons. Maar ook (bijna) niemand wil de aap zijn die uit voortplantingsdrift kiest op basis van leeftijd, geur of een ideale taille-heupverhouding. Hoe vaak klopt die theorie trouwens? Hoeveel mannen van middelbare leeftijd delen de echtelijke sponde met een 25-jarige en hoeveel vrouwen met een gemusculeerd, boomlang, donkerharig heerschap? Juist, zo goed als geen. Omdat voorkeuren vaak dromen zijn die het potentieel van de relatiemarkt overstijgen.
Willen we ons hedendaags liefdesverhaal begrijpen, zullen we een complexere puzzel moeten leggen. De vrije, emotiegestuurde partnerkeuze is immers een bij uitstek individueel verhaal, dat ook evolueert in ons aller leven.
Sociologisch en psychologisch onderzoek leveren ons daarbij het bewijs dat 'kiezen' en 'liefdespartner' samengaan. Allemaal willen we in verbondenheid met betekenisvolle anderen leven. De band met onze ouders, de plaats waar onze wieg stond, vormen daarbij de blauwdruk voor onze latere liefdesrelaties. Wie we aantrekkelijk vinden en hoe we als volwassene intimiteit ervaren en dus kwetsbaarheid.
Net die intimiteit, gestoeld op het erkennen en toelaten van wederzijdse afhankelijkheid, komt niet altijd vanzelf tot stand. Allemaal missen we zelfvertrouwen en dus ook vertrouwen in de ander. Allemaal hebben we veel of minder moeite met liefdevolle overgave en ontvankelijkheid. Omdat het leven niet perfect is. Dat zorgt ervoor dat we in onze partnerkeuze allemaal facetten van bindings- of verlatingsangst kunnen detecteren.
Door te veel afstand te houden of te snel nabijheid te zoeken, proberen we die angsten te bezweren, maar zorgen we er ook voor dat de liefde in ons leven een hobbelig pad is. De diepe nood aan erkenning, betrokkenheid en zorg, de diepe angst dat er aan die hechtingsnoden niet voldaan zal worden, ligt aan de basis van de oneindige variaties in relatieverhalen. Het is al twintig jaar hoe ik naar relaties of de afwezigheid ervan kijk, het is ook het centrale thema in Vind je lief.
Verwacht op je scherm geen miraculeuze oplossingen. Onze partnerkeuze valt niet zomaar te remediëren, omdat ons gevoel misschien niet juister, maar zeker sterker is dan onze ratio. De betekenis van onze gevoelskeuze snappen, is wel vruchtbaar. Het kan helpen bij het begrijpen van ons individueel liefdesscenario en dat van anderen, wat vaak voor meer rust en mildheid zorgt en soms ook voor evolutie.
Dat merkte ik ook vorig jaar, na afloop van het eerste seizoen. Onvoorstelbaar hoe vaak mensen tot op vandaag verwijzen naar dingen waarin ze zichzelf herkenden, keuzes die ze zelf maken, gedrag dat ze zelf stellen en misschien beter niet zouden doen. Sommigen vonden het confronterend, anderen lieten een bepaalde idee fixe voor wat het was, nog anderen raapten de moed bij elkaar om er ook zelf alsnog iets van te maken.
Echte ‘tranches de vie' inspireren, zoveel is duidelijk, wat direct ook de reden is waarom ik in 2016 opnieuw matchmaker van dienst ben. Vanaf dinsdag beginnen we met een terugblik op de koppels van vorig jaar en hun leven vandaag en een vooruitblik op de 15 singles die we dit jaar op hun liefdespad gaan volgen. Sommigen herbeleven de komende weken oude scenario's. Sommigen stappen in een nieuw. Sommigen ervaren dat ze de grootste saboteur zijn van hun liefdesleven. Het is een beeld vanop de eerste rij, zoals de verhalen uit mijn praktijk. Minder genuanceerd, want verknipt en daarom als 'professional' vaak frustrerend. Maar soms ook beter, omdat beelden vaak meer zeggen dan woorden. De reality van Vind je lief. De liefde zoals ze kan zijn en soms ook is.
Deze website gebruikt cookies om de werking van de website te kunnen verbeteren. Lees hier meer over in het privacy & cookie statement.
Ok, akkoord